Ung thư, hai chữ tưởng chừng xa vời nhưng lại ngày càng trở nên quen thuộc trong cuộc sống hiện đại. Trong khi đó, nhiều dạng ung thư hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Nhưng đáng tiếc, tâm lý “cứ sợ là trễ”, ngại đi khám, e dè tầm soát vẫn còn rất phổ biến.

Nỗi sợ lớn nhất là biết bệnh

Một trong những lý do phổ biến khiến nhiều người né tránh tầm soát ung thư là tâm lý sợ… biết bệnh. Nhiều người cho rằng: “Thôi, biết làm gì, không biết còn sống vui vẻ”, hay “Phát hiện ra ung thư rồi sống có khác gì mang án tử?”. Suy nghĩ này vô tình khiến cơ hội phát hiện bệnh sớm bị bỏ lỡ. Khi các triệu chứng rõ ràng xuất hiện, tức bệnh đã vào giai đoạn muộn thì khả năng điều trị khỏi không còn cao.

Tầm soát không phải để dọa nạt, mà là để sống lâu hơn

Tầm soát ung thư không có nghĩa là tìm ra bệnh để hoang mang lo lắng. Ngược lại, đây là cách chủ động bảo vệ sức khỏe, nhận diện sớm những dấu hiệu bất thường để can thiệp kịp thời. Nhiều loại ung thư nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm có thể chữa khỏi hoàn toàn hoặc sống thêm hàng chục năm như ung thư cổ tử cung, ung thư vú, ung thư đại trực tràng, ung thư tuyến giáp…

Thực tế y học đã chứng minh ung thư cổ tử cung có thể phát hiện bằng xét nghiệm Pap smear và HPV test. Nếu tầm soát định kỳ từ sau tuổi 21, phụ nữ có thể phát hiện tổn thương tiền ung thư và điều trị dứt điểm.

Ung thư vú có thể phát hiện bằng siêu âm tuyến vú và chụp nhũ ảnh. Nếu phát hiện ở giai đoạn 1, tỷ lệ sống sau 5 năm có thể lên đến 99%.

Ung thư đại trực tràng, một trong những ung thư thường gặp ở cả nam và nữ, hoàn toàn có thể phát hiện sớm qua nội soi hoặc xét nghiệm máu ẩn trong phân.

Tầm soát nên làm sớm, định kỳ

Hiểu rõ tầm quan trọng của tầm soát ung thư là một chuyện, nhưng hành động đúng lại là chuyện khác. Không ít người “sợ tầm soát” vì nghĩ đó là quá trình phức tạp, tốn kém, gây đau đớn. Nhưng thực tế, nhiều xét nghiệm tầm soát rất đơn giản và nhanh chóng, chi phí phù hợp và đặc biệt, được bảo hiểm y tế hoặc bảo hiểm tư nhân hỗ trợ.

Mỗi người, tùy vào độ tuổi, giới tính và yếu tố nguy cơ, nên có lịch trình tầm soát phù hợp. Chẳng hạn, phụ nữ từ 40 tuổi nên tầm soát ung thư vú định kỳ mỗi năm. Nam giới từ 50 tuổi nên nội soi đại trực tràng. Người có tiền sử gia đình mắc ung thư cần tầm soát sớm hơn. Điều quan trọng là nên tham khảo bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn chính xác.

Sức khỏe không phải là điều có thể phó mặc cho số phận hay may rủi. Ngày nay, khi điều kiện kinh tế và tiếp cận y tế tốt hơn, việc chủ động chăm sóc bản thân, định kỳ kiểm tra và tầm soát bệnh tật là điều cần thiết.

Tầm soát ung thư không phải để biết mình mắc bệnh, mà là để sớm biết mình có nguy cơ hay không, từ đó can thiệp đúng lúc. Mỗi người đều xứng đáng có cơ hội sống khỏe, sống vui và sống lâu hơn. Điều đó bắt đầu từ một hành động đơn giản: đừng sợ đi khám.