Tại vùng Châu Đốc (An Giang) có một giống xoài đã từ lâu trở thành niềm tự hào của người dân nơi đây, đó chính là xoài thanh ca. Không chỉ nổi bật bởi hình dáng độc đáo, xoài thanh ca còn gây ấn tượng bởi hương vị thơm lừng, ngọt dịu và rất đặc trưng.
Quả xoài thanh ca thường có trọng lượng từ 250–450g, thân dài và phần đầu hơi cong. Khi chín, vỏ chuyển vàng, bên trong là lớp thịt vàng tươi, chắc, mịn, rất ít xơ. Người ta thường ăn xoài bằng cách lột vỏ và mút phần thịt nên còn gọi vui là xoài mút. Vị ngọt thanh và mùi thơm tự nhiên khiến giống xoài này trở nên đặc biệt giữa vô vàn loại xoài khác.
Theo người dân địa phương, xoài thanh ca đã có mặt từ rất lâu đời. Một số cây cổ thụ ở đây có tuổi đời lên tới hàng trăm năm. Điều thú vị là cây càng lâu năm thì quả càng sai, vị ngọt càng đậm đà. Cũng bởi dễ trồng, ít sâu bệnh và chi phí chăm sóc không cao, xoài thanh ca từng được trồng phổ biến trong khu vực.
Tuy nhiên, những năm gần đây, diện tích trồng xoài thanh ca đang dần bị thu hẹp do sự cạnh tranh từ các giống xoài khác như Cát Hòa Lộc, xoài nghệ..., những giống có tốc độ sinh trưởng nhanh và cho trái sớm hơn. Trong khi đó, xoài thanh ca lại sinh trưởng chậm, mất nhiều năm mới cho quả.
Dù vậy, đối với nhiều người yêu thích hương vị truyền thống, xoài thanh ca vẫn là một món quà quê quý giá. Giá bán của xoài thanh ca hiện dao động từ 20.000–30.000 đồng/kg, khá “mềm” so với các loại xoài cao cấp khác nhưng vẫn được đánh giá cao về chất lượng.
Chị Linh (quê gốc ở Châu Đốc đang làm việc tại TP.HCM) chia sẻ: "Xoài thanh ca có mùi thơm rất đặc trưng. Tôi đã ăn thử nhiều loại xoài rồi nhưng xoài thanh ca quê tôi vẫn là ngon nhất. Mỗi lần thấy bán ở Sài Gòn là tôi mua ngay để đỡ nhớ hương vị quê nhà".
Với hình dáng nhỏ nhắn, màu sắc bắt mắt cùng hương vị ngọt thơm, xoài thanh ca không chỉ là thức quả dân dã mà còn là một phần ký ức ngọt ngào của biết bao người con miền Tây. Cũng như các giống xoài thông thường, xoài thanh ca chứa nhiều vitamin, có nhiều tác dụng với sức khoẻ.
Lợi ích sức khỏe tuyệt vời từ quả xoài:
Hỗ trợ tiêu hóa và tốt cho đường ruột
Xoài là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào, giúp cải thiện hệ tiêu hóa, giảm cholesterol và hạn chế nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch hay ung thư. Đặc biệt, xoài chứa pectin – một loại chất xơ hòa tan có khả năng nuôi dưỡng lợi khuẩn trong đường ruột, góp phần giữ cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Bổ mắt và tăng cường hệ miễn dịch
Xoài rất giàu carotenoid – các hợp chất thực vật có đặc tính chống oxy hóa mạnh. Trong đó, beta-carotene, lutein và zeaxanthin giúp cải thiện thị lực, bảo vệ mắt và hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
Tốt cho xương khớp và mô liên kết
Hàm lượng vitamin C trong xoài không chỉ tăng cường sức đề kháng mà còn tham gia vào quá trình tổng hợp collagen – một loại protein quan trọng giúp xây dựng và duy trì cấu trúc của da, xương, dây chằng và sụn. Nhờ đó, xoài giúp tăng cường chất lượng chất nhờn tại khớp, giảm ma sát và hỗ trợ vận động linh hoạt.
Bảo vệ tim mạch
Xoài là nguồn cung cấp kali tự nhiên, một khoáng chất quan trọng giúp điều hòa huyết áp, ổn định nhịp tim và giảm nguy cơ bệnh tim mạch.
Hỗ trợ hấp thu sắt hiệu quả hơn
Vitamin C trong xoài còn có khả năng tăng cường hấp thu sắt từ thực phẩm, đặc biệt hữu ích cho những người có nguy cơ thiếu máu.
Nâng cao chất lượng dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày
Việc ăn xoài thường xuyên giúp bổ sung thêm nhiều dưỡng chất thiết yếu như chất xơ, vitamin A, C và kali, đồng thời giảm lượng đường bổ sung nạp vào cơ thể. Từ đó, xoài góp phần cải thiện chất lượng tổng thể của chế độ ăn uống một cách lành mạnh và bền vững.