Trong bối cảnh các quy định pháp luật về đấu thầu ngày càng chặt chẽ nhằm nâng cao tính cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả sử dụng vốn, việc đánh giá năng lực và uy tín nhà thầu trở thành yếu tố then chốt. Quyết định mới đây của Công ty Cổ phần Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi khi lựa chọn Liên danh Thiên Minh Bách - Như Dương cho gói thầu trị giá hơn 2,18 tỷ đồng đã thu hút sự chú ý, đặc biệt khi phân tích sâu vào lịch sử đấu thầu và hồ sơ năng lực của liên danh này.

Gói thầu 2,18 tỷ đồng và "Vết gợn" uy tín trong E-HSDT

Ngày 22/8/2025, ông Đặng Văn Cường, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi (Địa chỉ: 80A Trần Phú, phường B'Lao, tỉnh Lâm Đồng; MST: 5800452036) đã ký Quyết định số 404/QĐ-TĐĐHĐ phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu qua mạng cho Gói thầu số 02XL-KHCB-2025 “Cung cấp, lắp đặt hệ thống phao cảnh báo tại các đập hồ Đơn Dương”.

Gói thầu có mã E-TBMT: IB2500219499, sử dụng vốn khấu hao cơ bản năm 2025, được tổ chức đấu thầu rộng rãi qua mạng. Giá gói thầu được duyệt là 2.386.950.697 đồng.

Đơn vị trúng thầu là Liên danh Công ty TNHH Thiên Minh Bách và Công ty Cổ phần Như Dương (LD Thiên Minh Bách - Như Dương), với giá trúng thầu 2.185.180.624 đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm khoảng 8,45%. Thời gian thực hiện hợp đồng là 210 ngày.

Theo Báo cáo đánh giá E-HSDT số 1622/KHVT ngày 25/07/2025 của Tổ chuyên gia đấu thầu, gói thầu thu hút 02 nhà thầu tham gia. Ngoài LD Thiên Minh Bách - Như Dương đơn vị còn lại là Viện Nghiên cứu Cơ khí (MST: 0100100110).

Quá trình đánh giá cho thấy cả hai nhà thầu đều đạt yêu cầu về tính hợp lệ, năng lực, kinh nghiệm và kỹ thuật. Tại vòng đánh giá tài chính, Viện Nghiên cứu Cơ khí chào giá 2.218.503.600 đồng và trượt thầu do có giá cao hơn (phương pháp giá thấp nhất).

Tuy nhiên, một chi tiết quan trọng trong Báo cáo đánh giá E-HSDT đã được Tổ chuyên gia nêu rõ: “Thành viên nhà thầu Liên danh là CÔNG TY TNHH THIÊN MINH BÁCH bị đánh giá Uy tín đã từng không thương thảo hợp đồng gói thầu của Công ty cổ phần Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi làm Chủ đầu tư”. Do lịch sử này, Thiên Minh Bách phải thực hiện bảo đảm dự thầu gấp 3 lần yêu cầu.

Việc một nhà thầu từng từ chối thương thảo hợp đồng – hành vi ảnh hưởng đến tiến độ và kế hoạch của chủ đầu tư – nhưng sau đó lại tiếp tục tham gia và trúng thầu tại chính đơn vị đó đặt ra câu hỏi về quy trình đánh giá uy tín và sự nhất quán trong quản lý rủi ro lựa chọn nhà thầu của Công ty CP Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi.

Hồ sơ năng lực LD Thiên Minh Bách - Như Dương: Nghịch lý Doanh nghiệp "Siêu nhỏ" và giá trị trúng thầu

Phân tích dữ liệu đấu thầu công khai cho thấy cả hai thành viên trong LD Thiên Minh Bách - Như Dương đều có trụ sở tại Đà Nẵng và được phân loại là doanh nghiệp siêu nhỏ. Thế nhưng, tần suất tham gia và tổng giá trị trúng thầu của họ lại ở mức đáng gờm.

Công ty TNHH Thiên Minh Bách (MST: 0402096735), do ông Lê Văn Phi làm Giám đốc (Địa chỉ: 18, Đường Hòa Nam 15, Phường Hòa Khánh, Đà Nẵng), mới chỉ thành lập từ ngày 27/04/2021. Trong hơn 4 năm hoạt động, Thiên Minh Bách đã tham gia 153 gói thầu, trúng 48 gói, với tổng giá trị trúng thầu (bao gồm liên danh) lên tới hơn 24,7 tỷ đồng. Đáng chú ý, ngoài việc không thương thảo hợp đồng nêu trên, dữ liệu cũng ghi nhận Thiên Minh Bách đã nhận 1 quyết định xử phạt do vi phạm quy định về đấu thầu.

Đối tác liên danh, Công ty Cổ phần Như Dương (MST: 0401689852), do ông Mai Tấn Tâm làm Tổng giám đốc (Địa chỉ: K27/11 Ngõ A, Nguyễn Huy Tưởng, Phường Hòa Khánh, Đà Nẵng), thành lập từ năm 2015, có bề dày kinh nghiệm hơn. Công ty này đã tham gia 356 gói thầu, trúng 123 gói, với tổng giá trị trúng thầu ấn tượng hơn 58 tỷ đồng.

Tổng cộng, hai doanh nghiệp này đã trúng thầu hơn 82,7 tỷ đồng, chủ yếu từ các dự án cung cấp vật tư, thiết bị và xây lắp cho các nhà máy thủy điện khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Sự chênh lệch giữa quy mô doanh nghiệp theo đăng ký và khối lượng công việc thực tế họ đảm nhận là một vấn đề cần được các cơ quan quản lý và chủ đầu tư xem xét kỹ lưỡng, nhằm đảm bảo năng lực thực hiện hợp đồng tương xứng với giá trị gói thầu.

Trọng điểm năm 2025: Tần suất dày đặc và Mối quan hệ "Sân nhà"

Đi sâu vào hoạt động đấu thầu trong năm 2025, có thể nhận thấy rõ nét "vùng phủ sóng" của Thiên Minh Bách và Như Dương tại một nhóm các chủ đầu tư quen thuộc.

Tính riêng trong năm 2025 (tính đến 23/8), Thiên Minh Bách đã tham gia 28 gói thầu và trúng tới 15 gói (tỷ lệ trúng ấn tượng 53,57%), với tổng giá trị hơn 9,43 tỷ đồng. Các bên mời thầu mà Thiên Minh Bách thường xuyên trúng thầu bao gồm:

1. Công ty Thủy điện Sông Bung: Trúng ít nhất 4 gói trong năm 2025 (Ví dụ: Gói số 5-2025, 4-2025, 6-2025).

2. Công ty CP Thủy điện A Vương: Trúng 2 gói.

3. Công ty Thủy điện Đồng Nai: Trúng 2 gói.

Tương tự, Công ty Cổ phần Như Dương trong năm 2025 đã tham gia 15 gói và trúng 7 gói (tỷ lệ 46,67%), tổng giá trị khoảng 5,2 tỷ đồng. Các "sân nhà" của Như Dương gồm:

1. Công ty Cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ: Trúng 2 gói (Gói số 26, Gói số 14).

2. Công ty Thủy điện Sông Tranh: Trúng 2 gói.

Dữ liệu lịch sử còn cho thấy một mối quan hệ thú vị: Thiên Minh Bách và Như Dương đã từng đối đầu trực tiếp trong 32 gói thầu khác nhau. Việc hai đối thủ quen thuộc nay lại bắt tay liên danh để trúng Gói thầu 02XL-KHCB-2025 tại Công ty CP Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi là một diễn biến đáng phân tích.

Tần suất trúng thầu dày đặc tại một số ít các chủ đầu tư ngành điện đặt ra câu hỏi về tính cạnh tranh thực sự trong các gói thầu này. Mối quan hệ vừa cạnh tranh, vừa hợp tác này đòi hỏi sự giám sát chặt chẽ để đảm bảo không có hành vi hạn chế cạnh tranh.

Đối chiếu Luật Đấu thầu và Vai trò của việc Đánh giá Uy tín Nhà thầu

Hoạt động đấu thầu hiện nay được điều chỉnh bởi khung pháp lý ngày càng hoàn thiện, bao gồm Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 (có hiệu lực từ 01/01/2024), được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 (hiệu lực từ 15/01/2025) và Luật số 90/2025/QH15 (hiệu lực từ 01/7/2025), cùng với Nghị định 214/2025/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành.

Trường hợp của Công ty TNHH Thiên Minh Bách, với lịch sử từng bị xử phạt vi phạm đấu thầu và gần đây là từ chối thương thảo hợp đồng với chính Công ty CP Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi, cần được xem xét nghiêm túc dưới góc độ pháp lý về đánh giá uy tín.

Bình luận về khía cạnh này, Luật sư Võ Quang Vinh, Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long, nhận định:

"Theo quy định của Luật Đấu thầu hiện hành và các văn bản hướng dẫn chi tiết như Nghị định 214/2025/NĐ-CP, việc đánh giá năng lực và uy tín của nhà thầu là một bước cực kỳ quan trọng. Uy tín không chỉ dựa trên việc hoàn thành các hợp đồng mà còn bao gồm cả lịch sử tuân thủ pháp luật về đấu thầu và thái độ hợp tác trong quá trình thực hiện dự án.

Hành vi không tiến hành hoặc từ chối thương thảo hợp đồng mà không có lý do chính đáng là cơ sở để đánh giá tiêu cực về uy tín. Trong trường hợp Gói thầu 02XL-KHCB-2025, việc Chủ đầu tư áp dụng biện pháp tăng bảo đảm dự thầu (gấp 3 lần) là một cơ chế quản lý rủi ro theo quy định, cho thấy sự thận trọng cần thiết. Tuy nhiên, việc tiếp tục lựa chọn nhà thầu đó đòi hỏi Chủ đầu tư phải có biện pháp giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện hợp đồng, đảm bảo các vi phạm tương tự không lặp lại, nhằm bảo vệ hiệu quả sử dụng vốn."

Luật sư Vinh cũng nhấn mạnh, mối quan hệ giữa các nhà thầu (vừa cạnh tranh vừa liên danh) cần được xem xét dưới góc độ đảm bảo tính độc lập. Mặc dù pháp luật không cấm, nhưng tần suất "gặp gỡ" dày đặc có thể làm dấy lên nghi ngờ về việc vi phạm các hành vi bị cấm trong đấu thầu quy định tại Điều 16 Luật Đấu thầu 2023.

Việc LD Thiên Minh Bách - Như Dương trúng Gói thầu số 02XL-KHCB-2025 tại Công ty Cổ phần Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi, xét về quy trình, là tuân thủ các bước theo quy định. Tuy nhiên, những phân tích chuyên sâu về lịch sử đấu thầu, tần suất trúng thầu tại các "sân nhà", sự nghịch lý giữa quy mô doanh nghiệp và giá trị hợp đồng, cùng với "vết gợn" về uy tín của nhà thầu Thiên Minh Bách, là những thông tin quan trọng cần được lưu tâm.

Để thị trường đấu thầu phát triển lành mạnh, cạnh tranh và hiệu quả, đúng như tinh thần của Luật Đấu thầu, việc giám sát chặt chẽ năng lực thực tế và lịch sử tuân thủ của các nhà thầu là điều tối quan trọng. Điều này không chỉ đảm bảo chất lượng công trình mà còn củng cố niềm tin vào sự minh bạch trong hoạt động mua sắm và đầu tư.