Từng được xem là bệnh của người trung niên và cao tuổi, các vấn đề về dạ dày, đặc biệt là viêm loét dạ dày, trào ngược axit, rối loạn tiêu hoá giờ đây đang trẻ hóa một cách nhanh chóng. Điều gì đang khiến thế hệ trẻ phải sống chung với thuốc dạ dày ngay khi còn ở độ tuổi sung sức nhất?
Lối sống thiếu khoa học
Bỏ bữa hoặc ăn uống thất thường: Việc nhịn ăn sáng, ăn muộn hoặc ăn không đúng giờ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chu trình tiết dịch vị của dạ dày, gây viêm loét và rối loạn tiêu hóa.
Tiêu thụ nhiều thức ăn nhanh, cay nóng, nhiều dầu mỡ: Đồ ăn chế biến sẵn, chiên rán hay có chất bảo quản gây kích ứng niêm mạc dạ dày, làm tăng nguy cơ viêm và trào ngược.
Lạm dụng cà phê, nước ngọt có gas và rượu bia: Những thức uống này gây tăng tiết axit dạ dày, dẫn đến tổn thương lớp niêm mạc nếu sử dụng liên tục.
Áp lực tâm lý và stress kéo dài
Áp lực học tập, công việc, kỳ vọng từ gia đình và xã hội khiến giới trẻ rơi vào trạng thái stress mạn tính. Ít ai biết rằng, tâm lý căng thẳng ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa, đặc biệt là dạ dày. Cơ thể khi căng thẳng sẽ kích thích tăng tiết axit dạ dày, đồng thời làm giảm lưu lượng máu đến đường tiêu hóa, làm chậm quá trình tiêu hóa và dễ gây viêm loét.
Ngủ không đủ giấc, sinh hoạt đảo lộn nhịp sinh học
Ngủ muộn, thức khuya, làm việc xuyên đêm hay thói quen sinh hoạt không theo đồng hồ sinh học tự nhiên đều ảnh hưởng đến hệ thống tiêu hóa. Dạ dày cần thời gian nghỉ ngơi để phục hồi niêm mạc, nếu liên tục hoạt động ban đêm hoặc chịu áp lực từ thói quen sinh hoạt thất thường, nó sẽ dần yếu đi và tổn thương.
Tự ý sử dụng thuốc và hệ quả “nghiện” thuốc dạ dày
Nhiều người trẻ hiện nay có xu hướng tự ý mua thuốc điều trị dạ dày tại nhà thuốc mà không có sự hướng dẫn từ bác sĩ. Các loại thuốc giảm tiết axit, chống đầy hơi, kháng viêm có thể giúp giảm triệu chứng nhanh chóng, nhưng nếu lạm dụng sẽ dẫn đến lệ thuộc. Hệ quả là dạ dày mất khả năng tự điều tiết axit, dễ tái phát bệnh khi ngưng thuốc.
Đáng chú ý, một số người còn sử dụng thuốc dạ dày như một biện pháp “phòng ngừa” – uống trước khi ăn các món cay nóng hoặc khi phải thức khuya. Việc làm này phản khoa học, làm che giấu triệu chứng nhưng không điều trị nguyên nhân, lâu ngày khiến bệnh âm thầm tiến triển nặng hơn.
Sự thờ ơ với các dấu hiệu ban đầu
Các triệu chứng như ợ nóng, đau âm ỉ vùng thượng vị, đầy bụng, buồn nôn… thường bị xem nhẹ, khiến nhiều người trẻ chỉ đi khám khi bệnh đã trở nặng. Lúc này, việc điều trị trở nên khó khăn, kéo dài và nhiều người buộc phải dùng thuốc thường xuyên để kiểm soát bệnh.
Hậu quả dài hạn khi phụ thuộc thuốc dạ dày
Việc sử dụng thuốc dạ dày lâu dài không chỉ gây ra tác dụng phụ (táo bón, tiêu chảy, loãng xương, nhiễm khuẩn đường tiêu hóa…) mà còn khiến bệnh nhân bị lệ thuộc thuốc, khó dứt điểm điều trị. Đáng lo hơn, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc dùng thuốc giảm axit kéo dài và nguy cơ mắc ung thư dạ dày, sa sút trí tuệ ở người trẻ.
Giải pháp nào cho người trẻ?
Thiết lập thói quen ăn uống điều độ, không bỏ bữa, ăn đúng giờ và ưu tiên thực phẩm dễ tiêu hoá.
Giảm stress bằng cách tập thể dục, thiền, yoga hoặc các hoạt động thư giãn tinh thần.
Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, sắp xếp công việc hợp lý để cơ thể không bị rối loạn nhịp sinh học.
Không tự ý dùng thuốc dạ dày, nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa khi có dấu hiệu bất thường.
Định kỳ nội soi dạ dày nếu có tiền sử bệnh lý, nhằm phát hiện và xử lý sớm các vấn đề tiềm ẩn.
