Lăng Cha Cả ngày nay là tên gọi của vòng xoay giao thông, ở giữa đặt quả địa cầu lớn gần sân bay Tân Sơn Nhất, TP HCM. Tên gọi này có nguồn gốc từ việc nơi đây từng tồn tại lăng mộ của giám mục Bá Đa Lộc, tục gọi là "Cha Cả". Ảnh: Toàn cảnh Lăng Cha Cả năm 1970. Hình ảnh do tác giả người Mỹ Frederick P Fellers thực hiện.
Giám mục Bá Đa Lộc (1741-1799) có tên gốc là Pierre Joseph Georges Pigneau de Behaine - là một vị giáo sĩ người Pháp được Nguyễn Ánh trọng dụng trong việc lấy lại quyền bính từ tay nhà Tây Sơn vào cuối thế kỷ 18.
Sau khi thiệt mạng năm 1799 ở Thị Nại trong trận vây thành Quy Nhơn, vị giám mục này được Nguyễn Ánh đưa về an táng ở gần ngôi nhà cũ tỉnh Gia Định, tại khu Vườn Xoài, Tân Sơn Nhất phía Tây Bắc Sài Gòn.
Tuy Giám mục Bá Đa Lộc là người Pháp, nhưng kiến trúc lăng mộ ông được xây theo kiểu Việt Nam, có bình phong, bái đường và hậu cung. Ảnh: Bàn thờ chính với phù điêu hình huy hiệu giám mục của Bá Đa Lộc.
Lăng nằm trong khuôn viên rộng khoảng 2.000 m2, có vách và cột làm bằng gỗ quý, mái lợp ngói, phía trước có bia đá lớn. Ảnh: Cột và dầm gỗ bên trong lăng.
Vào thời VNCH, do sự mở mang đường xá mà diện tích lăng thu hẹp và công trình nằm lọt thỏm trong điểm tròn giữa đường Võ Tánh. Ảnh: Người giữ lăng nằm trên chiếc giường kê ở một góc lăng mộ.
Đền năm 1980, theo quy hoạch của TP HCM, lăng bắt đầu được giải tỏa. Đến năm 1983, việc cải táng hoàn tất. Di hài của Giám mục Bá Đa Lộc được giao lại cho tổng lãnh sự Pháp đưa về Pháp. Ảnh: Một tấm bia trong lăng.
Các công trình cũ của lăng được dỡ bỏ, còn lại là điểm tròn làm vòng xoay lưu thông dưới cầu vượt trên đường Hoàng Văn Thụ ngày nay. Ảnh: Mộ của giám mục Bá Đa Lộc.
Nghĩa trang các giáo sĩ Pháp phía sau lăng.
Cận cảnh một bia mộ trong nghĩa trang.
Bàn thờ chính trong lăng.
Một dãy hành lang của lăng.
