Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 trung học phổ thông năm học 2025-2026 sẽ diễn ra ngày 7 và 8/6. Đối với tuyển sinh lớp 10 trường chuyên Hà Nội, các thí sinh sẽ thi vào ngày 9/6. Đây là thời điểm các thí sinh đang dốc hết sức ôn tập để chuẩn bị cho kỳ thi được đánh giá là "căng thẳng hơn cả thi đại học”.

Rèn luyện phân tích đề, kĩ năng đọc hiểu và kĩ năng làm bài

Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống, cô giáo Đỗ Phương Nam, Trường THCS Trung Tự, Hà Nội cho hay, năm nay ở các lớp cô giảng dạy, điểm thi khảo sát thấp hơn so với năm ngoái ở tất cả các môn. Cụ thể, đối với môn Văn, điểm khảo sát trung bình là hơn 5 và Toán là 6 (trong khi năm ngoái trung bình là 7, 8).

Cô Nam lý giải, khi thi theo chương trình mới, đối với môn Văn, đề thi sử dụng ngữ liệu không có trong sách giáo khoa đòi hỏi học sinh phải có tư duy, kỹ năng làm bài và kỹ năng phân tích đề. Với những em có thói quen học thuộc lòng, lười tư duy thì việc này không dễ dàng.

Trong thời điểm này, cả phụ huynh và học sinh đều lo lắng. Các em cần tiếp tục tập trung học và rèn luyện tư duy; tìm hiểu và mở rộng kiến thức thực tế về các nhân vật tiêu biểu, sự kiện quan trọng để có được những dẫn chứng xác đáng, điển hình và thuyết phục đưa vào bài làm.

Bên cạnh đó, các em cần ghi nhớ kiến thức về thể loại, kiểu bài nghị luận xã hội và nghị luận văn học, cùng kiến thức Tiếng Việt từ lớp 6 đến lớp 9. Đặc biệt, quan trọng là phải rèn luyện kỹ năng phân tích đề, đọc hiểu và kỹ năng làm bài, đồng thời nắm vững phương pháp viết bài văn, đoạn văn nghị luận.

Về các dạng đề, năm nay đề nghị luận sẽ có các dạng chính: thứ nhất, nghị luận về một vấn đề trong đời sống (bao gồm nghị luận về một sự việc, hiện tượng; nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí, kể cả vấn đề trực tiếp và vấn đề dưới dạng một ý kiến; và nghị luận về một vấn đề trong đời sống từ một tác phẩm văn học); thứ hai là nghị luận về một vấn đề cần giải quyết.

“Như vậy tổng cộng sẽ có 4 dạng nghị luận mà học sinh phải có kỹ năng nhận diện chính xác. Cho đến thời điểm này, cơ bản vẫn là học sinh phải có kỹ năng phân tích đề. Đây là kỹ năng quan trọng nhất, giúp nắm được đề bài, tránh bỏ sót những câu hỏi. Phần đọc hiểu các em nên làm trước,” cô Nam khẳng định.

Thiết lập nhịp sinh học phù hợp thời gian kỳ thi

Thầy giáo Nguyễn Cao Cường, Hiệu trưởng Trường THCS Thái Thịnh (Hà Nội) khuyên học sinh những ngày gần thi không nên quá lo lắng và ôn tập một cách ôm đồm, thức quá khuya, dậy muộn. Cần có thời gian biểu trong ngày hợp lý, phù hợp với nhịp sinh học của những ngày thi.

“Cần thiết lập nhịp sinh học hay nôm na là nếp sinh hoạt hàng ngày phù hợp với thời gian của kỳ thi, ít nhất trước kỳ thi 1 tuần”, thầy Nguyễn Cao Cường nhấn mạnh.

Theo đó, buổi sáng các em nên dậy sớm, ăn sáng, ôn tập các môn trong khung thời gian từ 7h30 đến 11h30, ăn trưa, ngủ trưa và chiều tiếp tục ôn tập trong khoảng thời gian từ 13h30-16h30, buổi tối không nên thức quá khuya.

Thầy Cường cũng lưu ý học sinh không nên tham gia các hoạt động thể thao dễ gây chấn thương, ăn uống đảm bảo sức khỏe. Trong những ngày này, học sinh không nên học thêm những nội dung mới, khó mà cần ôn tập lại toàn bộ các chuyên đề mà thầy cô đã ôn tập, đọc lại sách giáo khoa những kiến thức cơ bản, lời giải của các bài tập, các đề mà thầy cô đã ôn tập. Có những vướng mắc gì, học sinh nên hỏi ngay thầy cô giáo của mình để được giải đáp. Trong quá trình ôn có thể đan xen việc làm một vài đề, bấm giờ để cân đối thời lượng cho phù hợp.

Chiến thuật làm bài đối với môn tự luận và ngoại ngữ

Cần lưu ý khi làm bài môn tự luận. Thời gian làm bài môn tự luận (Toán, Ngữ văn) là 120 phút nên sau khi được phát đề, học sinh bình tĩnh đọc kỹ một hai lượt tổng thể cả đề, tư duy và ghi nhanh ra giấy nháp những tự lưu ý của bản thân về từng câu hỏi. Lúc này cần bình tĩnh cho dù mức độ và nội dung câu hỏi như thế nào.

Khi thực hiện làm bài cần theo phương châm dễ làm khó bỏ. Cần làm những câu hỏi dễ cẩn thận để đạt điểm tối đa của các câu này. Thường thì đề thi cũng đã sắp xếp thứ tự các nội dung từ dễ đến khó.

Sau khi làm những câu hỏi dễ thì thực hiện làm các câu hỏi khó mang tính phân loại. Học sinh cần có chiến lược cho các câu này về thời gian, quá 8-10 phút không có ý tưởng cần chuyển câu hỏi khác. Trong trường hợp không làm được cả câu, cần bóc tách các ý của câu hỏi để được điểm. Khi còn 15 phút nữa là hết giờ làm bài, nếu học sinh không thể làm được tiếp các câu hỏi khó thì dành thời gian đó để kiểm tra lại toàn bộ bài làm.

Học sinh cần kiểm tra kết quả các câu hỏi độc lập ra ngoài nháp. Câu nào thấy sai, gạch trước bằng bút chì, kiểm tra kỹ thì mới gạch bỏ bằng bút mực và sửa, tránh trường hợp gạch phần đúng mà không có cơ hội sửa lại. Trước khi nộp bài, cần kiểm tra kỹ thông tin của mình ở trên tờ giấy thi như họ và tên, ngày sinh, số báo danh, số tờ giấy thi.

Đối với môn trắc nghiệm (Ngoại ngữ). Thời gian làm bài là 60 phút với cấu trúc 40 câu hỏi. Việc đầu tiên là học sinh ghi thông tin của mình vào tờ phiếu trả lời trắc nghiệm kèm theo ghi và tô số báo danh. Khi nhận đề thì ghi và tô mã đề vào tờ phiếu trả lời trắc nghiệm.

Học sinh cần đọc toàn thể đề và làm những câu dễ trước, không nên làm theo thứ tự cứng nhắc. Sau khi những câu chắc đúng đã làm xong thì đồng thời cũng thực hiện tô đáp án vào tờ phiếu trả lời trắc nghiệm. Những câu khó hơn cần đọc kỹ đề bài để không bị nhầm, các phương án nhiễu có thể gây cho học sinh sai sót. Đôi khi học sinh có thể nhầm bởi lệnh của câu hỏi.

Chẳng hạn, câu hỏi về ý nào không đúng mà học sinh lại chọn câu đúng. Khi còn khoảng 10 phút học sinh nên dành thời gian kiểm tra lại độc lập các câu đã trả lời. Khi rà soát nếu thấy sai, học sinh cần dùng tẩy tẩy sạch ô trả lời cũ và tô lại ô trả lời mới. Tránh tình trạng: một câu có 2 ô tô đáp án, tô mờ, không tô, tô không kín ô…. Những câu nào chưa có đáp án, học sinh có thể lựa chọn tô ngẫu nhiên để có thể may mắn có điểm. Trước khi nộp bài cần kiểm tra kỹ về thông tin của mình trên tờ phiếu trả lời trắc nghiệm và những ô chì đã tô ở mục số báo danh, mã đề, đáp án các câu.