Tọa lạc tại vườn hoa Diên Hồng (dân gian gọi là vườn hoa Con Cóc) ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội có một công trình rất độc đáo: Đài phun nước cổ nhất của Hà Nội.
Thời Pháp thuộc, vườn hoa Diên Hồng có tên là quảng trường Chavassieux. Năm 1901, chính quyền thuộc địa cho xây dựng ở giữa vườn hoa một đài phun nước bề thế.
Công trình gồm một một bể chứa nước nước hình tròn đường kính khoảng 4m, có một trụ đá to hình vuông, cao khoảng 5m ở giữa.
Trên đỉnh trụ đá hình vuông có chứa tiểu sành đựng di hài của Léon Jean Laurent Chavassieux (1848 - 1895), vị quan cai trị của Pháp ở Đông Dương.
Về tổng thể, đài phun nước mang phong cách kiến trúc kết hợp giữa phương Đông và phương Tây.
Nét phương Tây thể hiện ở cấu trúc đài phun nước quen thuộc ở châu Âu với các họa tiết trang trí cổ điển.
Nét Á Đông thể hiện ở hình tượng 8 con rồng chầu hướng về 4 hướng ở chân trụ đá.
Xung quanh bồn nước còn có 4 con cóc bằng đồng được tạo hình sinh động phun nước lên trụ đá. Vì vậy hình tượng này mà vườn hoa được người Hà Nội gọi là vườn hoa Con Cóc.
Vào đầu thế kỷ 20, vườn hoa Con Cóc là nơi diễn ra một sự kiện được người Hà Nội chú ý, đó là vợ chồng vua hề Sác-lô đến hưởng tuần trăng mật tại Khách sạn Metropole cạnh vườn hoa..
Người dân Hà Nội hồi đó đã kéo đến xem hai người đi dạo trên vườn hoa Con Cóc. Danh hài nổi tiếng thế giới đã sánh bước cùng hôn thê qua đài phun nước trong bộ áo vét chỉnh tề, thay vì hình ảnh tuềnh toàng kinh điển trên màn ảnh.
Sau 1945, vườn hoa được đổi tên thành Diên Hồng. Nhưng người Hà Nội vẫn quen gọi là vườn hoa Con Cóc cho đến nay.
Trong thập niên 1980 - 1990, chính quyền thành phố từng có dự định phá đài phun nước cổ ở vườn hoa Con Cóc để xây dựng biểu tượng mới. Trước sự phản đối của giới kiến trúc, công trình đã được giữ lại.
Sau hơn 100 năm tồn tại, đài phun nước cổ nhất Hà Nội vẫn được bảo tồn khá tốt.
Ngày nay, công trình này trở thành nơi tham quan thu hút nhiều du khách cũng như một địa điểm chụp ảnh cưới quen thuộc của giới trẻ.
