Rửa tay được xem là hàng rào phòng bệnh đầu tiên nhưng nhiều người chỉ thực hiện khi tay bẩn rõ rệt, trước bữa ăn hoặc sau khi đi vệ sinh. Trên thực tế, còn nhiều thời điểm khác tuy “vô hình” nhưng lại là lúc bàn tay tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm bệnh tật cao nhất.

Dưới đây là 5 thời điểm quan trọng mà bạn cần rửa tay để bảo vệ sức khỏe của chính mình và những người xung quanh nhưng rất nhiều người lại thường xuyên quên hoặc bỏ qua.

Sau khi chạm tay vào tiền hoặc các bề mặt công cộng

Tiền mặt, tay vịn cầu thang, nút bấm thang máy, tay nắm cửa, xe buýt, cây ATM… là những vật dụng mà hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người tiếp xúc mỗi ngày. Chúng chứa rất nhiều vi khuẩn, virus và vi sinh vật gây bệnh như E.coli, Salmonella, virus cảm cúm, norovirus...

Theo một số nghiên cứu, có đến 94% tiền giấy tại các đô thị lớn có chứa vi khuẩn. Việc bạn cầm tiền, trả tiền, sau đó chạm tay lên mặt, gãi mũi hay ăn uống mà không rửa tay có thể đưa mầm bệnh thẳng vào cơ thể.

Lời khuyên: Sau khi rời nơi công cộng, đặc biệt sau khi dùng tiền mặt, hãy rửa tay kỹ bằng xà phòng hoặc dùng dung dịch sát khuẩn chứa cồn trước khi ăn uống hay sờ tay lên mặt.

Sau khi ho, hắt hơi, xì mũi

Ngay cả khi bạn đã dùng khăn giấy hoặc che miệng bằng khuỷu tay, vi khuẩn, virus từ dịch tiết vẫn có thể lưu lại trên tay đặc biệt là virus cúm hoặc virus gây cảm lạnh. Nhiều người có thói quen xì mũi rồi vo giấy và… bỏ qua bước rửa tay. Đây là nguyên nhân khiến các bệnh hô hấp lây lan nhanh trong gia đình, nơi làm việc hoặc trường học.

Lời khuyên: Sau mỗi lần ho, hắt hơi hay xì mũi, hãy rửa tay ngay lập tức. Nếu đang ở nơi không tiện có nước sạch, hãy dùng gel rửa tay khô. Khi rửa tay, chú ý làm sạch cả lòng bàn tay, kẽ ngón tay, mu bàn tay và móng.

Trước và sau khi chăm sóc người bệnh hoặc trẻ nhỏ

Khi bạn chăm sóc người đang bị ốm – dù là bệnh nhẹ như cảm cúm hay bệnh nền nghiêm trọng – việc vệ sinh tay là vô cùng cần thiết để tránh lây nhiễm chéo. Ngược lại, khi bạn tiếp xúc với trẻ nhỏ (đặc biệt là trẻ sơ sinh), tay bạn cũng có thể vô tình mang vi khuẩn đến với cơ thể chưa hoàn thiện hệ miễn dịch của bé.

Lời khuyên: Trước khi cho trẻ ăn, thay tã, nhỏ mũi hoặc chăm sóc vết thương: rửa tay thật kỹ. Sau khi tiếp xúc với chất thải (tã, khăn lau mũi, băng gạc) hoặc đồ dùng của người bệnh: rửa tay ngay lập tức.

Sau khi tiếp xúc với thú cưng hoặc dọn chất thải của động vật

Thú cưng tuy thân thiết nhưng vẫn có thể là nguồn mang mầm bệnh, ký sinh trùng hay vi khuẩn lây truyền sang người. Điều này càng đáng lưu ý khi bạn nuôi chó mèo trong nhà, để chúng lên giường hoặc tiếp xúc gần với trẻ em.

Lời khuyên: Rửa tay sau khi chơi với vật nuôi, sau khi dọn khay vệ sinh, thu dọn lông rụng, hoặc cho chúng ăn. Ngoài ra, cũng nên tập thói quen rửa tay của trẻ em sau khi chơi với thú cưng để ngăn ngừa giun sán, nhiễm khuẩn đường ruột.

Trước khi chạm vào mắt, mũi, miệng hoặc đeo kính áp tròng

Tay là trạm trung chuyển chính của hàng ngàn vi khuẩn mỗi ngày. Nếu bạn có thói quen sờ mặt thường xuyên như chỉnh tóc, gãi mũi, chống cằm, xoa mắt thì nguy cơ nhiễm bệnh càng cao, nhất là trong mùa dịch hoặc thời điểm giao mùa.

Lời khuyên: Hãy rửa tay sạch trước khi thực hiện các hành động sau: Đeo hoặc tháo kính áp tròng; Dưỡng da mặt, thoa son dưỡng môi; Ăn vặt bằng tay; Xử lý vết thương hở trên mặt.

Rửa tay thế nào mới đúng và đủ?

Theo khuyến nghị của Bộ Y tế và WHO, mỗi lần rửa tay cần đủ các bước sau:

Làm ướt tay.

Thoa xà phòng và xoa đều trong ít nhất 20–30 giây.

Chà kỹ các vùng: lòng bàn tay, mu tay, kẽ ngón, đầu ngón, móng tay và cổ tay.

Rửa sạch lại với nước.

Lau khô bằng khăn sạch hoặc khăn giấy.

Chỉ vài giây rửa tay đúng cách, bạn có thể ngăn ngừa đến 80% nguy cơ lây nhiễm các bệnh như tiêu chảy, cảm cúm, viêm kết mạc hay COVID-19. Đừng chủ quan chỉ vì bàn tay bạn "trông có vẻ sạch". Hãy nhớ vi khuẩn vô hình, nhưng hậu quả là hữu hình.