Dầu ăn là nguyên liệu quen thuộc trong mọi căn bếp, nhưng ít ai biết rằng lựa chọn sai loại dầu có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Giữa một thị trường phức tạp với hàng trăm loại dầu thật giả lẫn lộn, người tiêu dùng cần trang bị kiến thức để nhận diện dầu ăn an toàn.
Đọc kỹ thông tin trên bao bì
Một sản phẩm dầu ăn an toàn luôn phải có đầy đủ thông tin như:
Tên sản phẩm, thương hiệu
Thành phần nguyên liệu rõ ràng
Ngày sản xuất, hạn sử dụng
Tiêu chuẩn chất lượng (ISO, HACCP…)
Địa chỉ nhà sản xuất, mã số lô
Mã vạch rõ ràng, có thể tra cứu nguồn gốc
Ngoài ra, đối với sản phẩm nhập khẩu, cần có nhãn phụ bằng tiếng Việt để đảm bảo người tiêu dùng nắm được nội dung.
Quan sát màu sắc và độ trong
Dầu ăn chất lượng có màu sắc đặc trưng theo nguyên liệu như: Vàng nhạt (đậu nành), vàng sẫm (cám gạo), xanh ngả vàng (ô liu)… Dầu phải trong suốt, không có cặn, không đục hay đổi màu bất thường. Nếu thấy dầu có màu sẫm, vẩn đục, có thể đã bị pha tạp hoặc để lâu bị oxy hóa.
Kiểm tra mùi hương
Dầu ăn an toàn thường có mùi nhẹ, dễ chịu hoặc không mùi (nếu đã tinh luyện). Dầu nguyên chất có thể có mùi đặc trưng của nguyên liệu (mè, đậu phộng…). Nếu dầu có mùi lạ, mùi khét, chua hoặc hôi, cần ngưng sử dụng ngay vì có khả năng đã bị hỏng hoặc lẫn tạp chất.
Thử phản ứng khi đun nóng
Dầu an toàn thường có điểm bốc khói cao, không dễ bị cháy khét khi đun. Nếu dầu vừa đun đã bốc khói mù mịt, chuyển màu sẫm, rất có thể là dầu pha hoặc dầu tái sử dụng, tiềm ẩn nguy cơ sinh ra chất độc hại như acrolein, aldehyde…
Ưu tiên thương hiệu uy tín
Chọn dầu ăn từ các thương hiệu lớn, được kiểm định rõ ràng và có chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm là lựa chọn an toàn nhất. Nên tránh mua dầu ăn đóng chai lại, không rõ nguồn gốc, đặc biệt là những sản phẩm giá rẻ bất thường hoặc bán trôi nổi ngoài thị trường.
Xem xét loại dầu phù hợp với mục đích sử dụng
Không phải loại dầu nào cũng phù hợp cho mọi cách nấu. Ví dụ dầu ô liu nguyên chất chỉ nên dùng cho trộn salad hoặc nấu nhẹ. Dầu đậu nành, dầu cám gạo phù hợp để chiên rán.
Chọn đúng loại dầu cho từng món ăn sẽ giúp giữ được dưỡng chất và tránh sinh ra chất độc ở nhiệt độ cao.
Ưu tiên dầu ăn nguyên chất, ép lạnh
Nếu có điều kiện, hãy chọn loại dầu được ép lạnh từ nguyên liệu tự nhiên như oliu, hướng dương, mè… Loại dầu này thường giữ lại nhiều chất chống oxy hóa, vitamin E, tốt cho tim mạch và tiêu hóa. Tuy giá cao hơn, nhưng lại an toàn và lành mạnh hơn cho sức khỏe về lâu dài.
Không nên sử dụng dầu ăn không nhãn mác, đóng chai lại
Tuyệt đối tránh sử dụng dầu ăn được sang chiết từ các thùng lớn, không có nhãn mác, đóng chai lại bán ở chợ hoặc cửa hàng nhỏ lẻ. Những sản phẩm này không kiểm soát được nguồn gốc, dễ chứa dầu thải, dầu pha tạp hoặc quá hạn sử dụng, gây hại nghiêm trọng cho gan, thận, hệ thần kinh…
Lưu ý cách bảo quản dầu sau khi mua
Dù là dầu tốt đến đâu, nếu bảo quản không đúng cũng có thể bị oxy hóa và trở nên độc hại. Sau khi mở nắp, cần đậy kín và bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Không nên để dầu ăn gần bếp lửa hay nơi có nhiệt độ cao.
