Sau hai kỳ báo phản ánh về những dấu hiệu bất thường trong các gói thầu do Công ty TNHH MTV Dương Hoàng Nam mời thầu và Công ty TNHH Vũ Hoan trúng thầu, dư luận đặt ra câu hỏi lớn về vai trò và trách nhiệm của các Chủ đầu tư - những đơn vị được giao quản lý và sử dụng vốn ngân sách nhà nước.

Trách nhiệm của các Chủ đầu tư

Như đã phân tích, "hệ sinh thái" Vũ Hoan - Dương Hoàng Nam không chỉ diễn ra ở một dự án, một địa phương mà trải dài trên địa bàn nhiều huyện, thị xã của tỉnh Tây Ninh cũ.

Hồ sơ cho thấy, hàng loạt Chủ đầu tư như Ban QLDA ĐTXD khu vực 6, Ban QLDA ĐTXD huyện Dương Minh Châu (cũ) , Ban QLDA ĐTXD huyện Tân Biên (cũ), Ban QLDA ĐTXD thị xã Hòa Thành (cũ) đều đã ký các quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho Công ty Vũ Hoan trong các gói thầu do Công ty Dương Hoàng Nam làm bên mời thầu.

Câu hỏi đặt ra là, với vai trò là đơn vị chịu trách nhiệm cao nhất về hiệu quả dự án, tại sao các Chủ đầu tư lại liên tục phê duyệt các kết quả lựa chọn nhà thầu có dấu hiệu thiếu cạnh tranh, tỷ lệ tiết kiệm thấp? Cơ sở nào để các Ban QLDA này liên tục lựa chọn Công ty Dương Hoàng Nam làm đơn vị tư vấn mời thầu cho hàng loạt dự án, dù các "kịch bản" loại đối thủ liên tục lặp lại?

Việc thuê một đơn vị tư vấn độc lập nhằm mục đích tăng tính khách quan, chuyên nghiệp. Tuy nhiên, khi kết quả cho thấy một nhà thầu "quen mặt" luôn giành chiến thắng với tỷ lệ tuyệt đối, mục tiêu này dường như chưa đạt được như kỳ vọng.

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Thị Hương, Đoàn Luật sư TP HCM tiếp tục phân tích: "Khoản 2 Điều 16 của Luật Đấu thầu 2023 quy định rõ các hành vi bị cấm trong đấu thầu, bao gồm 'thông thầu' và 'cản trở'. Việc các nhà thầu liên tục bị loại với lý do không thuyết phục có thể là biểu hiện của hành vi cản trở cạnh tranh. Chủ đầu tư có trách nhiệm đảm bảo quá trình lựa chọn nhà thầu diễn ra công bằng, và phải chịu trách nhiệm giải trình khi kết quả có dấu hiệu bất thường, gây lãng phí ngân sách nhà nước".

Rõ ràng, những gì diễn ra tại 14 gói thầu vừa qua không chỉ là câu chuyện của các doanh nghiệp, mà còn là trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước. Việc sử dụng hiệu quả từng đồng vốn ngân sách là yêu cầu bắt buộc. Một cuộc thầu thiếu cạnh tranh, tỷ lệ tiết kiệm thấp đồng nghĩa với việc hiệu quả đầu tư công không được đảm bảo như mong muốn.

Trước những dấu hiệu bất thường có hệ thống đã được chỉ ra, các chuyên gia và dư luận cho rằng, các cơ quan chức năng của tỉnh Tây Ninh như Ủy ban Nhân dân tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Thanh tra tỉnh cần sớm vào cuộc. Một cuộc thanh tra, kiểm toán toàn diện đối với không chỉ gói thầu tại dự án Hệ thống cống thoát nước thị trấn - Giai đoạn 1 mà toàn bộ 14 gói thầu trong "hệ sinh thái" Vũ Hoan - Dương Hoàng Nam là cần thiết để làm rõ các nghi vấn, đảm bảo môi trường đấu thầu tại địa phương thực sự cạnh tranh, minh bạch, hiệu quả.

Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục theo dõi và thông tin đến bạn đọc.