Hôn nhân xuyên biên giới, một hình thức hôn nhân giữa hai người có quốc tịch, ngôn ngữ hoặc văn hóa khác nhau ngày càng phổ biến ở nhiều quốc gia, đặc biệt là tại Việt Nam trong hai thập niên trở lại đây. Tuy nhiên, đằng sau những cuộc tình tưởng chừng như cổ tích ấy là không ít rào cản vô hình mà chỉ người trong cuộc mới thực sự thấu hiểu.

Những khởi đầu ngọt ngào…

Hôn nhân xuyên biên giới thường bắt đầu từ tình yêu, sự cảm mến lẫn nhau qua những lần gặp gỡ trực tiếp hoặc qua các nền tảng mạng xã hội. Sự khác biệt về văn hóa đôi khi còn tạo nên sự hấp dẫn, tò mò và khơi gợi khát vọng chinh phục. Nhiều cặp đôi đã nỗ lực vượt qua khoảng cách, rào cản ngôn ngữ để đến với nhau bằng sự chân thành và thấu hiểu. Không ít câu chuyện tình đẹp giữa cô gái Việt và chàng trai đến từ các nước như Hàn Quốc, Nhật Bản, Pháp hay Mỹ đã trở thành cảm hứng tích cực trên mạng xã hội và truyền thông.

Hôn nhân xuyên biên giới còn mang lại cơ hội mở rộng kiến thức, trải nghiệm lối sống mới và đôi khi là những điều kiện kinh tế thuận lợi hơn. Một số phụ nữ Việt khi lấy chồng ngoại quốc đã có điều kiện sinh sống trong môi trường tốt hơn, được học hỏi, phát triển bản thân và chăm lo cho gia đình ở quê nhà.

Những rào cản vô hình

Một trong những rào cản lớn nhất chính là ngôn ngữ và văn hóa. Khi hai người không sử dụng chung một ngôn ngữ mẹ đẻ, việc giao tiếp hàng ngày, bày tỏ cảm xúc, xử lý mâu thuẫn trở nên khó khăn. Thêm vào đó, khác biệt văn hóa về lối sống, quan niệm về gia đình, cách nuôi dạy con cái, quan hệ với gia đình hai bên… dễ dẫn đến mâu thuẫn.

Một rào cản khác chính là pháp lý và thủ tục hành chính. Các cặp đôi thường phải đối mặt với nhiều quy trình rườm rà liên quan đến visa, giấy tờ kết hôn, định cư, hoặc bảo lãnh thân nhân. Đôi khi, những quy định chặt chẽ về nhập cư, quốc tịch ở một số nước khiến cho người trong cuộc cảm thấy bế tắc, bị động, hoặc thậm chí phụ thuộc.

Ngoài ra, định kiến xã hội cũng là một lực cản âm thầm nhưng rất mạnh mẽ. Không ít người nhìn nhận hôn nhân xuyên biên giới, đặc biệt là giữa phụ nữ Việt với đàn ông ngoại quốc, qua lăng kính nghi ngờ hoặc kỳ thị. Họ bị cho là “ham vật chất”, “trốn nghèo” hoặc “đánh đổi” để đổi đời, trong khi thực tế có rất nhiều cuộc hôn nhân được xây dựng từ tình yêu chân thật.

Một vấn đề đáng lưu tâm nữa là nguy cơ bị bạo hành hoặc lợi dụng, nhất là khi phụ nữ không nắm rõ luật pháp của nước sở tại, không có người thân bên cạnh, không có quyền cư trú độc lập hoặc chưa đủ khả năng tài chính. Những trường hợp này rất dễ dẫn đến tình trạng bị kiểm soát, lạm dụng mà không dám lên tiếng.

Làm gì để vượt qua rào cản?

Trước tiên, họ cần có sự tìm hiểu kỹ lưỡng về văn hóa, lối sống và luật pháp của quốc gia mà mình sẽ sinh sống. Khả năng ngôn ngữ là điều không thể thiếu, vì nó là công cụ để giao tiếp, kết nối và bảo vệ chính mình trong môi trường mới.

Gia đình hai bên cũng cần có cái nhìn thông thoáng, đồng thời là chỗ dựa tinh thần cho con cái khi họ bước vào hành trình lập gia đình nơi xứ người. Ngoài ra, sự hỗ trợ từ các tổ chức bảo vệ quyền phụ nữ, cộng đồng người Việt tại nước ngoài và các kênh truyền thông cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức, phổ biến kiến thức và kêu gọi sự tôn trọng dành cho các cuộc hôn nhân xuyên quốc gia.