Mỗi mùa hè hay dịp lễ Tết, nhiều người lại háo hức lên kế hoạch du lịch. Đi xa, đổi gió, khám phá ẩm thực địa phương luôn là phần quan trọng không thể thiếu. Tuy nhiên, đi kèm với niềm vui đó là nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Thức ăn bày bán ở các khu du lịch, chợ đêm, hàng quán ven đường… đôi khi tiềm ẩn nhiều rủi ro về vệ sinh an toàn thực phẩm. Việc hiểu rõ cách phòng tránh, nhận biết triệu chứng và sơ cứu đúng cách khi bị ngộ độc thực phẩm sẽ giúp chuyến đi không trở thành ác mộng.

Nguyên nhân ngộ độc thực phẩm thường gặp khi đi du lịch

Không chỉ ở những vùng xa xôi, ngay cả các điểm du lịch nổi tiếng cũng không tránh khỏi nguy cơ thực phẩm không an toàn. Một số nguyên nhân chính bao gồm:

Ăn uống tại các hàng quán không đảm bảo: Nhiều quán ăn vỉa hè, chợ đêm không chú trọng bảo quản thực phẩm đúng cách, dễ để ruồi bọ, bụi bẩn bám vào.

Sử dụng đồ ăn tái sống, hải sản chưa được chế biến kỹ: Các món gỏi, sashimi, hải sản nướng tái rất hấp dẫn nhưng nếu nguồn nguyên liệu không tươi sạch hoặc quy trình chế biến không an toàn, vi khuẩn, ký sinh trùng dễ xâm nhập cơ thể.

Thức ăn chế biến sẵn, bảo quản lâu ngoài trời: Thời tiết nóng ẩm khiến thức ăn dễ ôi thiu nếu để lâu.

Nước uống không đảm bảo: Đá viên bẩn, nước uống chưa đun sôi, nước lã dùng để pha chế đều có thể mang mầm bệnh.

Dấu hiệu sớm nhận biết ngộ độc thực phẩm

Nhiều người thường chủ quan khi xuất hiện các triệu chứng nhẹ như đau bụng hay buồn nôn, dẫn đến xử lý chậm trễ. Thực tế, tùy vào loại vi khuẩn, độc tố, các triệu chứng có thể xuất hiện sau vài giờ hoặc thậm chí vài ngày. Các dấu hiệu phổ biến:

Buồn nôn, nôn mửa nhiều lần, cơ thể mất sức nhanh.

Đau bụng quặn thắt, tiêu chảy liên tục.

Sốt nhẹ đến sốt cao.

Mệt mỏi, khát nước, môi khô, tiểu ít.

Trường hợp nặng hơn có thể rơi vào tình trạng mất nước nghiêm trọng, tụt huyết áp, co giật, hôn mê.

Việc nhận biết sớm giúp bạn có hướng xử lý kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Hướng dẫn sơ cứu ngộ độc thực phẩm tại chỗ

Gây nôn nếu mới ăn thực phẩm nghi ngờ

Nếu người bệnh tỉnh táo, mới ăn phải thức ăn lạ trong 1-2 giờ, có thể cho uống 1-2 ly nước ấm rồi móc họng nhẹ để nôn ra.

Tuyệt đối không gây nôn nếu người bệnh đang co giật, hôn mê, mất ý thức.

Uống bù nước và điện giải

Ngộ độc thực phẩm thường kèm tiêu chảy, nôn mửa dẫn đến mất nước nhanh. Hãy cho người bệnh uống dung dịch oresol pha đúng hướng dẫn.

Nếu không có oresol, có thể thay thế bằng nước muối đường (1 lít nước đun sôi để nguội pha 1 thìa cà phê muối + 8 thìa cà phê đường).

Uống từng ngụm nhỏ, chia thành nhiều lần để tránh nôn thêm.

Không tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy

Thuốc cầm tiêu chảy có thể giữ lại vi khuẩn, độc tố trong ruột, khiến bệnh tình nặng hơn.

Không dùng kháng sinh bừa bãi khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Nghỉ ngơi, theo dõi sát

Cho người bệnh nằm chỗ thoáng mát, tránh di chuyển nhiều.

Theo dõi nhiệt độ, tình trạng mất nước (khô miệng, mắt trũng, da khô, tiểu ít).

Giữ lại mẫu thức ăn nghi ngờ để cung cấp thông tin cho bác sĩ nếu cần xét nghiệm.

Khi nào cần đưa đến cơ sở y tế?

Sơ cứu chỉ là bước ban đầu. Bạn cần đưa người bệnh đến bệnh viện ngay nếu có các dấu hiệu:

Nôn mửa, tiêu chảy liên tục nhiều giờ không thuyên giảm.

Dấu hiệu mất nước nặng: Da khô, mắt lõm, tiểu rất ít hoặc vô niệu.

Sốt cao không hạ, đau bụng dữ dội, lơ mơ, co giật.

Trẻ em, người già, phụ nữ mang thai dễ mất sức nhanh, cần cấp cứu sớm.

Mẹo phòng tránh ngộ độc thực phẩm khi đi du lịch

Chọn hàng quán sạch sẽ, được nhiều người địa phương tin dùng.

Ưu tiên ăn chín, uống sôi.

Tránh dùng hải sản sống, tiết canh, gỏi sống nếu không chắc chắn nguồn gốc.

Không uống nước đá hoặc nước lã không rõ nguồn.

Luôn mang theo thuốc bù điện giải, than hoạt tính, thuốc tiêu hóa cơ bản trong túi y tế cá nhân.

Rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, nhất là khi ăn đồ bốc tay hoặc trái cây tươi.

Ngộ độc thực phẩm là một trong những rủi ro sức khỏe dễ gặp nhất trong các chuyến đi. Một bữa ăn kém an toàn có thể biến chuyến du lịch thành thảm họa nếu không xử lý kịp thời. Trang bị kiến thức, chuẩn bị sẵn thuốc, quan sát kỹ nguồn thực phẩm và tuân thủ nguyên tắc ăn chín, uống sôi vẫn luôn là “chìa khóa” để bảo vệ bạn và gia đình.