Báo Tri thức và Cuộc sống - TIN TỨC PHỔ BIẾN KIẾN THỨC 24H
  • Tài chính - Ngân hàng
  • Bất động sản
  • Golf & Doanh nhân
  • Doanh nghiệp
  • Tin 24/7
  • Hitech - Xe
  • Tiêu dùng - Bạn đọc
VietnamDaily Relax
Báo Tri thức và Cuộc sống - TIN TỨC PHỔ BIẾN KIẾN THỨC 24H
Tài chính - Ngân hàng Bất động sản Golf & Doanh nhân Doanh nghiệp Tin 24/7 Hitech - Xe Tiêu dùng - Bạn đọc

VietnamDaily Relax

Giải mã các hình tượng thiên văn học trong Cửu Đỉnh nhà Nguyễn

03/10/2020 07:21

(VietnamDaily) - Cửu Đỉnh nhà Nguyễn được ví như bộ "bách khoa toàn thư" bằng hình ảnh của người Việt xưa. Trong bộ "bách khoa thư" ấy, dĩ nhiên không thể thiếu lĩnh vực thiên văn học...

Quốc Lê

Tử vi ngày 3/10/2020 cho 12 con giáp: Mão có quý nhân, Mùi khó khăn về tiền bạc

Thiên văn là một ngành học thuật được coi trọng đặc biệt ở các triều đại phong kiến Á Đông. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi các hình tượng thiên văn là một phần không thể thiếu trong hệ thống hình khắc của bộ Cửu Đỉnh nhà nguyễn.
Thiên văn là một ngành học thuật được coi trọng đặc biệt ở các triều đại phong kiến Á Đông. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi các hình tượng thiên văn là một phần không thể thiếu trong hệ thống hình khắc của bộ Cửu Đỉnh nhà nguyễn.
Hình tượng thiên văn đầu tiên phải kể đến là "Nhật", tức là mặt trời, được khắc trên Cao Đỉnh, chiếc đỉnh đứng đầu. Theo quan niệm xưa, mặt trời tượng trưng cho nguồn sinh khí tràn ngập khắp vũ trụ, đồng thời cũng thể hiện ngôi vị của bậc thiên tử, những người ban phát ân đức cho muôn dân như hào quang của mặt trời.
Hình tượng thiên văn đầu tiên phải kể đến là "Nhật", tức là mặt trời, được khắc trên Cao Đỉnh, chiếc đỉnh đứng đầu. Theo quan niệm xưa, mặt trời tượng trưng cho nguồn sinh khí tràn ngập khắp vũ trụ, đồng thời cũng thể hiện ngôi vị của bậc thiên tử, những người ban phát ân đức cho muôn dân như hào quang của mặt trời.
Nhân Đỉnh, chiếc đỉnh thứ hai trong bộ Cửu Đỉnh có hình tượng "Nguyệt", nghĩa là mặt trăng. Trăng là thiên thể có vai trò trọng yếu trong phép làm lịch Á Đông xưa. Một chu kỳ của trăng ứng với một tháng trong Âm lịch. Nhìn vào mặt trăng, người xưa có thể dự báo thời tiết, diễn biến của mùa màng.
Nhân Đỉnh, chiếc đỉnh thứ hai trong bộ Cửu Đỉnh có hình tượng "Nguyệt", nghĩa là mặt trăng. Trăng là thiên thể có vai trò trọng yếu trong phép làm lịch Á Đông xưa. Một chu kỳ của trăng ứng với một tháng trong Âm lịch. Nhìn vào mặt trăng, người xưa có thể dự báo thời tiết, diễn biến của mùa màng.
Chương đỉnh, chiếc đỉnh thứ ba có hình tượng "Mộc tinh, Hỏa tinh, Thổ tinh, Kim tinh, Thủy tinh", nghĩa là sao Mộc, sao Hỏa, sao Thổ, sao Kim, sao Thủy, các tinh tú có vai trò quan trọng trong thiên văn cổ phương Đông. Các thiên thể này cũng tương ứng với năm yếu tố của Ngũ hành, học thuyết giải thích sự vận hành vạn vật của người xưa.
Chương đỉnh, chiếc đỉnh thứ ba có hình tượng "Mộc tinh, Hỏa tinh, Thổ tinh, Kim tinh, Thủy tinh", nghĩa là sao Mộc, sao Hỏa, sao Thổ, sao Kim, sao Thủy, các tinh tú có vai trò quan trọng trong thiên văn cổ phương Đông. Các thiên thể này cũng tương ứng với năm yếu tố của Ngũ hành, học thuyết giải thích sự vận hành vạn vật của người xưa.
Anh đỉnh, chiếc đỉnh thứ tư có hình tượng "Ngân hán", nghĩa là dải Ngân hà. Là một thiên hà chứa Hệ Mặt trời của chúng ta, dài Ngân hà xuất hiện trên bầu trời như một dải sao mà con người tưởng tượng là dòng sông chảy trên trời. Nhìn vào dải Ngân hà, người xưa có thể đoán được thời vận tốt xấu.
Anh đỉnh, chiếc đỉnh thứ tư có hình tượng "Ngân hán", nghĩa là dải Ngân hà. Là một thiên hà chứa Hệ Mặt trời của chúng ta, dài Ngân hà xuất hiện trên bầu trời như một dải sao mà con người tưởng tượng là dòng sông chảy trên trời. Nhìn vào dải Ngân hà, người xưa có thể đoán được thời vận tốt xấu.
Ngoài dải Ngân hà, trên Anh đỉnh còn có một hình tượng thiên văn khác là “Bắc Đẩu” , nghĩa là sao Bắc Đẩu. Đây là chòm sao gồm 7 ngôi sao nằm ở phương Bắc, được người xưa dùng làm dấu mốc xác định phương hướng vào ban đêm. 7 ngôi sao này còn được gọi là Đế Xa - cỗ xe của bầu trời.
Ngoài dải Ngân hà, trên Anh đỉnh còn có một hình tượng thiên văn khác là “Bắc Đẩu” , nghĩa là sao Bắc Đẩu. Đây là chòm sao gồm 7 ngôi sao nằm ở phương Bắc, được người xưa dùng làm dấu mốc xác định phương hướng vào ban đêm. 7 ngôi sao này còn được gọi là Đế Xa - cỗ xe của bầu trời.
Trên Nghị đỉnh, chiếc đỉnh thứ 5 có khắc hình tượng "Nam đẩu", nghĩa là sao Nam Đẩu. Đây là một chòm sao gồm sáu ngôi nằm ở hướng Nam, ngược hướng với chòm sao Bắc Đẩu. Người xưa xếp chòm sao này vào Nhị thập bát tú, coi mỗi ngôi sao trong chòm sao ứng với một vị thần.
Trên Nghị đỉnh, chiếc đỉnh thứ 5 có khắc hình tượng "Nam đẩu", nghĩa là sao Nam Đẩu. Đây là một chòm sao gồm sáu ngôi nằm ở hướng Nam, ngược hướng với chòm sao Bắc Đẩu. Người xưa xếp chòm sao này vào Nhị thập bát tú, coi mỗi ngôi sao trong chòm sao ứng với một vị thần.
Mời quý độc giả xem video: Dấu thương xứ Huế. Nguồn: VTV Travel

Bạn có thể quan tâm

Vật thể cổ đại 2.700 năm tuổi được khai quật tại lâu đài Çavuştepe

Vật thể cổ đại 2.700 năm tuổi được khai quật tại lâu đài Çavuştepe

Crocoite – khoáng vật quý hiếm với sắc màu rực rỡ và đặc điểm độc đáo

Crocoite – khoáng vật quý hiếm với sắc màu rực rỡ và đặc điểm độc đáo

NASA phát hiện vết đen mặt trời lớn nhất trong lịch sử

NASA phát hiện vết đen mặt trời lớn nhất trong lịch sử

Khai quật tại Beycesultan hé lộ khu xưởng dệt cổ 3.600 năm tuổi

Khai quật tại Beycesultan hé lộ khu xưởng dệt cổ 3.600 năm tuổi

Bão ngầm dưới đáy biển gây tan chảy nhanh các sông băng lớn ở Nam Cực

Bão ngầm dưới đáy biển gây tan chảy nhanh các sông băng lớn ở Nam Cực

Ngọc Thanh Tâm - Primmy Trương đều xinh, thân thiết 17 năm qua

Ngọc Thanh Tâm - Primmy Trương đều xinh, thân thiết 17 năm qua

Kỹ sư tiết lộ cấu trúc ngầm bí ẩn dưới khu phức hợp Giza

Kỹ sư tiết lộ cấu trúc ngầm bí ẩn dưới khu phức hợp Giza

Phát hiện nhiều loài động vật quý hiếm tại Cao nguyên đá Đồng Văn

Phát hiện nhiều loài động vật quý hiếm tại Cao nguyên đá Đồng Văn

Mỹ nhân Venezuela đăng quang Miss Charm 2025, Mai Ngô dừng chân ở top 12

Mỹ nhân Venezuela đăng quang Miss Charm 2025, Mai Ngô dừng chân ở top 12

Hố sụt trước đền Pantheon lộ diện nền móng cổ đại và kho báu cổ xưa

Hố sụt trước đền Pantheon lộ diện nền móng cổ đại và kho báu cổ xưa

Ngôi mộ cổ 3.000 năm tại Iran hé lộ nghi lễ kỳ lạ với hộp chứa chân dê

Ngôi mộ cổ 3.000 năm tại Iran hé lộ nghi lễ kỳ lạ với hộp chứa chân dê

Hàng loạt cá thể động vật quý hiếm tiếp tục trở về Vườn Quốc gia Vũ Quang

Hàng loạt cá thể động vật quý hiếm tiếp tục trở về Vườn Quốc gia Vũ Quang

Top tin bài hot nhất

Phát hiện nhiều loài động vật quý hiếm tại Cao nguyên đá Đồng Văn

Phát hiện nhiều loài động vật quý hiếm tại Cao nguyên đá Đồng Văn

13/12/2025 12:22
Hố sụt trước đền Pantheon lộ diện nền móng cổ đại và kho báu cổ xưa

Hố sụt trước đền Pantheon lộ diện nền móng cổ đại và kho báu cổ xưa

13/12/2025 07:32
Kỹ sư tiết lộ cấu trúc ngầm bí ẩn dưới khu phức hợp Giza

Kỹ sư tiết lộ cấu trúc ngầm bí ẩn dưới khu phức hợp Giza

13/12/2025 12:27
Bão ngầm dưới đáy biển gây tan chảy nhanh các sông băng lớn ở Nam Cực

Bão ngầm dưới đáy biển gây tan chảy nhanh các sông băng lớn ở Nam Cực

13/12/2025 14:42
NASA phát hiện vết đen mặt trời lớn nhất trong lịch sử

NASA phát hiện vết đen mặt trời lớn nhất trong lịch sử

13/12/2025 19:05

Giấy phép hoạt động báo chí số 29/GP-CBC Bộ TTTT cấp ngày 24/12/2020

Tổng biên tập: Nhà báo Nguyễn Thị Mai Hương

Phó Tổng biên tập: Nhà báo Nguyễn Danh Châu

Tòa soạn: Số 70 Trần Hưng Đạo, phường Cửa Nam, Hà Nội.

VPĐD tại TP.HCM: Số 54 Phạm Huy Thông, phường Hạnh Thông, Thành phố Hồ Chí Minh.

Điện thoại: 024 6 254 3519

Hotline: 096 523 77 56 (Toà soạn Hà Nội) / 091 122 12 22 (VPĐD TPHCM)

Email: tkts@kienthuc.net.vn

Chuyên trang của Báo

Báo Tri thức và Cuộc sống - TIN TỨC PHỔ BIẾN KIẾN THỨC 24H

Liên hệ quảng cáo

Email: quangcao.kienthuc@gmail.com

DMCA.com Protection Status