Ngành học được xem như là "xương sống" trong thế giới số
Trong kỷ nguyên 4.0, dữ liệu là nguồn tài nguyên vô giá quyết định sự thành công của doanh nghiệp và tổ chức. Tuy nhiên, để biến những dòng dữ liệu thô khổng lồ thành tri thức hữu ích, cần đến một lĩnh vực chuyên biệt: Kỹ thuật dữ liệu (Data Engineering). Đây là một ngành học còn khá mới mẻ tại Việt Nam, nhưng lại có tốc độ phát triển mạnh mẽ trên thế giới, đóng vai trò nền tảng cho trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dữ liệu và các ứng dụng công nghệ số.
Kỹ thuật dữ liệu là ngành học nghiên cứu và phát triển các hệ thống, công cụ và quy trình thu thập, lưu trữ, xử lý và phân phối dữ liệu. Nếu ví dữ liệu như dòng nước thì kỹ sư dữ liệu chính là “người xây dựng đường ống” để dòng chảy ấy được dẫn dắt, làm sạch và đưa đến đúng nơi cần thiết. Ngành này khác với khoa học dữ liệu (Data Science) ở chỗ tập trung nhiều hơn vào hạ tầng và kỹ thuật, bảo đảm dữ liệu được sẵn sàng, chính xác và an toàn cho việc phân tích.
Như vậy, Kỹ sư dữ liệu chính là người xây dựng, phát triển và duy trì hệ thống thu thập, xử lý và lưu trữ dữ liệu – từ đó tạo điều kiện cho kỹ thuật phân tích dữ liệu được diễn ra hiệu quả và chính xác.
Công việc của một Kỹ sư dữ liệu không chỉ gói gọn trong việc quản lý dữ liệu mà còn bao gồm nhiều nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi sự kết hợp giữa tư duy kỹ thuật và khả năng phối hợp nhóm. Họ là người thiết kế kiến trúc dữ liệu giúp luồng dữ liệu vận hành trơn tru, liên tục từ khâu thu thập đến lưu trữ. Kỹ sư dữ liệu còn chịu trách nhiệm xử lý và làm sạch dữ liệu, đảm bảo thông tin luôn có độ tin cậy cao và tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật.
Trong quá trình làm việc, họ thường xuyên hợp tác chặt chẽ với chuyên viên phân tích dữ liệu nhằm tối ưu hóa hệ thống truy xuất cũng như phục vụ tốt hơn cho các phân tích chuyên sâu. Ngoài ra, một phần quan trọng trong công việc của Kỹ sư dữ liệu là theo dõi, cập nhật và vận hành các công nghệ dữ liệu mới, từ đó giúp doanh nghiệp khai thác dữ liệu hiệu quả và bền vững trong toàn bộ hoạt động.
Vai trò của ngành Kỹ thuật dữ liệu trong thực tế vô cùng quan trọng, bởi các kỹ sư dữ liệu chính là những người đứng sau bảo đảm “nền móng” cho mọi hoạt động phân tích, từ dự báo thị trường, cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng cho đến vận hành các hệ thống trí tuệ nhân tạo. Họ giúp doanh nghiệp khai thác dữ liệu một cách hiệu quả để đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác, đồng thời góp phần vào việc quản lý thông tin trong các lĩnh vực thiết yếu như y tế, giáo dục, giao thông hay tài chính, qua đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho xã hội.
Có thể nói, ngành Kỹ thuật dữ liệu chính là “xương sống” của thế giới số, bởi nếu thiếu một hạ tầng dữ liệu tốt, mọi nỗ lực phân tích và ứng dụng công nghệ cao đều khó phát huy hết sức mạnh.
Mức lương hậu hĩnh, hot trong mùa tuyển sinh 2025
Nhu cầu nhân lực trong ngành Kỹ thuật dữ liệu hiện nay đang tăng trưởng mạnh mẽ và được dự báo sẽ còn tiếp tục bùng nổ trong nhiều năm tới. Trong bối cảnh dữ liệu trở thành “tài sản chiến lược” của doanh nghiệp và quốc gia, hầu hết các lĩnh vực như tài chính ngân hàng, thương mại điện tử, y tế, viễn thông, logistics, giáo dục đều cần đến đội ngũ kỹ sư dữ liệu để xây dựng và vận hành hạ tầng thông tin. Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) càng khiến nhu cầu này trở nên cấp bách, bởi nếu thiếu nhân lực giỏi về kỹ thuật dữ liệu, các dự án phân tích và ứng dụng AI sẽ khó có thể triển khai thành công.
Tại Việt Nam, nguồn nhân lực trong ngành này hiện còn khá hạn chế, trong khi nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp lại tăng nhanh, đặc biệt ở các công ty công nghệ, tập đoàn đa quốc gia và các startup. Theo nhiều báo cáo, mức độ khan hiếm nhân sự chất lượng cao trong lĩnh vực dữ liệu khiến Data Engineer trở thành một trong những nghề có triển vọng và thu nhập hấp dẫn hàng đầu.
Hiện nay, Data Engineer được xem là một trong những vị trí có mức thu nhập cao trong ngành công nghệ thông tin. Mức lương trung bình của nghề này tại Việt Nam thường rơi vào khoảng 20 – 30 triệu đồng/tháng, tùy vào kinh nghiệm, kỹ năng cũng như lĩnh vực làm việc. Với những kỹ sư dữ liệu nhiều năm kinh nghiệm hoặc làm việc tại các tập đoàn công nghệ lớn, mức lương có thể lên tới 40 – 70 triệu đồng/tháng.
Để theo đuổi ngành này, sinh viên cần phát triển tư duy phân tích và giải quyết vấn đề, khả năng làm việc nhóm để khai thác dữ liệu hiệu quả. Kỹ năng bảo mật dữ liệu và tuân thủ các quy định về an toàn thông tin cũng là yêu cầu ngày càng khắt khe trong bối cảnh dữ liệu trở thành tài sản chiến lược của doanh nghiệp.
Các trường đào tạo ngành Kỹ thuật dữ liệu uy tín gồm: Học Viện Công Nghệ Bưu Chính Viễn Thông, Trường Đại Học Công Nghiệp Hà Nội, Trường Đại Học Công Nghệ Thông Tin - ĐHQG TPHCM, Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TPHCM... Năm 2024, điểm chuẩn ngành này dao động từ 24-26 điểm. Các chuyên gia dự đoán đây tiếp tục là ngành học hot trong mùa tuyển sinh 2025, phù hợp với các bạn trẻ có tư duy logic, khả năng phân tích, tính cẩn thận và kiên nhẫn.