Tam thất, loại thảo dược quý được xem như “nhân sâm của người nghèo” từ lâu đã nổi tiếng trong y học cổ truyền với nhiều công dụng như bổ huyết, cầm máu, giảm đau, chống viêm, tăng cường sức khỏe, đặc biệt cho phụ nữ sau sinh và người cao tuổi. Tuy nhiên, chính vì tin tưởng tuyệt đối vào công dụng của tam thất mà không ít người đã lạm dụng, sử dụng sai cách, dẫn đến những hậu quả đáng tiếc cho sức khỏe.

Theo y học cổ truyền, tam thất có vị ngọt, hơi đắng, tính ôn, đi vào hai kinh Can và Vị. Nó được dùng phổ biến trong điều trị các chứng huyết ứ, chảy máu cam, rong kinh, đau bụng sau sinh, bầm tím do va đập và được xem như vị thuốc giúp bồi bổ cơ thể, tăng cường sức đề kháng. Gần đây, tam thất còn được chế biến dưới nhiều dạng: bột, viên nang, trà… nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng ngày càng tăng của người tiêu dùng.

Uống nhiều tam thất, “lợi bất cập hại”

Rối loạn tiêu hóa: Tam thất có tính ấm và tác dụng hoạt huyết mạnh, nếu dùng quá liều có thể gây kích thích dạ dày, dẫn đến buồn nôn, tiêu chảy, hoặc đau bụng âm ỉ. Những người có cơ địa nóng hoặc hệ tiêu hóa yếu khi sử dụng nhiều tam thất trong thời gian dài thường gặp tình trạng rối loạn tiêu hóa, chán ăn, mệt mỏi.

Gây mất ngủ, hồi hộp: Nhiều người lạm dụng tam thất với mong muốn bồi bổ cơ thể, chống mệt mỏi, song lại bị phản tác dụng. Trong một số trường hợp, tam thất gây kích thích thần kinh trung ương, làm người dùng cảm thấy hồi hộp, tim đập nhanh, khó ngủ, hoặc thậm chí mất ngủ kéo dài. Điều này trái ngược hoàn toàn với mong đợi về một vị thuốc giúp an thần, tăng sức đề kháng.

Rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ: Phụ nữ dùng tam thất để điều hòa kinh nguyệt, bổ huyết sau sinh… nhưng nếu dùng không đúng liều lượng hoặc kéo dài, tam thất có thể gây mất cân bằng nội tiết tố. Một số trường hợp ghi nhận tình trạng rong kinh, kinh nguyệt không đều hoặc bị chậm kinh khi dùng tam thất liên tục trong thời gian dài.

Hạ huyết áp đột ngột: Tam thất có tác dụng làm giãn mạch máu và hỗ trợ tuần hoàn, nên khi dùng liều cao có thể dẫn đến hạ huyết áp đột ngột. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với người có tiền sử huyết áp thấp, dễ gây choáng váng, hoa mắt, thậm chí ngất xỉu nếu không được xử lý kịp thời.

Những ai nên cẩn trọng khi dùng tam thất?

Phụ nữ mang thai: Tam thất có tác dụng hoạt huyết rất mạnh, có thể gây co bóp tử cung, làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non.

Trẻ em dưới 2 tuổi: Hệ tiêu hóa và thần kinh chưa hoàn thiện, dễ bị kích ứng.

Người đang bị cảm, sốt, nóng trong người: Tam thất có tính ấm, sẽ khiến tình trạng bệnh nặng hơn.

Người bị rối loạn đông máu hoặc đang dùng thuốc chống đông máu: Vì tam thất có thể làm thay đổi tác dụng của thuốc.

Tam thất là vị thuốc quý nhưng cũng rất ‘kén’ người dùng. Không nên xem tam thất như thực phẩm chức năng dùng hàng ngày. Người dân cần sử dụng theo liều lượng, thời gian cụ thể, tốt nhất là dưới sự tư vấn của thầy thuốc. Đặc biệt, không nên tự ý kết hợp tam thất với các vị thuốc khác nếu chưa hiểu rõ tương tác giữa chúng.