Vòng lạc chỗ không thể lấy ra

Ngày 27/6, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cho biết, vừa tháo vòng thành công không cần mổ cho ca bệnh cực kỳ hy hữu, vòng vẫn còn hạn sử dụng nhưng lạc chỗ cắm vào tử cung.

Chị N.T.K.P. (Thái Nguyên) đến Bệnh viện Phụ sản Hà Nội với mong muốn tháo vòng tránh thai sau 5 năm sử dụng. Trước đó, chị từng phát hiện vòng bị lệch chỉ một tháng sau khi đặt tại bệnh viện tỉnh.

Đã có ít nhất 3 lần chị đi tháo vòng nhưng đều không thành công do vòng không còn nằm trong buồng tử cung. Một số cơ sở y tế khuyên nên giữ nguyên vì vòng còn “hạn sử dụng”, chỉ kê đơn điều trị triệu chứng.

Gần đây, chị bắt đầu có triệu chứng đau lưng kéo dài khiến chị lo lắng và quyết định đến khám tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.

Qua thăm khám, bác sĩ phát hiện vòng tránh thai đã cắm sâu vào lớp cơ tử cung, vị trí phức tạp và tiềm ẩn nguy cơ tổn thương nếu cố gắng tháo theo phương pháp thông thường. Chị được khoa Khám bệnh chỉ định siêu âm 3D phụ khoa để xác định chính xác vị trí vòng và đánh giá phương án xử trí phù hợp.

Trước tình huống phức tạp, cần cân nhắc giữa nhập viện để nội soi hoặc can thiệp đường dưới, ThS.BSCKII Lê Thị Hiếu, Trưởng khoa Cấp cứu - đã trực tiếp thăm khám và tiến hành hội chẩn.

Với sự phối hợp của Khoa Chẩn đoán hình ảnh và Khoa Gây mê hồi sức, bác sĩ Hiếu chỉ định sử dụng siêu âm 3D phụ khoa để dựng hình buồng tử cung chi tiết, xác định chính xác vị trí vòng đang nằm vùi trong lớp cơ, còn một phần nhỏ nằm trong buồng tử cung nhưng sát góc, một phần khác thì thò ra ngoài tử cung vào bụng (nhìn thấy phúc mạc đội lên), từ đó xây dựng phương án can thiệp tối ưu.

Dưới hướng dẫn hình ảnh trực tiếp cùng sự hỗ trợ của bác sĩ gây mê, ekip đã thực hiện kỹ thuật tháo vòng khó qua đường âm đạo, một quyết định tinh tế, nhằm tránh can thiệp phẫu thuật không cần thiết, đồng thời giảm thiểu xâm lấn và rút ngắn thời gian hồi phục.

Đây không là một kỹ thuật cao nhưng cần sự quyết định y khoa đòi hỏi kinh nghiệm lâm sàng, sự khéo tay, sự tận tụy, khả năng phối hợp liên chuyên khoa chặt chẽ và kỹ năng xử trí chính xác. Nhờ vậy, vòng tránh thai đã được lấy ra an toàn, không gây tổn thương thêm, không cần mổ.

Sau thủ thuật, sức khỏe của chị P. hoàn toàn ổn định, không có biến chứng. Các bác sĩ cho biết: sau khoảng 1–2 tháng, tử cung sẽ trở lại trạng thái bình thường, không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Nhiều trường hợp tai biến nguy hiểm

BS Lê Thị Kim Dung, chuyên gia sản phụ khoa, cho biết đã xử lý nhiều trường hợp bị tai biến do vòng tránh thai quá hạn, nhẹ thì viêm nhiễm, mang thai ngoài ý muốn, nặng thì có trường hợp có một khối u vốn là áp xe do chiếc vòng ăn sâu vào niêm mạc tử cung, chứa đầy mủ gây nát tử cung phải mất một ngày bác sĩ mới lấy được vòng ra...

Nhiều trường hợp vòng chui vào mặt trước dính vào bàng quang gây tổn thương bàng quang và đặc biệt là chui lên ổ bụng, chui vào khúc ruột gây hoại tử, tắc nghẽn...

Bác sĩ Lê Thị Kim Dung cho biết bình thường vòng tránh thai không gây biến chứng nguy hiểm tính mạng, nếu người bệnh thực hiện đúng theo chỉ định của bác sĩ là thăm khám định kỳ và tháo vòng ra khi hết hạn hoặc khi hết kinh.

Thông thường vòng tránh thai tùy theo chủng loại có thời hạn từ 5-10 năm. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân bỏ quên vòng tránh thai trong cơ thể trên 20, 30 năm. Có những người đã mãn kinh từ lâu, bỗng dưng bị đau bụng mới nhớ đến... chiếc vòng, nhập viện thì đã có biến chứng.

Vòng tránh thai để lâu được coi như một dị vật trong tử cung. Tử cung thường xuyên co bóp nên quá thời hạn nếu may mắn vòng tụt ra ngoài, còn không thì sang chấn lấn vào các cơ quan khác gây nên các tai biến.

Vòng quá hạn có thể bị lệch, nứt gãy, thậm chí xuyên vào ổ bụng, bám vào các cơ quan lân cận. Điều này sẽ gây ra các tổn thương, nhiễm trùng, thậm chí thủng tử cung, gây viêm phúc mạc hoặc xuất huyết nội… khiến bệnh nhân tử vong.

Theo bác sĩ Nguyễn Công Nguyên (Bệnh viện Bạch Mai), dụng cụ tử cung có thể di chuyển xuyên thủng tử cung với tỉ lệ từ 1,3 - 1,6/1.000 lần đặt.

Sau khi xuyên qua tử cung, dụng cụ tử cung có thể rơi vào ổ bụng tự do hoặc nằm trong khung chậu, hoặc có thể xuyên thủng tiếp vào các cấu trúc lân cận như bàng quang, đại tràng, ruột non và hình thành các đường rò tử cung - bàng quang hoặc tử cung - ruột...

Các triệu chứng của vòng tránh thai lạc chỗ rất đa dạng, tùy thuộc vào thời gian và cơ quan dụng cụ di chuyển: đau bụng vùng hạ vị, sốt; tiêu chảy hoặc xuất huyết tiêu hóa; một số trường hợp có thể gặp tắc - hoại tử ruột...

Tổ chức Y tế thế giới khuyến nghị khi đã xác định vòng tránh thai bị lạc chỗ thì cần lấy bỏ càng sớm càng tốt. Nên lấy vòng tránh thai khi đã di chuyển bằng các kỹ thuật xâm lấn tối thiểu.

Bình thường lấy vòng ra rất đơn giản nên khi đặt vòng thấy bất thường như trễ kinh, đột nhiên ra huyết, đau bụng…, hoặc khi vòng hết hạn, phụ nữ mãn kinh... nên đi kiểm tra, tháo bỏ vòng.