Vũ khí Mỹ thường được tập kết ở Ba Lan trước khi chuyển tới Kiev. Ảnh: Global Look Press.
Ban đầu, truyền thông phương Tây đưa tin việc ngừng viện trợ sẽ ảnh hưởng đến các hệ thống đánh chặn tên lửa Patriot, tên lửa đối không Stinger và AIM, hàng trăm tên lửa Hellfire và GMLRS, cùng hàng nghìn quả đạn pháo 155 mm.
Tuy nhiên, theo tờ The Economist của Anh, quyết định đình chỉ viện trợ quân sự thực chất mang tính toàn diện. Các quan chức Ukraine cho biết trên thực tế toàn bộ hoạt động chuyển giao vũ khí Mỹ, bao gồm đạn dược và linh kiện thay thế, đã bị ngừng lại.
Đại sứ Mỹ tại NATO Matthew Whitaker nói trên đài Fox News rằng quyết định dừng một số khoản viện trợ là một phần trong chính sách “nước Mỹ trên hết”, nhằm bảo đảm năng lực phòng vệ chiến lược của Washington, đặc biệt sau cuộc xung đột Iran – Israel mà Mỹ phải trực tiếp can thiệp.
Người phát ngôn Lầu Năm Góc Sean Parnell cũng khẳng định: “Chúng ta không thể viện trợ vũ khí cho mọi nơi trên thế giới. Chúng ta phải đặt lợi ích của nước Mỹ, bảo vệ lãnh thổ và binh sĩ của mình lên hàng đầu”. Cả hai quan chức đều không cung cấp chi tiết về những lô hàng cụ thể bị đình chỉ.
Tờ Economist cho rằng động thái này có thể là bước khởi đầu của một sự thay đổi đáng kể của Mỹ trong chính sách với Ukraine. Theo báo Anh, dự luật ngân sách “to lớn và đẹp đẽ” do Tổng thống Donald Trump thúc đẩy và mới được lưỡng viện Mỹ thông qua không có khoản tiền nào dành cho Ukraine.
Nguồn ngân sách thông thường của Lầu Năm Góc vốn dùng để hỗ trợ Kiev cũng sẽ bị cắt giảm thêm trong đề xuất ngân sách tài khóa năm 2026.
Từ trước đến nay, viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine chủ yếu thông qua hai cơ chế: Quyền rút từ kho dự trữ của Tổng thống (PDA), cho phép người tiền nhiệm Joe Biden chuyển vũ khí trực tiếp từ kho dự trữ; và Sáng kiến Hỗ trợ An ninh Ukraine (USAI), trong đó Washington đặt hàng vũ khí từ các nhà sản xuất để cung cấp cho Kiev.
Từ khi nhậm chức vào tháng 1, ông Trump chưa từng sử dụng cơ chế PDA. Các đơn hàng được chính quyền tiền nhiệm đặt thông qua USAI được cho là sẽ duy trì dòng viện trợ đến Ukraine cho đến cuối năm 2028. Tuy nhiên, tờ Economist cho biết sáng kiến hỗ trợ này cũng đang bị “gián đoạn”.
Hiện tại, chính quyền ông Trump vẫn khẳng định việc dừng viện trợ vũ khí cho Ukraine chỉ mang tính tạm thời.
