Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất nhưng lại làm việc âm thầm nhất trong cơ thể. Mỗi ngày, gan phải lọc hàng trăm lít máu, xử lý các chất thải gây hại, chuyển hóa chất béo, đường, protein và hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, do không có nhiều dây thần kinh cảm giác, gan thường chỉ "lên tiếng" khi đã bị tổn thương nghiêm trọng.
Thay vì đợi đến lúc có bệnh mới lo, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động bảo vệ gan từ những thói quen nhỏ, bắt đầu bằng những gì mình uống mỗi ngày. Dưới đây là 5 loại thức uống quen thuộc, nếu sử dụng đúng cách, có thể trở thành “lá chắn” tự nhiên cho lá gan luôn khỏe mạnh.
Cà phê là thức uống được khoa học công nhận tốt cho gan. (Ảnh minh hoạ).
1. Cà phê
Ít ai ngờ rằng cà phê – thứ thức uống yêu thích mỗi sáng lại là “người bạn” đáng tin cậy của lá gan. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ cà phê điều độ có thể giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ, xơ gan và thậm chí là ung thư gan. Các hợp chất hoạt tính sinh học trong cà phê, như caffeine và các chất chống oxy hóa, giúp giảm viêm, ngăn ngừa sự tích tụ chất béo trong gan và bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương.
Uống cà phê thường xuyên cũng có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh gan ở những người đã mắc bệnh. Tuy nhiên, điều quan trọng là tiêu thụ cà phê một cách điều độ và tránh thêm quá nhiều đường hoặc sữa, vì chúng có thể làm giảm lợi ích sức khỏe tổng thể. Cũng không nên uống vào buổi tối vì có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.
2. Trà xanh
Trà xanh được biết đến rộng rãi với khả năng chống oxy hóa cao nhờ chứa EGCG (Epigallocatechin gallate), một hợp chất đã được chứng minh có lợi trong việc bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương do gốc tự do. Uống trà xanh đều đặn giúp giảm mỡ gan, cải thiện men gan, hỗ trợ đào thải các chất cặn bả và làm chậm tiến trình viêm gan mạn tính.
Ngoài ra, trà xanh còn góp phần kiểm soát cholesterol và hỗ trợ giảm cân, gián tiếp giảm áp lực lên gan. Tuy nhiên, không nên uống trà xanh khi bụng đói, tránh pha quá đặc hoặc uống sau 4 giờ chiều để không gây mất ngủ.
Trà xanh chứa chất chống oxy hóa giúp thanh lọc gan. (Ảnh minh hoạ).
3. Nước chanh
Một cốc nước ấm pha vài lát chanh tươi mỗi sáng là thói quen đơn giản nhưng lại đem đến nhiều lợi ích cho gan. Chanh chứa nhiều vitamin C và acid citric – hai thành phần giúp gan sản sinh nhiều enzyme, tăng hiệu quả lọc bỏ chất thải khỏi máu. Nước chanh còn giúp kích thích túi mật tiết mật hỗ trợ tiêu hóa chất béo và giảm gánh nặng cho gan.
Ngoài ra, chanh còn có tính kiềm nhẹ giúp cân bằng pH trong cơ thể. Tuy nhiên, để tránh gây hại dạ dày, nước chanh nên pha loãng, uống sau khi ăn nhẹ, tránh dùng lúc đói hoặc pha quá đậm. Những người có tiền sử viêm loét dạ dày nên thận trọng. Không nên cho quá nhiều đường hoặc mật ong để giữ nguyên lợi ích.
4. Nước ép củ dền đỏ
Củ dền đỏ là loại rau củ chứa hàm lượng cao betalain và anthocyanin – hai hợp chất chống viêm, chống oxy hóa mạnh có khả năng hỗ trợ chức năng đào thải của gan. Nước ép củ dền đỏ giúp cải thiện lưu thông máu đến gan, kích thích sản xuất enzym gan tự nhiên, từ đó tăng cường quá trình lọc bỏ các chất gây hại ra khỏi máu.
Đồng thời, củ dền còn giàu folate, vitamin C và sắt – những chất cần thiết để phục hồi mô gan tổn thương. Loại nước này cũng có thể hỗ trợ làm giảm men gan trong một số trường hợp gan nhiễm mỡ.
Tuy nhiên, vì có vị ngọt tự nhiên và chứa oxalat, người bị sỏi thận nên dùng hạn chế. Cách tốt nhất là kết hợp củ dền với cà rốt hoặc táo khi ép, dùng vào buổi sáng hoặc trưa.
Nước ép củ dền đỏ làm sạch gan bằng anthocyanin. (Ảnh minh hoạ).
5. Trà ô long
Trà ô long là loại trà bán lên men, mang hương vị đậm đà đặc trưng và cũng chứa nhiều polyphenol – chất chống oxy hóa mạnh có khả năng giảm stress oxy hóa tại gan. Nghiên cứu cho thấy uống trà ô long đều đặn có thể giúp giảm tích tụ mỡ ở gan, kiểm soát men gan ALT và AST ở mức ổn định, từ đó phòng ngừa gan nhiễm mỡ và viêm gan không do virus.
Ngoài ra, trà ô long còn hỗ trợ giảm cân, kiểm soát đường huyết – hai yếu tố quan trọng trong việc duy trì gan khỏe mạnh. Nên uống trà ô long vào ban ngày, sau bữa ăn 30 phút để tránh kích ứng dạ dày. Không nên uống lúc đói hoặc ngay trước khi ngủ.