Vừa qua, dư luận lại chú ý đến một gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khá thấp. Cụ thể, tại Gói thầu số 03: Cung cấp thiết bị (xe thang sửa điện, tỉa cành hoa cảnh) thuộc dự án Mua xe thang sửa điện, tỉa cành hoa cảnh, Công ty Cổ phần Kỹ thuật và Ô tô Trường Long đã được phê duyệt trúng thầu với những con số đáng chú ý.

Theo Quyết định số 223/QĐ-BQL do ông Đinh Văn Chắc, Giám đốc Ban Quản lý Khu du lịch Núi Cấm ký ngày 16/09/2025, Công ty Cổ phần Kỹ thuật và Ô tô Trường Long (MSDN: 0301384695) được chỉ định thầu rút gọn để thực hiện gói thầu trên. Giá trúng thầu của doanh nghiệp này là 1.894.601.300 đồng, trong khi giá gói thầu được duyệt tại Quyết định số 197/QĐ-BQL ngày 15/08/2025 là 1.898.767.600 đồng.

Như vậy, sau đấu thầu, ngân sách nhà nước tiết kiệm được vỏn vẹn hơn 4,1 triệu đồng, tương đương tỷ lệ tiết kiệm chỉ 0,22%. Việc một gói thầu được thực hiện dưới hình thức chỉ định thầu rút gọn, không có yếu tố cạnh tranh và có tỷ lệ tiết kiệm thấp đã dấy lên những băn khoăn ban đầu.

"Bộ sưu tập" gói thầu ấn tượng năm 2025

Không chỉ riêng gói thầu tại An Giang, dữ liệu hoạt động đấu thầu cho thấy năm 2025 là một năm hoạt động sôi nổi của Công ty Cổ phần Kỹ thuật và Ô tô Trường Long. Tính đến cuối tháng 9/2025, doanh nghiệp này đã tham gia 9 gói thầu và trúng đến 8 gói, đạt tỷ lệ thắng thầu gần 89%.

Hàng loạt chủ đầu tư đã "chọn mặt gửi vàng" cho Ô tô Trường Long, có thể kể đến như: Công ty Điện lực Huế với gói thầu Cung cấp xe tải 3 trong 1 trị giá 3.487.000.000 đồng; Công ty Điện lực Đắk Lắk - Chi nhánh Tổng Công ty Điện lực Miền Trung với gói thầu Cung cấp xe ô tô tải gắn cẩu có rổ trị giá 1.925.000.000 đồng ; hay Công ty TNHH Một thành viên Điện lực Đà Nẵng với hai gói thầu sửa chữa thiết bị trị giá hơn 1,3 tỷ đồng.

Hành trình trúng thầu 'đáng nể' và những mối quan hệ 'thân thiết'

Nhìn lại toàn bộ lịch sử hoạt động, Công ty Cổ phần Kỹ thuật và Ô tô Trường Long sở hữu một hồ sơ năng lực "khủng". Doanh nghiệp đã tham gia 232 gói thầu, trúng 194 gói, đạt tỷ lệ trúng thầu chung lên đến 83,6%. Tổng giá trị các gói thầu đã trúng (bao gồm cả vai trò độc lập và liên danh) là hơn 816 tỷ đồng.

Một điểm đáng chú ý trong "bản đồ" trúng thầu của Ô tô Trường Long là sự tập trung dày đặc vào các đơn vị thuộc ngành điện. Dữ liệu cho thấy một mối quan hệ đấu thầu rất khăng khít với Tổng công ty Điện lực miền Trung (trúng 11/13 gói tham gia) và Công ty TNHH Một thành viên Điện lực Đà Nẵng (trúng 11/13 gói tham gia). Thậm chí, với một số đơn vị như Công ty Điện lực Tây Ninh hay Công ty Điện lực Bình Dương, Ô tô Trường Long đạt tỷ lệ trúng thầu tuyệt đối 100% (trúng 7/7 gói và 6/6 gói đã tham gia).

Bên cạnh đó, trên "sân chơi" đấu thầu, Ô tô Trường Long thường xuyên đối đầu với một đối thủ quen thuộc là Công ty TNHH Ô tô chuyên dùng Việt. Trong 54 lần chạm trán, cán cân chiến thắng nghiêng hẳn về phía Ô tô Trường Long với 45 lần thắng thầu, trong khi đối thủ chỉ 4 lần được lựa chọn. Sự chênh lệch lớn này cũng là một yếu tố khiến dư luận quan tâm về mức độ cạnh tranh thực sự.

Góc nhìn chuyên gia về tính cạnh tranh và minh bạch

Bình luận về những con số trên, Luật sư Nguyễn Văn Lập, Đoàn Luật sư TPHCM cho biết: "Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 được ban hành với mục tiêu cốt lõi là tạo ra một môi trường cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Tỷ lệ tiết kiệm là một trong những chỉ số phản ánh hiệu quả đó. Mặc dù pháp luật không quy định mức tiết kiệm tối thiểu, nhưng một tỷ lệ quá thấp, đặc biệt trong các gói chỉ định thầu, có thể là dấu hiệu cho thấy cần xem xét lại quy trình lập dự toán và lựa chọn nhà thầu".

Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Đỗ Phạm Giang chia sẻ: "Việc một nhà thầu liên tục trúng thầu tại một hoặc một nhóm chủ đầu tư không phải là điều cấm, thậm chí có thể phản ánh năng lực và uy tín của nhà thầu đó. Tuy nhiên, khi hiện tượng này đi kèm với tỷ lệ tiết kiệm thấp và sự vắng bóng của các đối thủ cạnh tranh mạnh khác, nó có thể tạo ra những nghi ngại về việc 'đóng cửa' cơ hội cho các doanh nghiệp khác, làm giảm tính cạnh tranh chung của thị trường. Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Thông tư 79/2025/TT-BTC đã có những quy định rất chi tiết về việc công khai, minh bạch thông tin nhằm tăng cường sự giám sát của xã hội".

Hành trình kinh doanh và đấu thầu của Công ty Cổ phần Kỹ thuật và Ô tô Trường Long rõ ràng rất thành công với những con số ấn tượng. Tuy nhiên, những vấn đề về tỷ lệ tiết kiệm thấp, hình thức chỉ định thầu và mối quan hệ tập trung với một số chủ đầu tư nhất định đang đặt ra những câu hỏi cần được làm rõ để đảm bảo môi trường đấu thầu thực sự cạnh tranh, minh bạch, góp phần sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư.