Dầu gió từ lâu đã trở thành vật bất ly thân trong túi áo, túi xách của nhiều người Việt. Gần như gia đình nào cũng thủ sẵn ít nhất một lọ dầu gió, coi như "thần dược" chữa đủ thứ: Đau đầu, cảm lạnh, côn trùng đốt, đau bụng… Tuy nhiên, thói quen “cứ đau là xoa” có thực sự đúng?

Dầu gió thường được điều chế từ hỗn hợp tinh dầu thiên nhiên như bạc hà, tràm, bạch đàn, long não pha với chất dung môi. Khi bôi ngoài da, dầu gió cho cảm giác mát lạnh hoặc ấm nóng, giúp giãn mạch, kích thích tuần hoàn, làm dịu cơn đau nhẹ, giảm ngứa do côn trùng đốt.

Khi nào nên dùng dầu gió?

Đau đầu, nghẹt mũi nhẹ: Thoa vùng thái dương, gáy, lòng bàn tay để tạo cảm giác dễ chịu.

Côn trùng đốt: Bôi lượng nhỏ để làm dịu vết đốt.

Đau mỏi cơ nhẹ: Xoa bóp vùng cơ bắp căng cứng để tạo ấm, hỗ trợ lưu thông máu.

Những trường hợp tuyệt đối không nên dùng dầu gió

Không dùng trên vết thương hở: Dầu gió chứa tinh dầu mạnh, có thể làm vết thương thêm rát, lâu lành, thậm chí gây viêm loét nặng hơn.

Không dùng cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ dưới 2 tuổi: Da trẻ mỏng, dễ hấp thu tinh dầu qua da. Một số thành phần như long não, bạc hà có thể gây ức chế hô hấp, co giật hoặc ngộ độc.

Không dùng cho người hen suyễn, dị ứng tinh dầu: Mùi tinh dầu mạnh có thể kích thích đường thở, làm bùng phát cơn hen, thậm chí gây khó thở cấp.

Không bôi quá nhiều lần, không uống dầu gió: Thực tế từng có người uống dầu gió để “trị đau bụng” theo mẹo dân gian và dẫn đến ngộ độc tinh dầu, nguy hiểm tính mạng.

Không dùng cho phụ nữ mang thai: Một số loại tinh dầu (long não, bạc hà…) có thể làm tử cung co bóp nhẹ, ảnh hưởng thai nhi. Nhiều bác sĩ khuyến cáo phụ nữ mang thai cần tránh xoa dầu trực tiếp lên bụng, ngực hay hít mùi dầu gió quá nhiều để hạn chế nguy cơ co tử cung hoặc kích ứng hô hấp.

Không coi dầu gió là “bùa hộ mệnh” khi đi xa: Nhiều người mang dầu gió theo khi đi xe, đi tàu, coi như “trị say tàu xe”, chống cảm lạnh. Thực tế, nếu say xe nặng, dùng dầu chỉ giảm cảm giác buồn nôn tạm thời nhưng không thay thế thuốc chống say hoặc các biện pháp an toàn khác. Ngoài ra, bôi dầu quá nhiều khi ngồi xe kín có thể gây khó chịu cho người xung quanh, đặc biệt người dị ứng tinh dầu.

Dầu gió không thay thế thuốc điều trị

Đây là điểm nhiều người thường hiểu lầm. Dầu gió chỉ hỗ trợ làm dịu triệu chứng tạm thời, không điều trị được nguyên nhân gốc.

Đau bụng có thể là viêm dạ dày, viêm ruột thừa, không thể “xoa dầu cho ấm” là khỏi.

Đau đầu kéo dài cần tìm nguyên nhân huyết áp, thiếu máu não.

Đau mỏi cơ, sưng khớp không chỉ xoa dầu là hết, có thể là chấn thương, viêm khớp, cần điều trị bài bản.

Sử dụng dầu gió đúng cách để an toàn

Đọc kỹ hướng dẫn trên nhãn.

Chỉ dùng ngoài da, không bôi diện rộng.

Không bôi gần mắt, miệng.

Nếu dị ứng, nổi mẩn đỏ, ngưng ngay và rửa sạch.

Bảo quản ngoài tầm tay trẻ em.

Khi triệu chứng bất thường kéo dài, hãy đi khám, đừng tự ý lạm dụng dầu gió.

Dầu gió không xấu, nó vẫn là trợ thủ nhỏ hữu ích nếu dùng đúng cách, đúng tình huống. Nhưng dầu gió không phải “vị cứu tinh vạn năng”. Hãy tỉnh táo, hiểu rõ công dụng, giới hạn và chỉ coi dầu gió như một phương pháp hỗ trợ, tuyệt đối không thay thế cho việc thăm khám và điều trị y tế cần thiết.