Cyrus Đại đế là người đã sáng lập và cai trị đế quốc Ba Tư rộng lớn trong thế kỷ 6 trước Công nguyên. Lăng mộ của ông là công trình tưởng niệm quan trọng nhất của Pasargadae - cố đô của Ba Tư, giờ là Iran.
Sau gần 3.000 năm tồn tại, khu lăng mộ Cyrus Đại đế vẫn còn được bảo tồn khá nguyên vẹn. Công trình có kết cấu như một ngôi nhà nhỏ, với một mái nhà hơi nhọn, và được làm từ đá sa thạch trắng, rất đẹp. Cồng lăng rất nhỏ và khó vào. Kích thước mặt đáy lăng mộ là 12 x 13 mét.
Theo các nhà nghiên cứu, đặc điểm của lăng mộ cho thấy nó được người Ba Tư thiết kế, nhưng có hể đã chịu ảnh hưởng từ kiến trúc xứ Lydia, vì có những điểm tương đồng với những ngôi mộ được khai quật ở vùng Tiểu Á - nơi Cyrus Đại đế từng chinh phạt.
Theo các sử liệu, bên trong lăng có cỗ quan tài bằng vàng chứa thi hài của Cyrus Đại đế. Người ta còn treo những chiếc áo hoàng bào và thảm xứ Babylon xung quanh lăng, bao phủ toàn bộ lăng.
Mỗi ngày, các Hoàng đế Ba Tư kế tục phải hiến dâng một con cừu, và một số lượng thịt và rượu nhất định để giỗ tiên đế. Không những thế, mỗi tháng họ còn phải dâng cho ông một con ngựa.
Tương truyền khi Alexander Đại đế cướp phá thành Persepolis, ông đã đến lăng mộ Cyrus. Tại đây, Alexander cùng binh lính đã tìm thấy một chiếc quan tài và giường bằng vàng cùng bộ bàn ăn với đồ uống và trang sức nạm đá quý.
Họ còn tìm thấy trên mộ của Cyrus dòng chữ: “Hỡi người viếng thăm, ta là Cyrus, người trị vì đế chế Ba Tư và là vua của châu Á”. Thật không may là một chút vết tích của dòng chữ này cũng không còn tồn tại đến ngày nay.
Trong các cuộc khai quật gần đây, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra một cái đĩa hình tròn, có vẽ hình Mặt Trời ở mặt tiền của lăng tẩm. Điều này cho thấy Cyrus Đại Đế có thể là người tôn thờ thần Ahura Mazda, vị thần gắn với biểu tượng mặt trời.
Vào năm 2004, UNESCO đã công nhận cố đô Pasargadae, trong đó có khu lăng mộ Cyrus Đại đế là Di sản văn hóa thế giới.
