Trong thực tế, không ít mâu thuẫn gia đình nảy sinh vì những bất đồng trong cách quản lý tài chính. Vì vậy, vợ chồng nên có sự thống nhất rõ ràng giữa “chung” và “riêng” trong tiền bạc, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho cuộc sống hôn nhân.
Vì sao cần phân định rõ ràng chung, riêng?
Tránh xung đột không đáng có: Khi không có quy định rõ ràng về tiền bạc, một bên có thể cảm thấy bị kiểm soát hoặc không được tôn trọng về tài chính, từ đó dễ nảy sinh nghi ngờ, căng thẳng.
Tăng sự tin tưởng và minh bạch: Biết rõ tiền bạc được dùng vào mục đích gì, chia sẻ trách nhiệm tài chính rõ ràng sẽ giúp cả hai cảm thấy yên tâm, tin tưởng lẫn nhau.
Duy trì sự độc lập cá nhân: Hôn nhân không đồng nghĩa với việc xóa bỏ hoàn toàn “cái tôi” cá nhân. Việc mỗi người có một khoản tiền riêng sẽ giúp họ cảm thấy được tôn trọng, có không gian riêng để làm những điều mình muốn.
Nên chung những gì?
Chi phí sinh hoạt gia đình: Các khoản chi cho nhà ở, điện nước, ăn uống, học hành của con cái, bảo hiểm, y tế… nên là chi phí chung, cả hai cùng đóng góp.
Kế hoạch tương lai: Mua nhà, mua xe, đầu tư, tiết kiệm dài hạn, kế hoạch nghỉ hưu… cũng nên là phần “chung”, được hai vợ chồng bàn bạc thống nhất.
Trách nhiệm tài chính đối với cha mẹ hai bên: Đây là vấn đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng. Hai vợ chồng nên thỏa thuận rõ từ đầu về mức độ hỗ trợ cha mẹ để tránh hiểu lầm, so bì.
Khi nào cần có tiền “riêng”?
Tiêu dùng cá nhân: Mỗi người có quyền mua sắm theo sở thích, làm đẹp, chơi thể thao, đi du lịch… trong phạm vi hợp lý. Khoản này nên được trích từ phần “tiền riêng”.
Hỗ trợ người thân: Nếu một bên muốn giúp đỡ người thân (ví dụ em ruột, bạn thân…), thì nên dùng tiền riêng, tránh sử dụng tiền chung nếu không được sự đồng thuận.
Dự phòng khẩn cấp cá nhân: Việc có một khoản tiết kiệm cá nhân không chỉ tạo cảm giác an toàn mà còn giúp giải quyết các tình huống bất ngờ mà không ảnh hưởng đến tài chính gia đình.
Các mô hình quản lý tiền bạc phổ biến
Gộp toàn bộ thu nhập: Cả hai vợ chồng đưa hết thu nhập vào quỹ chung, cùng lên kế hoạch chi tiêu và tiết kiệm. Mô hình này đòi hỏi sự tin tưởng tuyệt đối và tính minh bạch cao.
Chia sẻ theo tỷ lệ thu nhập: Ví dụ, người chồng kiếm được 60%, người vợ 40% thì đóng góp cho quỹ chung theo tỷ lệ tương ứng. Phần còn lại mỗi người giữ làm tiền riêng.
Chia chi phí theo danh mục: Người này phụ trách tiền học cho con, người kia lo tiền ăn, điện nước… Cách này giúp phân công rõ ràng nhưng dễ dẫn đến so đo, nếu không có sự cân bằng.
Gợi ý để quản lý tiền bạc hiệu quả trong hôn nhân
Minh bạch, không giấu giếm: Nên công khai thu nhập, các khoản nợ, tài sản, đầu tư… để cả hai cùng nắm rõ bức tranh tài chính chung.
Lập kế hoạch tài chính hàng năm: Cùng ngồi lại vào đầu năm để dự tính chi tiêu, tiết kiệm, mục tiêu tài chính trong năm mới.
Thống nhất nguyên tắc xử lý khoản lớn: Ví dụ mọi khoản chi từ 10 triệu trở lên cần sự đồng thuận của cả hai.
Tôn trọng quyền chi tiêu cá nhân: Không nên kiểm soát hay tra hỏi quá chi li những khoản cá nhân nếu nó nằm trong giới hạn đã thỏa thuận.
