Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hưng Yên đang điều tra vụ án sản xuất, mua bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm xảy ra tại nhà máy của Công ty TNHH sản xuất và xuất nhập khẩu Nhật Minh Food tại Khu công nghiệp Phố Nối A (huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên).

Điều tra xác định, từ đầu năm 2022 đến tháng 5/2025, Nhật Minh Food đã sản xuất các loại dầu thực vật tinh luyện gắn nhãn hiệu Ofood Cookinh Oil; dầu đậu nành gắn nhãn hiệu Ofood là hàng kém chất lượng, hàng giả rồi phân phối các sản phẩm này đến nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước.

Nhãn hiệu dầu ăn Ofood của Nhật Minh Food được rao bán rộng rãi trên thị trường với danh nghĩa là dầu thực phẩm bổ sung vitamin A và đã được tiêu thụ với số lượng lớn ra thị trường. Tuy nhiên, kết quả kiểm nghiệm cho thấy sản phẩm hoàn toàn không chứa vitamin như công bố. Đáng chú ý, đây là dầu thực vật để làm thức ăn chăn nuôi.

Cơ quan chức năng bước đầu xác định, hàng chục nghìn tấn dầu thực vật không đảm bảo chất lượng đã được bán cho người tiêu dùng. Nơi tiêu thụ chính là những bếp ăn tập thể, nhà hàng, quán xá, làng nghề chế biến bánh kẹo, đồ ăn vặt cho trẻ em...

Đó là tội ác!

Đáng chú ý, trong đường dây sản xuất hàng giả này có Công ty TNHH thương mại xuất nhập khẩu An Hưng Phước - một trong những doanh nghiệp lớn hàng đầu trên cả nước nhập khẩu dầu thực vật. Ước tính doanh thu trong 3 năm gần đây của các công ty lên tới hơn 8.200 tỷ đồng. Một số công ty hoạt động suốt từ 10 đến 14 năm, với doanh thu hàng năm ước tính khoảng 4.500 tỷ đồng.

Cơ quan Công an tỉnh Hưng Yên đã thu giữ hơn 1.000 tấn dầu nhập lậu. Cơ quan công an cũng đã khởi tố 3 bị can là các đối tượng cầm đầu điều hành đường dây về tội: sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm và buôn lậu.

Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp cho rằng, kết quả điều tra, xác minh của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hưng Yên cho thấy, các đối tượng đã lập ra các công ty bình phong cho mình để với hình thức sản xuất dầu ăn cho người, sau đó thông qua các công ty này để đưa hàng hóa là dầu ăn cho gia súc đưa vào các công ty sản xuất thực phẩm. Ngoài ra, các công ty đã hoạt động nhiều năm nay, có những công ty đã hoạt động 14 năm, ước tính doanh thu mỗi năm của các công ty lên tới 4.500 tỷ đồng. Điều này đặt ra câu hỏi về công tác quản lý, kiểm soát hoạt động kinh doanh thực phẩm từ khâu nhập khẩu, sản xuất đến tiêu thụ.

Luật sư Cường cho rằng, hành vi vi phạm pháp luật của doanh nghiệp là rất nghiêm trọng, thời gian thực hiện hành vi phạm tội kéo dài, lượng hàng hóa đặc biệt lớn, thu lợi bất chính số tiền rất lớn và đặc biệt là đã và đang gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khỏe của người tiêu dùng, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Cùng với đó, các đối tượng là doanh nhân, có trình độ hiểu biết, am hiểu về công nghệ, về sản xuất, biết rõ tính chất nguy hiểm của hành vi nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi sản xuất hàng giả lấy từ sản phẩm dành cho thức ăn chăn nuôi để giảm chi phí sản xuất, lừa dối người tiêu dùng, thu lợi bất chính lớn.

Theo quy định của pháp luật, hàng hóa không đạt 70% chất lượng so với tiêu chuẩn công bố, nguyên liệu không đảm bảo chất lượng so với quy định sẽ được xác định là hàng giả, lượng hàng giả tương đương với hàng thật trị giá 30.000.000 đồng trở lên thì hành vi sản xuất, buôn bán loại hàng này đến mức bị xử lý hình sự.

Cơ quan điều tra đã tiến hành thu giữ hàng hóa, tiến hành kiểm nghiệm để đánh giá chất lượng, đồng thời thu giữ lượng nguyên liệu lớn dùng để sản xuất thức ăn chăn nuôi nhưng các đối tượng đã sử dụng để sản xuất dầu ăn dùng cho người không đảm bảo chất lượng tiêu chuẩn, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm nên đủ căn cứ để xử lý hình sự về tội sản xuất hàng giả là thực phẩm theo điều 193 Bộ luật Hình sự.

Với giá trị hàng hóa lên đến 8.200 tỷ đồng, các đối tượng sẽ phải chịu khung hình phạt cao nhất của tội danh này theo khoản 4, Điều 193 Bộ luật HÌnh sự chế tài có thể cao nhất là tù chung thân.

Toàn bộ doanh nghiệp này gần như sẽ bị xóa sổ, toàn bộ số tiền thu lại bất chính sẽ bị tịch thu để sung vào quỹ nhà nước, ngoài ra cơ quan chức năng còn có thể áp dụng hình phạt tiền và tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản của các đối tượng phạm tội.

Điều đáng chú ý là tội danh này còn có thể xử lý hình sự với pháp nhân thương mại phạm tội theo điều 193 Bộ luật Hình sự. Theo đó pháp nhân thương mại có thể phải chịu mức chế tài là: “Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 4 Điều này, bị phạt tiền từ 9.000.000.000 đồng đến 18.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm; Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;”.

Người tiêu dùng có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại

Theo luật sư Cường, các tổ chức, cá nhân mua phải loại dầu ăn giả này có quyền yêu cầu doanh nghiệp hủy hợp đồng và hoàn tiền. Trong trường hợp sử dụng hàng giả gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe có quyền yêu cầu đơn vị kinh doanh phải bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả theo quy định của pháp luật.

Những người mua phải hàng giả có quyền liên hệ với cơ quan điều tra, cung cấp thông tin tài liệu để được xác định là người có quyền lợi liên quan trong vụ án này, có quyền đưa ra tài liệu đồ vật yêu cầu, đặc biệt là có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại do hành vi lừa dối khách hàng, bán hàng giả gây ra.

Thực hiện cao điểm đấu tranh với tội phạm buôn lậu, sản xuất hàng giả, vi phạm về sở hữu trí tuệ và các hành vi gian lận thương mại đã phát hiện xử lý đối với nhiều doanh nghiệp sản xuất buôn bán hàng giả, đặc biệt với hàng giả là thực phẩm, mỹ phẩm, thuốc chữa bệnh, những loại hàng có thể tác động trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của con người.

Chủ trương này của Chính phủ là hoàn toàn đúng đắn để đảm bảo công bằng xã hội, xử lý đối với các gian thương xem nhẹ tính mạng sức khỏe của người tiêu dùng, lợi dụng sự quản lý lỏng lẻo, những lỗ hổng của pháp luật trong thời gian qua để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Với cơ chế hậu kiểm, để doanh nghiệp tự công bố chất lượng sản phẩm, tự sản xuất và chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm đã khiến nhiều đối tượng lợi dụng để sản xuất hàng giả, cấu kết với các đối tượng thành một hệ sinh thái để tiêu thụ nhanh chóng, thu lợi bất chính lớn, bỏ mặc quyền lợi của người tiêu dùng, tính mạng, sức khỏe của người sử dụng.

Những vụ án như trên sẽ là hồi chuông cảnh tỉnh đối với các đối tượng làm ăn gian dối, xem nhẹ tính mạng sức khỏe của người khác, đề cao giá trị lợi ích của bản thân và coi thường pháp luật.