Sự việc Công ty TNHH Sản xuất và Xuất nhập khẩu Nhật Minh Food, chủ thương hiệu Ofood nhập khẩu dầu thực vật chỉ dành cho chăn nuôi rồi “phù phép” thành dầu ăn cho người, đang gây bức xúc trong dư luận. Hành vi này không chỉ là gian lận thương mại mà còn có dấu hiệu đầu độc cộng đồng một cách có hệ thống.

Khi người tiêu dùng trở thành nạn nhân của lòng tham

Theo thông tin từ Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), lượng dầu chăn nuôi được "hô biến" thành dầu ăn cho người lên tới hàng chục nghìn tấn, được phân phối đến các cơ sở chế biến thực phẩm, nhà hàng, làng nghề, khu công nghiệp và bếp ăn tập thể tại nhiều tỉnh thành trên cả nước.

Hành vi này được Cục đánh giá là vi phạm nghiêm trọng quy định về an toàn thực phẩm, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe cộng đồng.

Kết quả kiểm nghiệm cho thấy, sản phẩm OFood được gắn mác “bổ sung vitamin A” nhưng thực tế không hề chứa vi chất này. Tệ hơn, đây là loại dầu không đủ chuẩn thực phẩm, chỉ dùng để chế biến thức ăn cho vật nuôi.

Nhiều loại dầu công nghiệp đang được sử dụng trong chăn nuôi có chất lượng rất thấp, chứa nhiều thành phần độc hại nếu so với tiêu chuẩn dành cho thực phẩm. Trong đó, axit béo tự do thường vượt ngưỡng cho phép, kèm theo các tạp chất nguy hiểm như PAHs – một nhóm hóa chất có khả năng gây ung thư, cùng kim loại nặng như niken, coban và dư lượng hóa chất công nghiệp từ quá trình sản xuất hoặc tái chế dầu.

Theo các chuyên gia, những chất độc này không gây ngộ độc ngay lập tức như các vụ ngộ độc thực phẩm, mà sẽ tích tụ dần trong cơ thể. Về lâu dài, chúng có thể dẫn đến các bệnh nguy hiểm như xơ vữa động mạch, viêm gan do nhiễm độc, suy gan, rối loạn nội tiết, thậm chí là ung thư.

Người dân bức xúc

Tại khu chợ ở phường Nhân Chính (Thanh Xuân, Hà Nội), khi PV Khoa học và Đời sống/ Báo Tri thức và Cuộc sống đặt câu hỏi về vụ việc dầu ăn giả, không ít người tiêu dùng đã tỏ rõ thái độ giận dữ, sợ hãi và bất lực.

“Tôi vẫn tin hàng có nhãn mác, đầy đủ công bố chất lượng là an toàn. Không ngờ đó là dầu cho chăn nuôi! Cả gia đình tôi ăn bao lâu nay rồi, giờ mới biết. Cảm giác giống như bị lừa một cách có hệ thống vậy”, bà Nguyễn Thị Lý, 55 tuổi, nội trợ cho biết.

Chị Đặng Thị Thu, một tiểu thương trong chợ cũng chia sẻ: “Con tôi 6 tuổi, mỗi ngày đi học ăn ở bếp ăn bán trú. Giờ đọc tin này, tôi thấy ám ảnh. Ai sẽ chịu trách nhiệm nếu con tôi bị ảnh hưởng sức khỏe khi ăn phải loại dầu này?”.

Không chỉ tại thành thị, tại các vùng quê nơi có nhiều làng nghề chế biến thực phẩm như bánh kẹo, bim bim, đồ ăn vặt… người dân cũng rơi vào tình trạng hoang mang.

“Họ sẽ dùng dầu rẻ để chiên bánh. Người bán thì tiết kiệm chi phí, người mua thì không biết gì. Sự lừa dối, độc ác ấy làm ảnh hưởng tới sức khoẻ cộng đồng”, ông Lê Văn Mùi, 62 tuổi, bức xúc.

Trách nhiệm thuộc về ai?

Câu hỏi lớn mà người dân đặt ra lúc này là: Tại sao một lượng dầu chăn nuôi khổng lồ lại có thể dễ dàng “đội lốt” dầu ăn dành cho người mà không bị cơ quan chức năng phát hiện kịp thời?

“Chúng tôi là người tiêu dùng, không có phòng thí nghiệm trong bếp. Chúng tôi tin vào giấy tờ, tem nhãn, tin vào bộ máy quản lý. Vậy mà giờ hóa ra niềm tin ấy bị phản bội?”, anh Nguyễn Văn Cường, nhân viên văn phòng, Cầu Giấy bày tỏ.

Người dân đang chờ đợi một cuộc xử lý nghiêm túc, minh bạch, không chỉ dừng lại ở việc thu hồi sản phẩm hay xử phạt hành chính.

“Phải xử thật nặng, thật nghiêm, truy cứu hình sự để răn đe. Đây là tội ác, không phải lỗi hành chính”, chị Vũ Thị Hương, giáo viên tiểu học tại Hà Đông chia sẻ quan điểm.

“Dầu ăn là nền tảng của bữa cơm Việt. Chúng tôi cần biết thứ mình ăn có an toàn hay không. Chúng tôi cần công lý cho sức khỏe của chính mình”, anh Nguyễn Hữu Thành, tài xế, bức xúc nói.