Nằm ở thành phố Olympia của Hy Lạp cổ đại, bức tượng thần Zeus ở Olympia được coi là tác phẩm điêu khắc hoàn mỹ nhất, đồng thời là một trong 7 kỳ quan của thế giới cổ đại.
Lịch sử bức tượng gắn liền với đền thờ thần Zeus – vị thần tối cao trong văn hóa cổ Hy Lạp - ở Olympia. Ngôi đền được xây dựng vào khoảng năm 450 TCN. Khác với truyền thống, các kiến trúc sư đã làm cho công trình ấn tượng hơn bằng cách đặt vào bên trong một bức tượng khổng lồ.
Nhà điêu khắc nổi tiếng Pheidias Athens đã được chọn để đảm nhiệm nhiệm vụ này. Pheidias đã phác thảo một bức tượng bằng ngà và vàng cao 13 mét đặt trên một phần đế bằng đá cẩm thạch cao 1m. Toàn bộ công trình lấp kín cả đầu phía Tây của ngôi đền.
Phedias thể hiện bức tượng trong tư thế ngồi trên ngai vàng, đầu gần chạm tới nóc điện làm người xem có cảm tưởng rằng nếu như thần Zéu đứng lên thì đầu ông sẽ đâm thủng mái của ngôi đền.
Toàn thân của bức tượng được làm bằng 780 mét khối gỗ được lấy từ địa phương, sau đó được bọc bằng những tấm ngà voi ở bên ngoài. Chất liệu ngà tạc lên bức tượng tinh xảo và hoàn mỹ đến mức nhìn những bắp thịt trên bức tượng rất sinh động.
Bên tay phải thần Zeus là thần Victory có cánh biểu tượng cho chiến thắng trong các kỳ Thế Vận Hội Olympic. Bên tay trái của tượng là quyền trượng với một con chim đại bàng đậu trên đỉnh trượng, chính là biểu tượng của thần Zeus.
Trên đầu thần Zeus được trang điểm bằng một vòng hoa ôliu trong khi áo và dép của tượng được làm bằng vàng. Thân tượng đặt trên ngai vàng làm bằng gỗ mun và ngà rất công phu, và toàn bộ nằm trên 1 phần đế bằng đá cẩm thạch cao 1m.
Trong lúc thi công bức tượng, xưởng của Pheidias được đặt ở ngay ngoài đền thờ. Ở đây, ông đã phải cho làm từng bộ phận của bức tượng, sau đó mới đem vào trong đền để lắp ráp. Trên thực tế, bức tượng quả cồng kềnh và cổng đền cũng không đủ lớn để nguyên bức tượng đi qua.
Khi đã an vị trong đền, bức tượng lớn đến nỗi người ta chỉ có thể thưởng lãm nó khi đứng ở xa vì không thể thấy rõ được toàn bộ bức tượng khi đến gần.
Đến năm 393 SCN, dưới thời La Mã, khi nhà vua phê chuẩn cho sự phát triển của đạo Cơ Đốc ở Hy Lạp, các cuộc thi đấu thể thao Olympic cũng bị lụi tàn. Sự sùng bái thần Zeus – vị thần bảo trợ cho hoạt động này - cũng dần dần đi vào quá khứ.
Năm 462 SCN, một trận hoả hoạn khủng khiếp đã tàn phá thành phố Olympia và tiêu huỷ bức tượng. Đáng tiếc rằng, tượng thần Zeus ở Olympia không hề có bản sao, và tất cả những gì hậu biết được về tác phầm là qua các ghi chép thời cổ đại và bản vẽ phác ở các đồng tiền xưa.
