Những vụ việc liên quan đến chất cấm trong thực phẩm, từ thuốc trừ sâu tồn dư, chất tạo nạc, đến phẩm màu và chất bảo quản bị cấm đang ngày càng dấy lên lo ngại. Trong đó, một câu hỏi được đặt ra liệu các chất cấm này có thể gây vô sinh và rối loạn nội tiết hay không?

Cơ chế ảnh hưởng của chất cấm đến nội tiết và sinh sản

Nhiều chất cấm được xếp vào nhóm “chất gây rối loạn nội tiết”, những hợp chất hóa học có thể bắt chước, chặn đứng hoặc làm rối loạn chức năng bình thường của hệ thống nội tiết trong cơ thể. Khi hệ nội tiết bị rối loạn, hậu quả có thể rất nghiêm trọng, đặc biệt đến sức khỏe sinh sản.

Một số chất điển hình gồm:

Bisphenol A (BPA): Thường có trong nhựa, nhưng cũng có thể tồn tại trong bao bì thực phẩm không đạt chuẩn. BPA đã được chứng minh có thể gây rối loạn hormone sinh dục, giảm chất lượng tinh trùng, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và tăng nguy cơ vô sinh ở cả nam lẫn nữ.

Phthalates: Dùng trong bao bì nhựa, cũng là một chất gây rối loạn nội tiết. Nghiên cứu cho thấy phthalates ảnh hưởng đến sự phát triển của cơ quan sinh dục nam và có thể gây rối loạn phát triển thai nhi.

Dioxin, PCBs: Có thể tồn tại trong thực phẩm nhiễm độc, đặc biệt là hải sản ở khu vực ô nhiễm. Chúng liên quan đến nhiều vấn đề như suy giảm miễn dịch, rối loạn tuyến giáp và giảm khả năng sinh sản.

Chất tạo nạc: Không chỉ làm tăng nhịp tim, huyết áp mà còn ảnh hưởng đến hormone sinh dục, dẫn đến nguy cơ rối loạn nội tiết và suy giảm chức năng sinh sản.

Hậu quả có thể xảy ra

Việc tiếp xúc lâu dài, dù với liều lượng nhỏ, với các chất gây rối loạn nội tiết trong thực phẩm có thể gây ra: Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, giảm ham muốn tình dục; Suy giảm chất lượng tinh trùng, giảm khả năng thụ thai; Tăng nguy cơ sảy thai, sinh non, dị tật thai nhi; Dậy thì sớm ở trẻ em, rối loạn phát triển giới tính; Rối loạn tuyến giáp, tiểu đường, béo phì, thậm chí ung thư vú và tuyến tiền liệt.

Làm gì để tự bảo vệ?

Chọn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, ưu tiên sản phẩm có chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm.

Tránh lạm dụng thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm có màu sắc hoặc mùi vị quá bất thường.

Rửa kỹ rau củ, ngâm nước muối hoặc nước giấm loãng để giảm tồn dư hóa chất.

Hạn chế dùng bao bì nhựa không rõ nguồn gốc, không hâm nóng thực phẩm trong hộp nhựa tái sử dụng.

Ủng hộ nông sản sạch, thực phẩm hữu cơ, liên kết tiêu dùng với các nhóm cộng đồng đáng tin cậy.

Theo dõi thông tin từ cơ quan y tế và truyền thông chính thống để kịp thời nhận diện những loại thực phẩm nguy hiểm.