Cây thốt nốt Bảy Núi được trồng nhiều nhất ở hai huyện miền núi Tri Tôn và Tịnh Biên của tỉnh An Giang. Đây cũng là nơi đã xây dựng nên thương hiệu đường thốt nốt nổi tiếng cả nước.
Những rừng thốt nốt ở đây có tuổi đời hàng chục năm và đang cho thu hoạch nước đường. Song những ngày qua, nông dân Bảy Núi bỗng rủ nhau đào gốc cây này bán cho thương lái Trung Quốc. Theo thông tin từ một số thương lái, thốt nốt được bán sang Trung Quốc để trồng làm kiểng.
"Nhiều ngày qua nơi đây rộ lên tình trạng các thương nhân đến mua thốt nốt. Họ thường chọn mua loại cây 15-20 năm tuổi. Mỗi ngày có hàng chục cây được đào đem đi nơi khác bán. Họ đưa cả các loại xe chuyên dụng đến rừng vận chuyển”, anh Chau Lyl, người dân ở xã Văn Giáo, huyện Tịnh Biên nói.
Những chiếc xe tải hàng chục tấn nằm chờ sẵn trên tỉnh lộ 948 để mua thốt nốt.
Nông dân tại chỗ được thuê đào xung quanh cây để bứng gốc còn nguyên rễ. Cây đào lên sẽ có nhóm người khác đến dùng lưới B40 bó xung quanh rễ, rồi dùng bao tiếp tục bao bọc lớp rễ phía ngoài trước khi vận chuyển lên xe.
Theo nhiều người dân bán cây thốt nốt, thương lái chỉ chọn mua những cây không quá non, cũng không quá già, chủ yếu là cây mới lớn, chưa ra bông, trái, để về dưỡng cho dễ sống.
Còn đội ngũ được thuê đào gốc cây cho biết, những cây thốt nốt đạt tiêu chuẩn thương lái chọn mua là loại trồng trên 30 năm, thân thẳng hoặc chỉ hơi cong (tùy sở thích khách hàng). Chỉ mất 300.000-400.000 đồng, thương lái đã sở hữu một cây thốt nốt còn cả ngọn và rễ.
Dân địa phương được trả công 170.000-180.000 đồng để đào 1 cây thốt nốt. Với những cây to, cần 3-4 người đào mất hơn 2 tiếng đồng hồ (chưa kể phải leo lên ngọn rọc lá) nhưng tiền công cũng không tăng.
Ngoài bán nguyên cây còn lá, rễ, một số hộ còn cưa từng khúc cây ra để bán gỗ, với giá chỉ bằng một phần tự so với bán cả cây tươi.
Hạt kiểm lâm huyện Tịnh Biên cho biết, toàn huyện có gần 7.000 cây thốt nốt được trồng ở các bờ ranh của người dân Khmer. Ngành kiểm lâm đang vận động người dân không nên đào bán loại cây đặc sản của vùng này.
Cây thốt nốt thích hợp với đất pha cát vùng Bảy Núi, An Giang. Loại cây này trồng ít nhất 20 năm mới cho trái và có thể khai thác nước từ cuống hoa.
Mỗi năm, 1 cây thốt nốt có thể khai thác nước từ cuống hoa nấu khoảng 4 kg đường (loại đường chảy). Giá loại đường này hơn 15.000 đồng/kg. Người dân Bảy Núi thường cho thuê cây để khai thác, với giá thuê mỗi năm khoảng 60.000 đồng một cây.
“Thốt nốt từ lâu được biết đến như đặc sản của vùng Bảy Núi. Nếu một ngày chẳng còn cây thốt nốt, cảnh quan môi trường nơi đây sẽ bị tàn phá nghiêm trọng”, một lãnh đạo Hạt Kiểm lâm huyện Tri Tôn chia sẻ.
