Đầu tháng 5/2025, anh N.V.T (42 tuổi, ở Hà Nội) đi du lịch biển cùng bạn bè, lúc đang tắm biển thì bất ngờ bị sứa bám vào chân, nên anh đã gỡ ra.
Tưởng bị kích ứng nhẹ, anh T chỉ tắm rửa bằng nước ngọt rồi tiếp tục lịch trình du lịch. Khi chân mẩn đỏ, bỏng rát anh cũng chỉ mua thuốc uống vì nghĩ tổn thương đơn giản sẽ tự lành. Sau gần nửa tháng, tổn thương không thuyên giảm mà càng trầm trọng hơn, anh mới quyết định tìm gặp bác sĩ.
Ths.BSCK2 Nguyễn Tiến Thành (Thành viên Hội Da liễu Việt Nam) cho biết, qua thăm khám cho thấy, nam bệnh nhân bị tổn thương da cấp tính do sứa biển chích. Đáng tiếc bệnh nhân xử lý tại chỗ sai cách, khiến tổn thương có thể lan rộng và để lại sẹo thâm, sẹo phì đại vĩnh viễn.
Bác sĩ thăm khám cho nam bệnh nhân bị tổn thương do sứa biển tấn công. Ảnh: BSCC.
Sau khi thăm khám, anh T được điều trị bằng thuốc kháng viêm, thuốc bôi tái tạo da, đắp các dung dịch và chiếu laser giảm nề, giảm ngứa… và hướng dẫn tránh nắng hoàn toàn trong ít nhất 10 ngày. Sau một tuần điều trị tình trạng viêm da tiếp xúc và bội nhiễm… bệnh nhân sẽ tiếp tục điều trị xóa sẹo, giảm thâm bằng những công nghệ laser, ánh sáng…
Tuy nhiên, với tổn thương này, bác sĩ nhận định, bệnh nhân sẽ mất vài tháng để da phục hồi hoàn toàn phần sẹo do sứa gây ra. “Đáng tiếc nếu bệnh nhân đi thăm khám sớm hơn, việc xử trí sẽ hiệu quả hơn và ít để lại di chứng”, BS Thành chia sẻ.
Theo bác sĩ Thành, xúc tu sứa có chứa nematocyst, khi tiếp xúc da sẽ phóng thích độc tố như protein, histamin, serotonin và enzym gây viêm, kích thích mạnh da, gây bỏng rát, phù nề hoặc nổi bọng nước. Một số trường hợp có thể nổi mề đay toàn thân, khó thở, tụt huyết áp, đây là dấu hiệu của sốc phản vệ cần cấp cứu nhập viện ngay lập tức.
Một trong những sai lầm phổ biến mà nhiều người mắc phải khi bị sứa chích là rửa vết thương bằng nước ngọt, chà xát hoặc dùng đá lạnh. Theo bác sĩ Thành, đây là điều tuyệt đối không nên làm, vì sẽ khiến các nang chứa độc tố trên da vỡ ra, giải phóng thêm nọc và làm tổn thương trầm trọng hơn.
Khi đi tắm biển mọi người nên chọn vùng biển an toàn, nếu bị sứa tấn công cần xử lý đúng. Ảnh minh họa
Xử trí đúng trong trường hợp này là giữ bình tĩnh, không cào gãi, không chà mạnh. Có thể rửa nhẹ vùng da bằng nước biển sạch nếu không có gì khác. Trường hợp có giấm trắng thì rửa bằng dung dịch này, đây được xem là một lựa chọn an toàn để bất hoạt độc tố từ một số loài sứa phổ biến. Sau sơ cứu tại chỗ, người bệnh nên nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được đánh giá mức độ tổn thương và điều trị kịp thời.
Bác sĩ Thành cho biết, mùa du lịch biển, nhiều người chỉ quan tâm đến bảo vệ làn da khỏi ánh nắng. Tuy nhiên, việc làm này là chưa đủ vì môi trường biển tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ với da như nắng gắt, nước mặn, vi sinh vật, nấm và cả sinh vật biển như sứa. Bác sĩ Thành khuyến cáo, cách tốt nhất để phòng tránh sứa chích là quan sát kỹ biển trước khi xuống nước. Tránh bơi khi nước nổi bọt trắng, có vệt màu lạ hoặc thấy nhiều sinh vật nhỏ trôi nổi. Nếu có thể, nên mặc áo bơi dài tay và bơi gần bờ. Sau khi tắm biển, nên tắm lại bằng nước sạch càng sớm càng tốt để loại bỏ cặn muối và sinh vật bám dính.