Thực hiện chủ trương đấu thầu bán vàng miếng tăng cung ra thị trường, chiều ngày 19/4/2024, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã thông báo rộng rãi việc đấu thầu bán vàng miếng trên trang thông tin điện tử của NHNN và thông báo trực tiếp đến 15 tổ chức tín dụng và doanh nghiệp đủ điều kiện để tham giá đấu thầu vàng. Dự kiến thời gian tổ chức đấu thầu vào 10h sáng ngày thứ Hai ngày 22/04/2024.

Tuy nhiên, do không có đủ số lượng thành viên đăng ký dự thầu và chuyển tiền đặt cọc đúng quy định nên NHNN đã hủy thông báo đấu thầu này. Để tiếp tục thực hiện giải pháp đấu thầu bán vàng miếng tăng cung ra thị trường, NHNN sẽ triển khai đấu thầu vàng miếng vào 9h sáng thứ Ba ngày 23/04/2024 và đã thông báo rộng rãi đến các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp đủ điều kiện để đăng ký dự thầu và đặt cọc ngay trong ngày thứ Hai.

Tổng khối lượng 16,800 lượng vàng dự kiến sẽ được đưa ra đấu thầu theo giá. Một lô giao dịch 100 lượng. Vàng miếng được đấu là vàng SJC được NHNN tổ chức sản xuất. Tỷ lệ đặt cọc là 10%, giá tham chiếu đã được NHNN hạ xuống còn 80.7 triệu đồng/lượng thay vì 81.8 triệu đồng/lượng như thông báo trước đó.

Tại thị trường trong nước, mở cửa phiên sáng lúc 8h30, các doanh nghiệp niêm yết giá vàng miếng SJC tại 80.3-82.8 triệu đồng/lượng (mua - bán), giảm 1.7 triệu đồng chiều mua và 1.2 triệu đồng chiều bán so với giá đóng cửa tuần. Tuy nhiên, sau thông báo hủy đấu thầu vàng miếng, giá vàng bật tăng trở lại, ghi nhận lúc 10h52p, giá vàng miếng tăng lên 81-83.5 triệu đồng/lượng (mua - bán).

Trên thế giới, giá vàng thế giới vẫn neo ở mức cao. Sau khi xác lập kỷ lục vượt ngưỡng 2,400 USD/oz vào phiên 12/04, hiện đang được giao dịch quanh 2,370 USD/oz.

Trước tình trạng giá vàng trong nước liện tục tăng nóng, TS. Nguyễn Trí Hiếu - Chuyên gia tài chính ngân hàng cho rằng nếu đấu thầu thành công, sẽ có tác động tức thời kéo giá vàng trong nước giảm xuống bởi vì có một lượng vàng đẩy vào trong lưu thông.

Tuy nhiên, ông Hiếu cho rằng, nếu NHNN muốn hạ giá vàng về lâu về dài một cách ổn định thì phải đấu thầu lượng vàng nhiều hơn nữa mới có thể ổn định được thị trường vàng. Do nhu cầu mua vàng hiện tại đang rất cao.

Ngoài việc đấu thầu vàng, NHNN và Chính phủ cần sớm sửa đổi Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng. TS. Nguyễn Trí Hiếu lưu ý, cần xóa độc quyền vàng miếng thương hiệu vàng SJC cũng như giao lại việc nhập khẩu cho các nhà kinh doanh vàng thay vì chính NHNN thực hiện việc này.

Thứ hai, thành lập sàn vàng và làm sao kéo được số vàng còn nằm trong dân qua việc phát hành chứng chỉ vàng cho NHNN.

Tất cả những điều này cần phải thực hiện thì mới có thể tìm được sự ổn định trên thị trường vàng, còn không thị trường này vẫn sẽ còn biến động.

Thêm nữa, giá vàng trong nước còn chịu tác động nhiều bởi giá vàng thế giới, mà vàng thế giới đang trong xu hướng tăng rất mạnh. Do đó, nếu chỉ có đấu thầu vàng không đủ để bình ổn.

PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh - Chuyên gia kinh tế cho rằng, về cơ bản, sau khi đấu thầu vàng, giá vàng sẽ giảm ngay lập tức thì không hẳn, nhưng sẽ giảm từ từ, vì sau khi đấu thầu, còn mất một khoảng thời gian để nhận tiền và nhận vàng. Sau đó, mới kiểm định các đầu mối để bán ra thị trường. Nên cũng phải mất một khoảng thời gian, giá vàng trong nước mới có cơ hội đi xuống.

Giá vàng trong nước đang tăng theo giá vàng thế giới, nên nếu đấu thầu vàng xong tăng lượng cung ra thị trường, giá vàng trong nước sẽ giảm, nhưng giảm như thế nào còn tùy vào lượng vàng đem ra đấu giá là bao nhiêu. Ông Thịnh cho rằng 16,800 lượng vàng sẽ được đưa ra đấu giá nhưng so với lượng cầu của thị trường là bao nhiêu vẫn còn là ẩn số.

"Nếu số lượng đem ra đấu thầu này đáp ứng được phần lớn lượng cầu, thì có thể giảm ngay và luôn theo giá vàng đấu thầu được. Nhưng nếu chưa đáp ứng được lượng cầu, thì mức giảm không đáng kể", ông Thịnh nói thêm.

Nếu muốn giữ ổn định giá vàng, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh khuyến nghị, việc đầu tiên là cần sửa đổi Nghị định 24 một cách toàn diện, cẩn trọng và xem xét tính phù hợp để quyết định sửa đổi thế nào.

Một điều quan trọng nữa là cần phải tăng cường kiểm tra giám sát của cơ quan quản lý Nhà nước đối với những doanh nghiệp, cửa hàng được phép kinh doanh vàng.

Đặc biệt, một giải pháp quan trọng ông Thịnh đề xuất là việc xuất hóa đơn điện tử và có kết nối với cơ quan thuế cho những hoạt động mua bán vàng. Từ đó, thị trường vàng sẽ công khai minh bạch hơn, rõ ràng hơn, từ đó việc đầu tư, quản lý vàng trở nên dễ dàng hơn đối với thị trường cũng như đối với nền kinh tế.