Hàng chục nghìn tấn dầu thực vật vốn dành cho gia súc, gia cầm đã được phù phép thành “dầu ăn tinh luyện” cho con người. Chai dầu tưởng rẻ nhưng lại tiềm ẩn cái giá đắt về sức khỏe.

Vụ việc Công ty TNHH Sản xuất và Xuất nhập khẩu Nhật Minh Food "hô biến" dầu ăn gia súc OFood thành dầu ăn dành cho người bị phanh phui mới đây đã vén tấm màn cho thấy, thực phẩm bẩn hoàn toàn có thể “tấn công” người tiêu dùng ở bất cứ đâu, từ chợ cóc, siêu thị nhỏ lẻ đến sàn thương mại điện tử.

OFood gia súc “tung hoành” gian hàng trực tuyến, giá từ 38.000 – 60.000 đồng/lít

Theo tìm hiểu của PV Khoa học và Đời sống/Báo Tri thức và Cuộc sống, trong suốt nhiều năm qua, thương hiệu dầu OFood, vốn được sản xuất chuyên biệt để làm nguyên liệu cho thức ăn chăn nuôi, đã bị nhiều đối tượng phù phép trở thành dầu ăn cho con người.

Bằng những chiêu trò quảng cáo tinh vi, loại dầu này được dán nhãn là “dầu thực vật tinh luyện”, “an toàn cho sức khỏe”, “giá thành hợp lý” và len lỏi khắp các kệ hàng, từ những cửa tiệm tạp hoá nhỏ lẻ, các chợ đầu mối đến gian hàng trực tuyến trên các sàn thương mại điện tử lớn như Shopee, Lazada, Tiki.

Với mức giá bán dao động chỉ từ 38.000 – 60.000 đồng/lít, rẻ hơn 15–20% so với các loại dầu ăn chính hãng khác, OFood nhanh chóng chiếm được lòng tin của người tiêu dùng, đặc biệt là các hộ gia đình thu nhập thấp, quán cơm bình dân, bếp ăn công nhân hay các xưởng sản xuất thực phẩm quy mô nhỏ.

Người mua hầu hết đều tin rằng mình đã tìm được một lựa chọn kinh tế, tiết kiệm chi phí sinh hoạt trong thời buổi giá cả leo thang. Chỉ đến khi vụ việc vỡ lở, nhiều người mới giật mình nhận ra bữa cơm của gia đình mình suốt thời gian dài có thể đã bị đầu độc âm thầm bởi loại dầu ăn vốn dành cho vật nuôi.

Thông tin từ lực lượng quản lý thị trường và cơ quan công an cho thấy, nhiều lô dầu ăn mang nhãn OFood thực chất có xuất xứ từ dầu dành cho gia súc, được các doanh nghiệp làm giả, gian lận hồ sơ giấy tờ, thay đổi mục đích sử dụng để trà trộn vào chuỗi cung ứng thực phẩm cho con người.

Nghiêm trọng hơn, những chai dầu này không chỉ tràn lan tại các chợ truyền thống mà còn xuất hiện công khai trên các kệ siêu thị và sàn thương mại điện tử, được “khoác áo” bao bì bắt mắt, cam kết “dầu thực vật nguyên chất”, nhưng giá bán lại được đẩy cao hơn dầu gia súc gốc đến 17%, một khoản chênh lệch không nhỏ mang lại siêu lợi nhuận cho những kẻ trục lợi.

Anh Minh (Hoàng Mai, Hà Nội), một khách hàng từng tin tưởng mua dầu OFood chia sẻ trong bức xúc: “Nhà tôi thường mua loại dầu này qua mạng vì thấy giá rẻ hơn so với mấy hãng lớn, lại đọc quảng cáo thì toàn nói chiết xuất thực vật nguyên chất, an toàn cho sức khỏe. Ai ngờ mua về cho cả nhà ăn lại là dầu dành cho gia súc. Giờ nghĩ lại mà rùng mình. Rẻ được vài chục nghìn mà trả giá bằng sức khỏe thì quá đắt”.

Vụ việc một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về trách nhiệm của các cơ quan quản lý trong việc kiểm soát nguồn gốc, chất lượng hàng hóa thiết yếu, cũng như sự tỉnh táo, cẩn trọng của người tiêu dùng khi lựa chọn thực phẩm đưa lên mâm cơm hằng ngày.

Từ vài chai dầu bán lẻ, mạng lưới tiêu thụ đã phát triển thành những kho hàng lớn, luân chuyển hàng chục nghìn tấn dầu thô nhập lậu, biến tướng nhãn mác, chia nhỏ thành can 5–10 lít để bán online hoặc giao sỉ.

Chị Nguyễn Thị Lan (quận Hoàng Mai, Hà Nội) bức xúc: “Mấy tháng trước tôi đặt mua dầu OFood trên sàn điện tử. Mẫu mã đẹp, giá rẻ, được quảng cáo là dầu ăn tinh luyện. Ai dè toàn dầu cho gia súc! Giờ mới biết sợ”.

Chủ một quán ăn cơm bình dân tại Hà Đông cũng thừa nhận: “Thấy họ chào giá rẻ, giấy tờ có đủ, còn xuất hóa đơn, thì nghĩ là hàng chuẩn. Giờ cơ quan chức năng công bố ra mới tá hỏa”.

Sau khi bị phanh phui, hàng loạt gian hàng online vội tháo gỡ sản phẩm, các shop tạp hóa, đại lý bán buôn cũng lén lút “xả hàng” hoặc ngưng nhập, nhưng hậu quả để lại thì không thể đo đếm hết.

Vụ dầu gia súc OFood cho thấy lỗ hổng quản lý, kiểm soát thực phẩm còn lớn. Người dân thiếu thông tin, ham giá rẻ, dễ trở thành “mồi ngon” cho gian thương. Những bếp ăn tập thể, quán ăn bình dân, nơi thường mua số lượng lớn để tiết kiệm chi phí lại chính là cửa ngõ để thực phẩm bẩn tấn công diện rộng.

Dầu ăn cho gia súc chỉ 32.500 đến 51.300 đồng/ lít

Khảo sát của PV Khoa học và Đời sống/ Báo Tri thức và Cuộc sống đã cho thấy một thực tế đáng báo động về cách một số doanh nghiệp vì lợi nhuận mà bất chấp sức khỏe người tiêu dùng. Cụ thể, thương hiệu dầu ăn OFood vốn được nhiều gia đình tin tưởng với quảng cáo “dầu thực vật tinh luyện, an toàn cho sức khỏe” thực chất đang tồn tại song song hai dòng sản phẩm, một dành cho người, một dành cho gia súc. Thế nhưng, ranh giới giữa hai loại dầu này đang bị chính nhà sản xuất cố tình làm mờ đi.

Kết quả khảo sát cho thấy, dầu ăn OFood bán cho người tiêu dùng có giá dao động từ 38.000 đến 60.000 đồng mỗi lít. Trong khi đó, loại dầu cùng thương hiệu nhưng sản xuất phục vụ chăn nuôi gia súc có giá thấp hơn khoảng 17%, tức từ 32.500 đến 51.300 đồng mỗi lít.

Sự chênh lệch giá hé lộ thủ đoạn kiếm lời tinh vi, chỉ cần thay đổi nhãn mác, bao bì, loại dầu rẻ tiền vốn chỉ dùng trong chăn nuôi, chế biến thức ăn gia súc lại được phù phép thành dầu ăn dành cho người với giá bán cao hơn, mang đến lợi nhuận béo bở.

Đằng sau mức chênh lệch tưởng như không đáng kể ấy là lòng tham vô đáy của những kẻ sẵn sàng đặt lợi ích lên trên an toàn tính mạng người tiêu dùng. Bởi lẽ, dầu ăn cho gia súc không chịu các quy chuẩn khắt khe về vệ sinh an toàn thực phẩm như dầu ăn cho người. Nếu sử dụng lâu dài, người tiêu dùng có nguy cơ tích tụ các tạp chất độc hại, ảnh hưởng trực tiếp đến gan, thận, hệ tiêu hóa, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ ung thư.

Đáng sợ hơn, sản phẩm này từng được bán công khai ở nhiều chợ, cửa hàng tạp hóa, siêu thị nhỏ lẻ và cả trên các sàn thương mại điện tử. Với chiêu trò quảng cáo tinh vi, hình ảnh bắt mắt, giá thành “dễ chịu”, người tiêu dùng hầu như không hề nghi ngờ, cứ ngỡ mình đang mua được dầu ăn chất lượng với giá tốt, mà không biết rằng bản thân và gia đình đang tự rước bệnh vào người.

Chuyên gia an toàn thực phẩm cảnh báo: “Việc cố tình nhập nhèm giữa dầu ăn cho gia súc và dầu ăn cho người là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Nếu để tình trạng này tiếp diễn, không chỉ người tiêu dùng gánh hậu quả mà uy tín ngành thực phẩm Việt Nam cũng bị ảnh hưởng”.

Lòng tham của doanh nghiệp trong vụ việc này không chỉ đơn giản là trục lợi kinh tế, mà còn là tội ác khi họ đã gián tiếp đe dọa mạng sống hàng triệu người tiêu dùng vô tội.

Người dân đang trở thành nạn nhân của chính sự dễ dãi, chủ quan khi tin tưởng hoàn toàn vào nhãn mác và quảng cáo. Do đó, mỗi người cần tỉnh táo, lựa chọn những thương hiệu uy tín, có chứng nhận an toàn rõ ràng, kiểm tra kỹ bao bì, tem nhãn và nguồn gốc trước khi mua.

Dù OFood đã “bốc hơi” khỏi kệ hàng, vết thương lòng tin của người tiêu dùng chưa thể liền lại trong một sớm một chiều. “Cú lừa” này đặt ra câu hỏi: Liệu ngoài OFood, còn bao nhiêu “chai dầu đẹp mã, rẻ tiền” kém chất lượng khác đang chờ cơ hội len lỏi vào bữa ăn hàng ngày?