Khi tình yêu biến thành chiếc lồng vô hình, ngột ngạt và trói buộc, nhiều người mới giật mình nhận ra: bạn đời của mình đang kiểm soát quá mức mà chính họ cũng không hiểu làm sao để thoát ra.

Kiểm soát quá mức, vết nứt khó nhìn thấy

Kiểm soát không chỉ là cấm đoán hay tra hỏi dồn dập. Nó có thể tinh vi hơn: liên tục nhắn tin hỏi đang ở đâu, đòi mật khẩu mạng xã hội, áp đặt mọi quyết định lớn nhỏ, từ chuyện đi chơi với ai đến việc ăn mặc, làm việc ra sao. Nhiều người ngỡ rằng đó là yêu thương, là quan tâm. Nhưng thực tế, kiểm soát quá mức là một dạng bạo lực tinh thần bóp nghẹt tự do, triệt tiêu sự tự tin và tự chủ của người bạn đời.

Vì sao bạn đời trở nên kiểm soát?

Kiểm soát thường xuất phát từ nỗi sợ mất mát, ghen tuông hoặc mặc cảm tự ti. Người kiểm soát tin rằng nếu không giữ chặt, người kia sẽ rời xa mình. Một số trường hợp, họ lớn lên trong môi trường cha mẹ cũng kiểm soát nhau, hoặc từng bị phản bội nên mang theo vết thương lòng. Dù nguyên nhân nào, việc kiểm soát nếu kéo dài đều đẩy mối quan hệ vào bế tắc.

Làm gì khi bị kiểm soát?

Nhận diện vấn đề

Hãy thành thật với chính mình: đó không còn là sự quan tâm lành mạnh. Ghi lại các biểu hiện kiểm soát, ví dụ: tra khảo, cấm đoán, ghen tuông vô lý, ép buộc…

Giao tiếp rõ ràng

Nhiều người chọn im lặng vì sợ cãi vã, nhưng sự im lặng chỉ tiếp tay cho hành vi kiểm soát. Bạn cần bày tỏ quan điểm: “Em/anh cần không gian riêng, việc này khiến em/anh cảm thấy ngột ngạt”. Chọn thời điểm bình tĩnh để trò chuyện.

Thiết lập ranh giới

Hãy kiên quyết với những giới hạn. Ví dụ, không chia sẻ mật khẩu cá nhân, không đồng ý bị giám sát vị trí 24/7, không báo cáo mọi cuộc gặp bạn bè. Ranh giới rõ ràng giúp bạn bảo vệ quyền riêng tư.

Tìm kiếm hỗ trợ

Nếu bạn đã cố gắng nhưng vẫn bị kiểm soát nặng nề hơn, hãy tìm sự hỗ trợ từ người thân, chuyên gia tâm lý hoặc nhóm hỗ trợ. Trong trường hợp bạo lực tinh thần leo thang thành bạo lực thể chất, đừng ngần ngại liên hệ với cơ quan pháp luật.

Hãy yêu thương bản thân

Nhiều người ở lại vì sợ cô đơn, vì áp lực gia đình hoặc vì đã hy sinh quá nhiều. Nhưng hãy nhớ, bạn xứng đáng được yêu thương và tôn trọng, chứ không phải sống trong sợ hãi.

Một mối quan hệ lành mạnh không có kiểm soát

Tình yêu là sự tin tưởng, tôn trọng không gian riêng và đồng hành cùng nhau phát triển. Nếu một mối quan hệ khiến bạn lúc nào cũng lo lắng, hoài nghi, sợ hãi thì đó không còn là tình yêu đúng nghĩa. Hãy can đảm đối diện và thay đổi vì không ai ngoài bạn có thể bảo vệ chính mình.