Trong cuộc sống hiện đại với nhịp sống hối hả, đồ uống tăng lực ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt trong giới trẻ và người lao động cường độ cao. Với lời quảng cáo hấp dẫn như “tỉnh táo tức thì”, “tăng hiệu suất làm việc” hay “xua tan mệt mỏi”, các loại nước tăng lực nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường.
Tuy nhiên, ẩn sau những lon nước có vẻ ngoài bắt mắt và khẩu vị ngọt ngào ấy là những nguy cơ âm thầm đe dọa đến sức khỏe, đặc biệt là tim mạch.
Đồ uống tăng lực, “đồng minh” hay “con dao hai lưỡi”?
Đồ uống tăng lực thường chứa caffeine, đường, taurine và các vitamin nhóm B. Chúng có tác dụng kích thích hệ thần kinh trung ương, giúp tăng sự tỉnh táo và giảm cảm giác mệt mỏi tạm thời. Tuy nhiên, khi bị lạm dụng, tức là sử dụng quá mức cho phép hoặc trong thời gian dài, các chất này có thể gây ra những phản ứng tiêu cực đối với cơ thể.
Một lon nước tăng lực trung bình chứa từ 80-300mg caffeine, tương đương hoặc thậm chí cao hơn lượng caffeine trong một cốc cà phê đậm. Việc tiêu thụ quá nhiều caffeine trong thời gian ngắn có thể gây tăng nhịp tim, huyết áp cao, rối loạn nhịp tim, lâu dài có thể ảnh hưởng đến chức năng tim mạch.
Hệ lụy tim mạch bị xem nhẹ
Nhiều người trẻ hiện nay uống nước tăng lực hàng ngày để học tập, làm việc xuyên đêm hoặc giải trí như chơi game mà không ý thức được mối nguy hiểm. Theo các nghiên cứu y học, việc lạm dụng nước tăng lực có thể làm gia tăng nguy cơ: Tăng huyết áp tạm thời và kéo dài; Loạn nhịp tim hoặc tim đập nhanh bất thường (tachycardia); Đau ngực, thậm chí dẫn đến co thắt động mạch vành; Tăng nguy cơ suy tim hoặc đột quỵ ở người có bệnh nền.
Nhiều bệnh nhân trẻ tuổi nhập viện trong tình trạng đau ngực, hồi hộp, chóng mặt và mất ngủ kéo dài do uống nước tăng lực thường xuyên. Đặc biệt, những người có tiền sử bệnh tim hoặc huyết áp cao, việc tiêu thụ nước tăng lực không kiểm soát có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Những trường hợp đáng lo ngại
Tại Việt Nam, đã có không ít ca nhập viện sau khi sử dụng nhiều lon nước tăng lực liên tiếp, đặc biệt vào mùa thi hoặc khi tăng ca lao động. Trên thế giới, nhiều trường hợp tử vong có liên quan đến việc tiêu thụ nước tăng lực quá liều, nhất là khi kết hợp với rượu hoặc thuốc kích thích.
Một số báo cáo y khoa ghi nhận các ca bị rung nhĩ, nhồi máu cơ tim hoặc thậm chí đột tử sau khi tiêu thụ hơn 3-4 lon nước tăng lực trong vòng vài giờ đồng hồ. Đáng lo ngại hơn, đồ uống tăng lực dễ dàng được mua bởi mọi lứa tuổi, kể cả học sinh, sinh viên.
Nhận thức đúng để bảo vệ sức khỏe
Để tránh những tác động tiêu cực từ việc lạm dụng nước tăng lực, người tiêu dùng cần:
Hạn chế sử dụng thường xuyên, đặc biệt là không uống quá 1 lon/ngày.
Không dùng nước tăng lực thay thế giấc ngủ – đây là sai lầm phổ biến.
Không kết hợp với rượu, thuốc lá hoặc các chất kích thích khác.
Tăng cường ngủ đủ giấc, ăn uống điều độ và tập luyện thể thao, thay vì lệ thuộc vào caffeine để duy trì sự tỉnh táo.
Đối với trẻ em, phụ nữ mang thai, người có bệnh lý tim mạch, cao huyết áp hoặc rối loạn lo âu, nước tăng lực là sản phẩm cần tránh xa tuyệt đối.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, bên cạnh kiểm soát chất lượng và nhãn mác của các sản phẩm nước tăng lực, cần có thêm các biện pháp tuyên truyền mạnh mẽ hơn đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ về những rủi ro sức khỏe có thể gặp phải. Đồng thời, cần siết chặt quản lý quảng cáo nhằm tránh tình trạng “thần thánh hóa” công dụng của loại đồ uống này như một loại “thần dược tỉnh táo”.
