Câu hỏi “tại sao ăn ít vẫn béo?” cho thấy việc giảm cân không đơn thuần chỉ là chuyện calo nạp vào mà còn liên quan đến nhiều yếu tố phức tạp hơn trong cơ thể. Dưới đây là những nguyên nhân chính lý giải vì sao bạn ăn ít nhưng vẫn tăng cân.
Rối loạn chuyển hóa và chậm trao đổi chất
Cơ thể mỗi người có tốc độ trao đổi chất khác nhau, tức là khả năng đốt cháy calo để tạo năng lượng. Một số người có tốc độ trao đổi chất chậm, khiến cho lượng calo tiêu hao mỗi ngày thấp hơn người khác, kể cả khi họ ăn rất ít. Tuổi tác, di truyền, lối sống ít vận động, chế độ ăn kiêng kéo dài… đều có thể làm giảm tốc độ trao đổi chất. Khi đó, dù bạn ăn ít nhưng cơ thể vẫn không đốt cháy hết calo, lượng dư thừa sẽ tích tụ lại dưới dạng mỡ.
Ăn ít nhưng lựa chọn thực phẩm sai cách
Nhiều người nghĩ rằng ăn ít là chỉ cần giảm khối lượng thức ăn, mà không quan tâm đến chất lượng bữa ăn. Một bữa ăn ít nhưng lại chứa nhiều đường, tinh bột tinh chế, chất béo xấu (như đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn) có thể khiến đường huyết tăng cao, làm tăng insulin – hormone kích thích tích trữ mỡ. Ngoài ra, ăn ít đạm và chất xơ cũng khiến bạn nhanh đói, mất cơ bắp, làm chậm quá trình trao đổi chất.
Stress và rối loạn nội tiết tố
Căng thẳng kéo dài khiến cơ thể sản sinh hormone cortisol, một trong những “thủ phạm” khiến mỡ tích tụ ở vùng bụng, đồng thời gây ra cảm giác thèm ăn, đặc biệt là các loại thực phẩm nhiều đường và béo. Ngoài ra, các rối loạn nội tiết tố như suy giáp, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), mất cân bằng estrogen… cũng là nguyên nhân khiến việc ăn ít nhưng vẫn không giảm cân.
Thiếu ngủ và rối loạn nhịp sinh học
Giấc ngủ ảnh hưởng mạnh mẽ đến cân nặng. Khi bạn thiếu ngủ hoặc ngủ không đúng giờ, cơ thể sẽ tiết ra nhiều hormone ghrelin (kích thích thèm ăn) và giảm hormone leptin (giúp cảm giác no), dẫn đến ăn nhiều hơn mà không nhận ra. Bên cạnh đó, thiếu ngủ cũng ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và khả năng đốt cháy mỡ thừa.
Ít vận động hoặc tập sai cách
Chỉ ăn ít mà không vận động sẽ khiến cơ thể giảm khối lượng cơ bắp, làm chậm chuyển hóa và dễ tích trữ mỡ. Hơn nữa, nhiều người tập thể dục sai cách, ví dụ như chỉ tập cardio mà không kết hợp rèn cơ khiến cơ thể không xây dựng được hệ thống đốt năng lượng hiệu quả.
Ăn uống không kiểm soát về thời gian và tâm trạng
Một số người tuy ăn ít trong bữa chính nhưng lại ăn vặt nhiều lần trong ngày mà không nhận ra. Những “miếng nhỏ” như vài viên kẹo, chút snack, ly cà phê sữa… có thể không khiến bạn cảm thấy no nhưng lại chứa lượng calo đáng kể. Ngoài ra, ăn trong tình trạng buồn chán, căng thẳng, hoặc vừa ăn vừa xem ti vi cũng làm bạn ăn nhiều hơn mà không kiểm soát được.
Do cơ thể “bảo vệ” cân nặng hiện tại
Khi bạn ăn quá ít trong thời gian dài, cơ thể sẽ nhận tín hiệu thiếu năng lượng và chuyển sang “chế độ tiết kiệm”, giảm tiêu hao calo, tăng tích trữ mỡ, nhằm bảo vệ sự sống. Đây là cơ chế sinh tồn tự nhiên của con người. Vì vậy, việc giảm cân khắc nghiệt, ăn quá kiêng khem, lại dễ khiến cơ thể phản ứng ngược và làm bạn tăng cân trở lại.
