(Nối tiếp Kỳ 1) Ở kỳ trước, chúng ta đã đặt ra câu hỏi về năng lực thực sự của Công ty Phúc Hải, một doanh nghiệp "siêu nhỏ" nhưng lại có "thành tích" trúng thầu ấn tượng. Phân tích sâu hơn bộ dữ liệu đấu thầu cho thấy, sự thành công của nhà thầu này dường như có một quy luật rõ ràng, tập trung vào một "hệ sinh thái" bao gồm những bên mời thầu quen và đối tác liên danh hiệu quả.
"Sân nhà" và tỷ lệ thắng thầu áp đảo
Dữ liệu cho thấy, Công ty Phúc Hải có "mối lương duyên" đặc biệt với một số bên mời thầu. Điển hình nhất là Công ty TNHH MTV Hoàng Thạch Đắk Nông. Trong 4 lần tham gia các gói thầu do đơn vị này mời, Công ty Phúc Hải đã trúng tới 3 gói, đạt tỷ lệ thắng 75%.
Một trong những gói thầu điển hình là dự án Phòng học Trường TH Võ Thị Sáu (xã Đắk R’la, huyện Đắk Mil). Tại gói thầu này, do Công ty Hoàng Thạch Đắk Nông mời thầu, Công ty Phúc Hải là nhà thầu duy nhất tham gia và được phê duyệt trúng thầu tại Quyết định số 126/QĐ-UBND ngày 05/12/2023 với giá 1.915.735.000 đồng.
Tuy nhiên, mối quan hệ này không phải lúc nào cũng "thuận buồm xuôi gió". Tại gói thầu Thi công xây dựng công trình: Tường rào, sân đường bê tông, hạ tầng kỹ thuật trụ sở Huyện ủy Tuy Đức, cũng do Công ty Hoàng Thạch Đắk Nông mời thầu, cả hai nhà thầu tham gia là Công ty Phúc Hải và Công ty TNHH MTV Đại Sơn Dương đều bị đánh giá "không đạt" về kỹ thuật. Kết quả là Huyện ủy Tuy Đức đã phải ra Quyết định số 593-QĐ/HU ngày 31/10/2024 để hủy thầu do "tất cả hồ sơ dự thầu không đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu".
"Cạ cứng" liên danh với tỷ lệ thành công 100%
Khi không đi một mình, Công ty Phúc Hải cũng có những "đối tác vàng". Dữ liệu ghi nhận mối quan hệ hợp tác cực kỳ hiệu quả với Công ty TNHH MTV Xây dựng Quốc Minh. Hai doanh nghiệp này đã cùng nhau tham gia 2 gói thầu dưới hình thức liên danh và trúng cả 2, đạt tỷ lệ thành công tuyệt đối 100%. Gói thầu Nâng cấp đường giao thông liên xã Đắk Som - Đắk R'măng trị giá hơn 5 tỷ đồng vừa trúng tháng 6/2025 là minh chứng rõ nét nhất cho sự kết hợp này.
Sự tương phản ở "sân chơi lạ" và vai trò của bên mời thầu DTAH
Trái ngược hoàn toàn với thành công ở các "sân nhà", khi tham gia các gói thầu do Công ty TNHH DTAH mời thầu, Công ty Phúc Hải lại liên tục "nếm trái đắng". Trong 4 lần tham gia, nhà thầu này đã trượt 3 gói và 1 gói chưa có kết quả. DTAH dường như đóng vai trò một "bộ lọc" khắt khe, nơi những yếu kém trong hồ sơ của Phúc Hải bị chỉ ra một cách rõ ràng.
Cụ thể, tại gói thầu xây dựng công trình thuộc dự án Trường THCS Lê Quý Đôn (hạng mục 08 phòng học), Báo cáo đánh giá E-HSDT số 100b/BC-E-HSDT ngày 18/08/2024 của DTAH đã chỉ rõ, Công ty Phúc Hải bị đánh giá "không đạt" ở vòng năng lực kinh nghiệm. Lý do được nêu là: "+ Máy đầm dùi 1,5kw, máy cắt uốn thép 5kw: Không có tài liệu chứng minh máy thiết bị thuộc sở hữu của nhà thầu (trước và sau khi làm rõ nhà thầu đính kèm hoá đơn số 0001016 ngày 13/7/2021, Hoá đơn trên thuộc sở hữu của Công ty TNHH một thành viên Nam Đăk Nông)". Nhà thầu trúng gói này là Công ty TNHH xây dựng Hiệp Phát Đạt với giá 4.845.291.000 đồng, theo Quyết định số 20/QĐ-BQL ngày 27/08/2024 do Ban QLCTMTQG xã Đức Mạnh phê duyệt.
Tương tự, tại gói thầu Thi công xây dựng công trình: Nhà thư viện và các phòng chức năng Trường Tiểu học Lý Tự Trọng, cũng do DTAH mời thầu, Công ty Phúc Hải tiếp tục bị loại. Báo cáo đánh giá E-HSDT số 155/BC-E-HSDT ngày 25/10/2024 nêu rõ: "- Nhân sự chủ chốt: Ông Đặng Thái Thiện không đáp ứng yêu cầu kinh nghiệm trong các công việc tương tự tối thiểu 5 năm hoặc tối thiểu 2 hợp đồng." Đáng chú ý, báo cáo này còn ghi nhận: "- Nhà thầu không trả lời làm rõ E-HSDT." Người chiến thắng ở gói thầu này là Công ty TNHH Đầu tư - xây dựng Trường Thắng với giá 1.344.367.000 đồng, theo Quyết định số 189/QĐ-BQL ngày 29/10/2024.
Chuyên gia đấu thầu Phạm Giang nhận định: "Sự chênh lệch lớn về tỷ lệ trúng thầu giữa các bên mời thầu khác nhau là một hiện tượng rất đáng quan tâm. Nó có thể phản ánh nhiều điều: sự khác biệt trong tiêu chí và mức độ chặt chẽ của việc thẩm định hồ sơ, hoặc sự cạnh tranh gay gắt hơn ở một số sân chơi nhất định. Một môi trường đấu thầu lành mạnh là nơi một nhà thầu có năng lực tốt phải có khả năng thắng thầu ở nhiều nơi, thay vì chỉ tập trung ở một vài 'địa chỉ' quen thuộc."
Về mặt pháp lý, Luật sư Nguyễn Thị Hương cho biết: "Pháp luật về đấu thầu cho phép và khuyến khích hình thức liên danh để các nhà thầu có thể kết hợp năng lực. Tuy nhiên, tính minh bạch của hồ sơ dự thầu là yêu cầu bắt buộc. Năng lực của từng thành viên trong liên danh phải được kê khai trung thực và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Khi một thành viên có vấn đề về năng lực hoặc tính trung thực của hồ sơ, bên mời thầu có trách nhiệm xem xét, đánh giá và thậm chí loại bỏ nếu vi phạm quy định."
Rõ ràng, "vận may" của Công ty Phúc Hải không phải lúc nào cũng mỉm cười. Nó phụ thuộc rất nhiều vào việc họ đang ở "sân chơi" nào và đối mặt với quy trình thẩm định ra sao. Vậy khi bị "soi" kỹ, năng lực thực sự của nhà thầu này bộc lộ những gì, đặc biệt là khi có dấu hiệu cung cấp tài liệu không trung thực?
Mời quý độc giả đón đọc Kỳ 3: Vết trượt từ bộ hồ sơ 'không có thật' và những câu hỏi về tính minh bạch."
