Một trong những câu hỏi khiến không ít cặp đôi trăn trở là: “Chúng tôi đã là vợ chồng, liệu có cần phải giữ riêng tư với nhau nữa không?”. Người chồng muốn có thời gian một mình nhưng bị vợ cho là thờ ơ. Người vợ không chia sẻ mật khẩu mạng xã hội thì bị chồng nghi ngờ có điều giấu giếm. Những xung đột như vậy không hiếm gặp và đều xuất phát từ sự mơ hồ trong nhận thức về ranh giới cá nhân trong hôn nhân.
Hôn nhân là sự gắn kết sâu sắc giữa hai người, nhưng không có nghĩa là xóa nhòa hoàn toàn cá nhân. Mỗi người, dù là vợ hay chồng, vẫn là một con người độc lập với cảm xúc, suy nghĩ, sở thích và nhu cầu riêng. Việc tôn trọng không gian cá nhân ấy là một phần thiết yếu để duy trì sự tôn trọng, niềm tin và hạnh phúc lâu dài.
Hiểu đúng về “riêng tư” trong hôn nhân
Riêng tư không phải là bí mật. Nhiều người lẫn lộn giữa hai khái niệm này. Bí mật là cố ý giấu đi điều gì đó có thể ảnh hưởng đến người kia, trong khi riêng tư là quyền cá nhân được giữ lại một phần đời sống không cần phải chia sẻ tất cả.
Sự riêng tư trong hôn nhân chính là khả năng tôn trọng và chấp nhận rằng người bạn đời có quyền được có không gian riêng để nghĩ, để cảm, để sống mà không bị soi xét hay buộc phải giải trình. Khi được tôn trọng, họ sẽ cảm thấy được tin tưởng và có xu hướng mở lòng hơn thay vì khép kín hay chống đối.
Vì sao tôn trọng riêng tư lại quan trọng?
Giữ cho tình yêu không bị nghẹt thở: Cuộc sống chung có thể tạo cảm giác gần gũi đến mức ngột ngạt nếu không có khoảng lặng. Mỗi người cần thời gian để làm điều mình thích như đọc sách, thiền, nghe nhạc, viết lách, gặp gỡ bạn bè… Những khoảng riêng ấy chính là dưỡng chất giúp mỗi cá nhân tái tạo năng lượng và giữ được cảm xúc tích cực trong đời sống vợ chồng.
Nuôi dưỡng sự tin tưởng: Khi bạn cho người kia thấy bạn tin tưởng họ đủ để không cần kiểm soát, họ cũng sẽ có xu hướng không phản bội lòng tin đó. Sự tin tưởng không thể được xây bằng áp lực hay giám sát, mà cần thời gian, sự nhất quán và tự nguyện.
Phòng ngừa sự phụ thuộc và kiệt sức cảm xúc: Nếu một trong hai bên liên tục cần người kia xác nhận, giải thích, chia sẻ mọi suy nghĩ thì người còn lại sẽ rơi vào trạng thái kiệt sức. Họ cảm thấy mình không còn là “mình” nữa, mà chỉ là công cụ để đối phương xoa dịu nỗi bất an.
Những dấu hiệu cho thấy bạn đang vi phạm quyền riêng tư trong hôn nhân
Luôn đòi hỏi biết mật khẩu, đọc trộm tin nhắn, nhật ký, email.
Thường xuyên chất vấn, nghi ngờ các mối quan hệ, lịch trình cá nhân.
Cho rằng việc “không chia sẻ toàn bộ” là biểu hiện của không trung thực.
Không chấp nhận người kia có bạn bè, sở thích hoặc thời gian riêng không có mình.
Nếu bạn thấy mình hoặc bạn đời đang ở trong những hành vi này, đó là lúc cần điều chỉnh lại tư duy và giao tiếp trong mối quan hệ.
Làm sao để duy trì riêng tư mà không xa cách?
Thống nhất ranh giới từ sớm: Trước khi sống chung hoặc trong những giai đoạn chuyển tiếp của cuộc sống (có con, chuyển nhà, thay đổi công việc…), hãy ngồi lại và chia sẻ về nhu cầu cá nhân, giới hạn của mỗi người.
Giao tiếp thường xuyên, chân thành: Việc tôn trọng riêng tư không có nghĩa là im lặng hay giấu giếm. Hãy luôn duy trì các cuộc trò chuyện thân mật, hỏi han cảm xúc của nhau, chia sẻ về những điều quan trọng.
Tự lập về cảm xúc: Đừng kỳ vọng bạn đời phải luôn là chỗ dựa duy nhất. Hãy học cách xử lý cảm xúc của mình trước khi yêu cầu sự hỗ trợ từ người kia. Một người biết tự chăm sóc cảm xúc cá nhân sẽ dễ cảm thông và tôn trọng cảm xúc của người khác hơn.
Không kiểm tra mà hãy kết nối: Thay vì hỏi “Hôm nay anh/em làm gì, ở đâu, với ai?”, hãy hỏi “Hôm nay của anh/em thế nào?”, “Anh/em có gì vui không?”. Sự quan tâm mang tính kết nối sẽ luôn hiệu quả hơn sự chất vấn.
Tôn trọng không gian riêng: Thử thách hay cơ hội cho hôn nhân?
Không ít người cho rằng việc ai cũng có không gian riêng trong hôn nhân sẽ dẫn đến xa cách. Thực tế là ngược lại, chính những người được tự do trong khuôn khổ tôn trọng sẽ gắn bó sâu sắc hơn với tổ ấm của mình. Họ không ở lại vì bị ràng buộc, mà vì cảm thấy được là chính mình, được yêu thương đúng cách.
