Trước đó, ngày 9/7, ông L.V.C, người dân tộc Nùng ở thôn Cốc Chứ, xã Mường Khương ăn cơm trưa cùng vợ với các món: Sâu ban miêu rang mỡ muối, thịt gà xào, dưa chuột, cơm, rượu gạo trắng. Riêng món sâu ban miêu rang chỉ có ông L.V.C ăn với khoảng 20 con.

Khoảng hơn 1 giờ sau khi ăn, ông L.V.C thấy đau bụng, buồn nôn, nôn và khó thở, tức ngực.

Đến khoảng 15h cùng ngày, ông L.V.C được đưa đến Bệnh viện Đa khoa khu vực Mường Khương trong tình trạng sốc phản vệ do phản ứng phụ của thực phẩm.

Sáng 11/7, ông L.V.C được chuyển tuyến xuống cấp cứu tại Trung tâm Hồi sức cấp cứu và đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa số 2 tỉnh Lào Cai song không có kết quả. Bệnh nhân tử vong, được gia đình đưa về mai táng theo phong tục của địa phương.

Mẫu sâu ban miêu đã rang còn lại sau bữa ăn nhà ông L.V.C/Ảnh baolaocai.vn

Bác sĩ Tạ Kiên Cường, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa khu vực Mường Khương cho biết, bệnh nhân nhập viện với tình trạng phản vệ rõ trong hệ thống đường tiêu hoá. Bệnh nhân được bác sĩ chẩn đoán theo dõi phản vệ độ 2, ngộ độc sâu ban miêu. Các bác sĩ đã đưa ra phác đồ điều trị, tuy nhiên bệnh nhân tình trạng diễn biến ngày càng chuyển nặng. Do đó bệnh viện đã tiến hành hội chẩn chuyển lên tuyến trên. Quá trình chuyển lên tuyến trên, bệnh nhân trở nặng hơn và đã tử vong.

Bà Pờ Thị Nhọt, vợ ông L.V.C cho biết: "Trước đây gia đình chưa từng bắt con sâu ban miêu về để ăn. Tuy nhiên, khi thấy con sâu này hút mật nhuỵ hoa bí, ông L.V.C nghĩ là ăn được nên đã lấy về để rang muối ăn. Ăn con đầu tiên ông L.V.C thấy đắng, tôi đã ngăn cản, song ông C không nghe và vẫn ăn thêm khoảng 20 con nữa. Đến khi đau bụng, nôn nhiều, gia đình vận động ông đi bệnh viện, tuy nhiên ông C. vẫn không hợp tác. Do vậy đến khi bệnh chuyển nặng, người nhà mới đưa ông C. đến bệnh viện".

Sau khi nắm bắt được thông tin, Phòng An toàn thực phẩm, Sở Y tế đã phối hợp với Trung tâm Y tế khu vực Mường Khương và chính quyền địa phương điều tra, xác minh vụ việc nghi ngờ ngộ độc thực phẩm do ăn sâu ban miêu; Tiến hành lấy mẫu sâu ban miêu đã rang còn lại sau bữa ăn nhà ông L.V.C và mẫu sâu ban miêu còn sống cùng loại bắt trên nương trồng ngô của gia đình để gửi kiểm nghiệm định danh và xác định độc tố.

Hình ảnh sâu ban miêu/Ảnh minh họa

Sâu ban miêu có tên tiếng Anh (Cantharis vesicatoria) là loài côn trùng có hình dáng giống bọ cánh cứng, thân dài 15–20 mm, thường có màu xanh đen, xanh ánh kim hoặc đen pha vàng với các đốm đặc trưng. Trong Đông y sâu ban miêu từng sử dụng để làm vị thuốc chữa bệnh nhưng y học hiện đại xác định đây là loài cực độc, chứa cantharidin chất không bị phá hủy khi nấu chín, có khả năng gây hoại tử nội tạng, tử vong nhanh chóng nếu ăn hoặc tiếp xúc với lượng nhỏ.

Triệu chứng ngộ độc sâu ban miêu

Khởi phát nhanh (15–60 phút sau ăn), diễn biến nặng: Rát họng, đau bụng, buồn nôn, nôn ra máu; Tiêu chảy dữ dội, phồng rộp miệng – lưỡi; Tiểu ít, tiểu ra máu dẫn đến suy thận cấp; Sốt cao, vàng da, mạch nhanh, co giật, hôn mê; Tử vong do suy đa tạng. Chỉ cần 1 đến 2 con cũng có thể gây tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.

Cách sơ cứu ban đầu khi nghi ngờ ngộ độc

Tuyệt đối không tự điều trị tại nhà, nếu nạn nhân còn tỉnh táo có thể cho uống nhiều nước lọc để pha loãng độc tố; Không tự gây nôn, không cho uống sữa, mật ong hay thuốc dân gian, đưa đến bệnh viện càng sớm càng tốt, ưu tiên khoa Hồi sức – Chống độc.

Khuyến cáo phòng ngừa

Tuyệt đối không ăn các loại côn trùng lạ, kiểm tra kỹ rau củ quả khi sử dụng để không lẫn sâu ban miêu trong thực phẩm. Không nhầm lẫn với các loài bọ cánh cứng ăn được, như châu chấu hay nhộng. Không sờ tay trực tiếp vào bọ có thể tiết chất gây phồng rộp da.

Không ăn hoặc sử dụng làm thuốc dưới mọi hình thức.

Khi nghi ngờ bị ngộ độc sâu ban miêu, hãy nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.

Tuyên truyền trong cộng đồng để người dân nhận biết và tránh nhầm lẫn sâu ban miêu với các loại côn trùng ăn được khác.

Sâu ban miêu là loài cực độc, từng gây nhiều ca tử vong ở Gia Lai, Sơn La, Nghệ An... và tỉnh Lào Cai. Những quan niệm sai lầm như dùng sâu này để “cường dương” không chỉ không có cơ sở khoa học, mà còn đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Bộ Y tế tuyệt đối không cho phép sử dụng sâu ban miêu làm thuốc, kể cả Đông y.