Tỷ lệ mắc ung thư tại Việt Nam và thế giới đang không ngừng gia tăng. Bên cạnh yếu tố di truyền hay môi trường, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng thói quen ăn uống hàng ngày – đặc biệt là cách nấu nướng trong gia đình – đóng vai trò quan trọng trong việc gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Không ít người vẫn vô tư chế biến món ăn theo thói quen cũ mà không biết rằng đó chính là những “bẫy sức khỏe” giấu mặt.

Dưới đây là ba sai lầm phổ biến trong gian bếp cần được thay đổi càng sớm càng tốt để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.

Xào nấu ở nhiệt độ cao – "sát thủ" vô hình

Thói quen sử dụng lửa lớn để xào nấu được nhiều người áp dụng với mong muốn món ăn thơm ngon, hấp dẫn. Tuy nhiên, khi dầu ăn bị đun quá nóng (trên 200°C), nó sẽ sinh ra lượng lớn khói dầu chứa benzopyrene – một chất đã được Tổ chức Y tế Thế giới xếp vào nhóm chất gây ung thư. Việc hít phải khói dầu trong thời gian dài có thể gây tổn thương đường hô hấp tương tự như hút thuốc lá.

Mỗi loại dầu có nhiệt độ bốc khói khác nhau. Dầu ô liu nguyên chất, dù nổi tiếng lành mạnh, lại không thích hợp cho các món chiên xào nhiệt độ cao. Trong khi đó, dầu đậu phộng hoặc dầu hướng dương tinh luyện có thể chịu nhiệt tốt hơn. Tuy nhiên, dù sử dụng loại dầu nào, việc kiểm soát nhiệt độ khi nấu ăn là điều không thể bỏ qua.

Hãy áp dụng cách nấu "nồi nóng, dầu nguội": làm nóng chảo trước rồi mới thêm dầu và nguyên liệu. Cách này giúp giảm lượng khói dầu sinh ra và bảo toàn hương vị món ăn. Bên cạnh đó, đừng quên sử dụng máy hút mùi công suất tốt và duy trì hoạt động trong suốt quá trình nấu.

Tái sử dụng dầu ăn – tích tụ độc tố theo thời gian

Nhiều người thường tiếc rẻ và tái sử dụng dầu chiên rán vì thấy còn "trong" hoặc "chưa cháy". Tuy nhiên, dầu đã được đun sôi ở nhiệt độ cao dễ bị oxy hóa, tạo ra các hợp chất độc hại như aldehyde hay ketone – là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, trong đó có ung thư.

Dầu ăn nếu có mùi khét, màu sẫm hoặc đặc lại là đã không còn an toàn. Nhưng ngay cả dầu nhìn vẫn trong, nếu đã dùng quá 2-3 lần thì cũng nên bỏ. Đừng để cảm giác “tiết kiệm” trở thành cái giá đắt cho sức khỏe.

Nên hạn chế món chiên rán trong thực đơn hàng ngày. Nếu cần chiên, hãy chia nhỏ lượng dầu, dùng lượng vừa đủ và không để thừa nhiều. Dầu sau khi sử dụng nên được loại bỏ trong vòng 24 giờ và tuyệt đối không tái đun nóng ở nhiệt độ cao.

Lạm dụng gia vị – thói quen khiến cơ thể quá tải

Việc thêm nhiều muối, nước tương, bột nêm để món ăn "đậm đà" là thói quen của không ít gia đình. Tuy nhiên, khẩu phần ăn quá nhiều natri có liên hệ chặt chẽ với ung thư dạ dày và cao huyết áp. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo, mỗi người lớn chỉ nên tiêu thụ tối đa 5g muối/ngày. Nhưng thực tế, con số này thường bị vượt gấp đôi.

Muối không chỉ đến từ lọ muối mà còn "ẩn mình" trong các loại gia vị như nước tương, dầu hào, tương ớt, hạt nêm… Một muỗng nước tương có thể chứa tới 1g muối – tương đương 1/5 lượng muối cho phép trong ngày. Khi kết hợp nhiều loại gia vị, tổng lượng natri trong bữa ăn rất dễ vượt ngưỡng an toàn.

Hãy tập làm quen với hương vị nguyên bản của thực phẩm. Sử dụng các loại gia vị tự nhiên như gừng, hành, tỏi, rau thơm để tăng mùi vị món ăn. Nước dùng từ nấm hương, tảo bẹ, cá khô hay tép khô có thể thay thế cho bột ngọt hoặc hạt nêm công nghiệp.

Căn bếp không chỉ là nơi giữ lửa yêu thương mà còn là nền tảng cho một lối sống lành mạnh. Những điều tưởng như nhỏ nhặt – từ cách xào nấu, sử dụng dầu ăn đến nêm nếm gia vị – đều có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe gia đình. Hãy bắt đầu thay đổi ngay từ hôm nay. Bởi phòng bệnh luôn là cách bảo vệ tốt nhất – và nhiều căn bệnh, trong đó có ung thư, bắt đầu từ chính những thói quen bếp núc hàng ngày.