Sáng ngày 9/6 tới, Hội đồng xét xử sẽ tuyên án Nguyễn Đức Kiên ("bầu Kiên") và đồng phạm. VKSND TP Hà Nội khẳng định có đủ căn cứ cho thấy Nguyễn Đức Kiên phạm các tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, Trốn thuế và Kinh doanh trái phép, đề nghị mức án cho các tội danh của "bầu Kiên" là 30 năm tù giam.

Tuy nhiên, luật sư bào chữa và bản thân "bầu Kiên" dùng luật chứng minh nhiều điều khiến HĐXX và đại diện các bộ ban ngành có mặt đều lúng túng. Dư luận vẫn đặt ra câu hỏi liệu "bầu Kiên" sẽ vô tội hay vẫn lĩnh 30 năm tù giam như đề xuất?

Bị cáo Nguyễn Đức Kiên tại tòa.

Kiến Thức đã có cuộc trao đổi với Luật sư Hoàng Cao Sang, Trưởng Văn phòng Luật sư Hoàng Việt Luật xung quanh vụ việc này.

Theo luật sư, "bầu Kiên" sẽ vô tội hay vẫn 30 năm tù giam như đề xuất?

Xét về mặt chứng cứ, lý luận thì tôi cho rằng không có căn cứ để tuyên xử bị cáo Nguyễn Đức Kiên phạm tội và phạt bị cáo Kiên 30 năm tù.

Mặt khác, trong suốt quá trình xét xử bị cáo Kiên, dư luận và báo chí luôn đồng tình với những lập luận của luật sư bào chữa cho bị cáo Kiên và của bị cáo Kiên đưa ra, thì điều này chúng ta cũng thấy được vấn đề như thế nào, trong khi đó Nguyễn Đức Kiên đang là can phạm còn Đại diện Viện kiểm sát là người buộc tội.

Tuy nhiên, trong thực tế thì rất khó lường. Mỗi một HĐXX có cái nhìn và lập luận riêng của họ mà các nhà chuyên môn khó mà đoán được.

Khác với các bị cáo trong các phiên xử, "bầu Kiên" luôn thể hiện sự tự tin. Trước công đường, "bầu Kiên" khi thì ngồi thì khoanh tay, lúc đứng chắp tay sau lưng, luôn hướng đôi mắt sắc lẹm nhìn thẳng, khóe miệng hơi nhếch, có lúc cười tươi tay chỉ thẳng vào HĐXX. Trong bộ quần áo chỉn chu, phong thái tự tin đầy áp đảo người đối diện, luôn vung tay khi nói chuyện, nếu không có bóng dáng của những cảnh sát kề bên, không ai nghĩ ông ta đang đứng trước vành móng ngựa. Khi trả lời thẩm vấn tại tòa, đối diện với HĐXX, bị cáo Kiên, với gương mặt lạnh lùng, chắp tay sau lưng, sang sảng trả lời thẩm vấn, không khác gì một quan chức đang diễn thuyết tại nghị trường, "bầu Kiên" tự tin như vậy có nguyên nhân vì sao?

Để có một phong thái như vậy, tôi cho rằng nó xuất phát từ niềm tin nội tâm của bị cáo Kiên. Bị cáo Kiên tin rằng mình làm đúng, mình không phạm tội nên có sự cương quyết, thái độ tự tin như vậy. Tôi cảm nhận được từ bị cáo Kiên là, cho dù Tòa có tuyên án và phạt ông ấy 30 năm tù, ông ấy không tâm phục khẩu phục.

Và trên thực tế, đại diện VKS, HĐXX cũng không đưa ra những căn cứ, quy định của pháp luật thuyết phục được bị cáo và những người tham dự tòa.

"Bầu Kiên" còn gửi thư và gửi thông điệp tới Chủ tịch nước, Tổng bí thư, Thủ tướng và kể những cống hiến của "bầu Kiên" cho Đảng và Nhà nước. Nếu "bầu Kiên" có những cống hiến hay thành tích xuất sắc cho xã hội thì có được giảm nhẹ tội?

Nếu bị cáo Kiên đưa ra được những bằng chứng là mình đã cống hiến và có thành tích xuất sắc cho Đảng, Nhà nước, xã hội thì sẽ được xem là tình tiết giảm nhẹ được quy định tại điểm S, khoản 1, điều 46 BLHS. Khoản này quy định: người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác.

Sau phiên xử, Hội đồng xét xử sẽ phải đối diện với dư luận thế nào?

Tôi cho rằng đây là việc khó đối với HĐXX trong vụ án của bị cáo Nguyễn Đức Kiên và đồng phạm bởi lẽ, việc tuyên án là phải dựa trên những căn cứ của bản cáo trạng và nhưng lập luận của đại diện Viên kiểm sát là người buộc tội. Tuy nhiên, trong quá trình xét hỏi, tranh luận thì đại diện Viện kiểm sát không bảo vệ được bản cáo trạng của mình mà bị những lập luận, chứng cứ của luật sư bào chữa của bị cáo Kiên và bị cáo Kiên phản bác rất thuyết phục.

Tôi cho rằng nếu HĐXX có bản lĩnh, khách quan thì nên đánh giá từng vấn đề một nếu thấy điểm nào mà chưa rõ, chưa có căn cứ thì trả hồ sơ để điều tra bổ sung nhằm để cơ quan điều tra, Viện kiểm sát bổ sung những thiếu sót. Nếu cơ quan điều tra, Viện kiểm sát không bổ sung được thì hãy tuyên bị cáo Kiên vô tội nhằm tránh gây tiếng xấu trong dự luận và đánh mất niềm tin người dân vào ngành tư pháp.

Xin cảm ơn Luật sư Sang về cuộc trao đổi này!