Vũ trụ có mùi vị gì: Thịt cháy, quả mâm xôi hay rượu rum?

Các nhà du hành vũ trụ sau những chuyến đi của mình thường nhắc đến một thứ mùi thơm đặc biệt xuất hiện bên ngoài không gian bao la.

Nói tới việc ngửi mùi vũ trụ, không có phi hành gia nào dám cởi bỏ bộ đồ vũ trụ của mình ra để mà thực hiện, hay nói đúng hơn họ không kịp sống sót để thưởng thức. Vì thế, chúng ta sẽ khó biết được chính xác không gian có mùi gì. Tuy nhiên, may mắn thay, mùi từ thiết bị thăm dò của phi hành gia sau khi đi bộ trong không gian có thể cho chúng ta một số hiểu biết nhất định. 

Theo các chuyên gia của NASA, không gian vũ trụ chứa nhiều sản phẩm phụ của quá trình đốt cháy (ngôi sao bốc cháy, thiên thạch vỡ vụn, bụi không gian...) là hợp chất thuộc nhóm hydrocacbon thơm polyclinic (polyclinic aromatic hydrocarbon - PAH). 

Vu tru co mui vi gi: Thit chay, qua mam xoi hay ruou rum?

Các phân tử hợp chất PAH dường như có mặt ở khắp nơi trong vũ trụ nên tạo ra 1 mùi vị đặc trưng cho vũ trụ - đó là mùi vừa giống kiểu thịt cháy, mùi kim loại, hơi nồng, cay đôi khi lại giống mùi thuốc súng.

Tuy nhiên, cũng cần nhấn mạnh rằng, trong lúc di chuyển tìm tòi khám phá, các phi hành gia buộc phải mặc quần áo bảo hộ nghiêm ngặt, thế nên chỉ thi thoảng ngửi thấy mùi nhựa cháy mà thôi. Chỉ khi lên đến trạm không gian, cởi bỏ bộ trang phục bảo hộ ra, các phi hành gia mới cảm nhận 1 mùi cay cay kỳ lạ. Nó bám vào trang phục, mũ bảo hộ, găng tay và cả các dụng cụ khác.

Vu tru co mui vi gi: Thit chay, qua mam xoi hay ruou rum?-Hinh-2

Louis Allamandola giải thích rằng, vũ trụ có mùi cay là vì nó chứa nhiều carbon và ít oxy. Ông ví von rằng, giống như 1 chiếc xe hơi hoạt động trong trạng thái thiếu oxy, chúng sẽ xuất hiện muội đen và mùi hôi khó chịu. Các vì sao chứa nhiều oxy tuy nhiên nó lại có mùi vị tựa như chiếc vỉ nướng than vậy. Không những thế, tới vũ trụ, bạn còn có cơ hội cảm nhận hương vị "ngọt ngào" hòa lẫn của mùi cháy với mùi trứng thối lưu huỳnh nữa cơ. Đây là kết quả của những đám mây phân tử chứa hạt bụi nhỏ đó. 

Mặt khác, nghiên cứu của Viện Max Planck cho thấy trung tâm Ngân Hà lại có mùi giống như quả mâm xôi. Nguyên nhân được cho là bởi có nhiều ethyl formate trong khu vực, chúng cũng là thành phần hóa học của quả mâm xôi.

Vu tru co mui vi gi: Thit chay, qua mam xoi hay ruou rum?-Hinh-3

Theo Lifehacker, nhóm phi hành gia từ Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) từng mô tả không gian có mùi giống "thuốc súng, bít tết cháy, quả mâm xôi và rượu rum". Năm 2020, nhóm phi hành gia này đã tham gia sáng tạo dòng nước hoa mùi vũ trụ có tên Eau de Space.

"Một cảm giác 'kim loại' khá dễ chịu, giống như khói hàn xì", "mùi kim loại cháy", "mùi chát đặc biệt của ozone", "quả óc chó", "thuốc súng", "bánh quy hạnh nhân bị cháy" là những mùi hương được các phi hành gia mô tả với Học viện Khoa học Australia (AAS) trong lúc di chuyển ngoài không gian.

Vu tru co mui vi gi: Thit chay, qua mam xoi hay ruou rum?-Hinh-4

Hiện chưa có kết luận cụ thể về nguyên nhân phi hành gia ngửi được mùi khi bay vào vũ trụ. Tuy nhiên, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng nó liên quan đến "các phản ứng hóa học xảy ra khi tàu vũ trụ tái tạo áp suất", theo AAS.

Cụ thể, các chuyên gia phỏng đoán mùi hương đến từ nguyên tử oxy trong các bộ đồ phi hành gia. Khi tàu vũ trụ tái tạo áp suất, các nguyên tử này va chạm với phân tử oxy, trở thành ozone và bốc mùi. Bên cạnh giả thuyết trên, các nhà nghiên cứu cho rằng sự va chạm giữa các phân tử trong không gian với oxy cũng góp phần tạo ra mùi hương mà phi hành gia ngửi được.

10 bí mật về lỗ đen vũ trụ có thể bạn chưa biết

Lỗ đen - đối tượng duy nhất trong vũ trụ có khả năng “bẫy nhốt” ánh sáng bằng lực siêu năng của mình - đủ để hấp dẫn nhân loại nghiên cứu và tìm hiểu.

1. Lỗ đen vũ trụ không hút mọi thứ

Một số người nghĩ rằng lỗ đen vũ trụ giống như máy hút bụi vũ trụ khổng lồ, hút mọi thứ xung quanh. Nhưng thực tế thì hố đen cũng giống như bất kỳ đối tượng nào tồn tại trong không gian ngoại trừ lực hấp dẫn cực mạnh.

10 bi mat ve lo den vu tru co the ban chua biet

Lỗ đen vũ trụ không hút tất cả mọi thứ như bạn nghĩ.

Nếu thay thế Mặt Trời với một lỗ đen có cùng khối lượng, Trái Đất vẫn bình ổn quay quanh lỗ đen như quay quanh Mặt Trời mà không hề bị hút vào.

2. Einstein không phải là người phát hiện ra lỗ đen

Mặc dù tuyết tương đối của Einstein dự đoán được sự hình thành lỗ đen, nhưng Karl Schwarzschild mới là người đầu tiên sử dụng phương trình của Einstein và chứng minh lỗ đen có thể thật sự hình thành. Ông làm điều này vào năm 1915, đúng thời gian Einstein cho ra thuyết tương đối rộng.

10 bi mat ve lo den vu tru co the ban chua biet-Hinh-2

Trước đó rất lâu, bác học người Anh John Michell dự đoán về sự tồn tại của “sao tối” lớn có thể sở hữu lực hấp dẫn đủ mạnh để kéo cá ánh sáng vào. Nhưng cho đến năm 1967, lỗ đen mới có tên hiệu như bây giờ.

3. Lỗ đen sẽ kéo chúng ta và mọi thứ ra như sợi mì

Lỗ đen thực sự có khả năng đáng kinh ngạc này. Hiện tượng này được gọi là "spaghettification” (hiệu ứng mì ống). Lỗ đen với mật độ vật chất siêu lớn của nó sẽ bẻ cong không - thời gian xung quanh một cách dữ dội. Nếu bị lọt vào, chúng ta sẽ bị biến dạng, kéo dãn từ từ, hình dạng trở nên dài ra và hẹp lại cho đến khi bị xé toạc ra.

10 bi mat ve lo den vu tru co the ban chua biet-Hinh-3

4. Các lỗ đen có thể sinh vũ trụ mới

Nghe có vẻ điên rồ khi cho rằng lỗ đen có thể hút mọi thứ rồi sinh ra vũ trụ mới, nhất là khi chúng ta còn chưa biết thật tồn tại vũ trụ khác nơi chúng ta đang sống hay không. Tuy nhiên, các lý thuyết này lại là lĩnh vực đang được nghiên cứu ngày nay.

10 bi mat ve lo den vu tru co the ban chua biet-Hinh-4

Khi nhìn vào các con số tính toán, các nhà khoa học thấy rằng có rất nhiều điều kiện thuận lợi để tạo ra sự sống ngoài kia. Những gì ở trung tâm lỗ đen phá vỡ mọi quy luật vật lý và có thể, theo lý thuyết, thay đổi các điều kiện rồi sản sinh ra vũ trụ mới.

5. Lỗ đen kéo không gian xung quanh

Không gian như một tấm cao su với các đường lưới. Khi các đối tượng vũ trụ đặt lên trên nó, nó chỉ lún một chút. Hiệu ứng này bóp méo các đường lưới khiến chúng không còn thẳng mà cong. Càng làm không gian lún sâu, thì không gian càng bị bóp méo và các đường cong cong hơn. Phần cong nhất là do các hố đen. Chúng tạo ra một giếng sâu đến nỗi không có gì có đủ năng lượng để thoát ra ngoài, kể cả ánh sáng.

10 bi mat ve lo den vu tru co the ban chua biet-Hinh-5

6. Lỗ đen là nhà máy năng lượng

Lỗ đen có thể tạo ra năng lượng hiệu quả hơn so với Mặt Trời của chúng ta. Những đĩa vật chất ở quỹ đạo xung quanh hố đen đóng vai trò quan trọng trong việc này. Phần gần rìa của chân trời sự kiện trên các cạnh bên trong của đĩa vật chất sẽ quay nhanh hơn nhiều so với các vật liệu tại cạnh ngoài của đĩa.

10 bi mat ve lo den vu tru co the ban chua biet-Hinh-6

Đây là do tác động cùa lực hấp dẫn mạnh gần chân trời sự kiện. (Chân trời sự kiện là biên phía trong của không - thời gian gần một điểm kỳ dị, tất cả các loại vật chất nếu nằm dưới giới hạn này, kể cả các sóng điện từ đều không thể vượt ra ngoài để đến với người quan sát).

Do vật liệu quay xung quanh và di chuyển nhanh nên nó nóng lên đến hàng tỉ độ và có khả năng chuyển đổi các vật liệu thành năng lượng dưới dạng bức xạ vật đen (Blackbody-radiation: hiện tượng giao thoa, nhiễu xạ và phân cực của ánh sáng chứng tỏ ánh sáng có bản chất sóng nhưng quang học sóng đã bế tắc trong việc giải thích sự bức xạ nhiệt của vật đen và hiện tượng quang điện).

Để dễ hình dung, có thể so sánh nếu tổng hợp hạt nhân chuyển đổi khoảng 0.7% khối lượng thành năng lượng thì lỗ đen chuyển đổi 10% khối lượng thành năng lượng.

7. Có một siêu lỗ đen ở trung tâm thiên hà của chúng ta

Các nhà khoa học tin rằng luôn có một lỗ đen khổng lồ ở trung tâm hầu hết các thiên hà - bao gồm cả thiên hà Milky Way của chúng ta. Những lỗ đen này đang neo giữ thiên hà, giữ chúng ở lại trong không gian.

10 bi mat ve lo den vu tru co the ban chua biet-Hinh-7

Theo đó, lỗ đen ở thiên hà Milky Way có tên Sagittarius A lớn hơn 4 triệu lần Mặt Trời. Mặc dù lỗ đen hiện cách chúng ta đến gần 30.000 năm ánh sáng khá yên tĩnh nhưng các nhà khoa học tin rằng 2 triệu năm trước, nó đã tách ra từ một vụ nổ có thể nhìn thấy từ Trái Đất.

8. Lỗ đen giữ thời gian chậm lại

Thời gian chậm lại khi bạn đến chân trời sự kiện - điểm không trở lại. Để hiểu tại sao, chúng ta quay lại ví dụ sinh đôi thường được dùng để giải thích thuyết tương đối rộng của Einstein.

10 bi mat ve lo den vu tru co the ban chua biet-Hinh-8

Một cặp sinh đôi, một người trên Trái Đất trong khi người kia phóng vào không gian với tốc độ của ánh sáng, rồi quay lại, trở về nhà. Người du hành trong không gian trẻ hơn người ở lại vì bạn càng di chuyển nhanh, thời gian càng chậm. Tương tự, khi đến chân trời sự kiện, bạn di chuyển tốc độ cao gây ra do lực hấp dẫn mạnh mẽ từ các lỗ đen nên thời gian sẽ chậm lại.

9. Lỗ đen bốc hơi theo thời gian

Các lỗ đen có thể không có đáy khiến một số năng lượng có thể thoát khỏi chúng. Phát hiện đáng ngạc nhiên này lần đầu tiên được đưa ra bởi Stephen Hawking năm 1974. Hiện tượng này được đặt tên là bức xạ Hawking.

10 bi mat ve lo den vu tru co the ban chua biet-Hinh-9

Bức xạ Hawking phân tán khối lượng của hố đen vào không gian và cứ như vậy qua thời gian, hố đen sẽ không còn gì. Đây là nguyên nhân khiến lỗ đen bị chết. Đây cũng là lý do tại sao bức xạ Hawking còn được biết đến như hiện tượng lỗ đen bốc hơi.

10. Mọi thứ đều có thể trở thành lỗ đen

Sự khác biệt duy nhất giữa một lỗ đen và Mặt Trời là trung tâm của lỗ đen được làm bằng vật liệu cực kỳ dày đặc, trong đó cung cấp cho các lỗ đen một trường hấp dẫn mạnh mẽ. Đó chính là trường hấp dẫn mà có thể bẫy nhốt tất cả mọi thứ, kể cả ánh sáng. Đây cũng là lý do tại sao chúng ta không thể nhìn thấy các lỗ đen.

10 bi mat ve lo den vu tru co the ban chua biet-Hinh-10

Do vậy, theo lý thuyết, có thể tạo ra lỗ đen từ mọi thứ. Ví dụ như nén Mặt Trời xuống còn kích thước chỉ 3,7 dặm, nén tất cả các khối trong ánh nắng Mặt Trời xuống một không gian vô cùng nhỏ, làm cho nó cực kỳ dày đặc đều tạo ra được lỗ đen. Tương tự, ta có thể áp dụng các lý thuyết này với cả Trái Đất hoặc cơ thể của chính mình.

Nhưng nhắc lại, đây chỉ là lý thuyết. 

Những bức ảnh thiên văn giúp người xem hình dung ra bí ẩn vũ trụ

(Kiến Thức) - Những bức ảnh thiên văn tuyệt đẹp đưa người xem đến gần hơn với những bí ẩn của vũ trụ bao la rộng lớn.

Nhung buc anh thien van giup nguoi xem hinh dung ra bi an vu tru
Bức ảnh "Thiên hà Tiên nữ trong tay" của nhiếp ảnh gia Nicolas Lefaudeux (Pháp). Thiên hà Tiên nữ (Andromeda) thường ở rất xa so với Trái đất, nhưng bức ảnh này giúp người xem có cảm giác thiên hà như ở ngay trước mặt. 

Lý giải vì sao vũ trụ tối đen dù có nhiều ngôi sao chiếu sáng

Vũ trụ có rất nhiều ngôi sao chiếu sáng giống như Mặt trời, nhiều đến mức chúng ta gần như không thể đếm hết được. Vậy tại sao không gian vũ trụ lại tối đen?

Mặt trời của chúng ta là một ngôi sao khổng lồ. Lượng ánh sáng mà nó phát ra là rất lớn. Vũ trụ có rất nhiều ngôi sao chiếu sáng giống như Mặt trời, nhiều đến mức chúng ta gần như không thể đếm hết được. Với nhiều ngôi sao như vậy đáng lẽ không gian vũ trụ phải được thắp sáng, đúng không? Chính xác!

Nhiều nghiên cứu cho thấy, không gian vũ trụ tối tăm và có màu đen là do vũ trụ của chúng ta đang giãn nở. Sự giãn nở này khiến ánh sáng khả kiến do các ngôi sao phát ra bị kéo giãn và đến một khoảng cách nhất định, chúng không thể quan sát được nữa.