Sáng nay (27.6), hơn 1,16 triệu thí sinh trên cả nước tiếp tục bước vào ngày thi thứ hai của kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025.

Đây là lần đầu tiên kỳ thi được tổ chức cho hai chương trình học khác nhau: chương trình giáo dục phổ thông cũ (2006) và mới (2018). Trong số các môn lựa chọn, tiếng Anh được khoảng 353.000 thí sinh theo chương trình mới đăng ký, chỉ đứng sau lịch sử và địa lý.

Tuy nhiên, trái với kỳ vọng về một đề thi “vừa sức”, nhiều thí sinh phản ánh đề tiếng Anh năm nay quá khó, có tính phân hóa mạnh và “lạ” so với các năm trước.

Đề Dài, khó, IELTS 7.5 cũng chật vật

Ra khỏi phòng thi với tâm trạng lo lắng, trò chuyện với Tri thức và Cuộc sống, Ngọc Như, học sinh Trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG Hà Nội) cho biết: “Tất cả các câu bài đọc đều khó, em làm hết nhưng không biết đúng hay sai, em không dự đoán được điểm thi của mình”. Điều đáng nói, Như đã đạt IELTS 7.5, học khá tốt môn này.

Tại điểm thi Trường THPT Đại Mỗ (Hà Nội), nhiều thí sinh khác cũng “than trời” vì đề có lượng bài đọc dài và dày đặc. Nguyễn Hà An chia sẻ: “Vừa nhận đề là em đã thấy ‘ngợp’. Từ vựng khó, câu hỏi đánh đố, em cố làm hết nhưng không chắc chắn được đáp án nào cả”.

Nhiều giáo viên đánh giá, đề khó hơn nhiều nămNhóm giáo viên tiếng Anh của Trường THCS & THPT Lomonoxop (Hà Nội) nhận định, ma trận đề thi vẫn đảm bảo tính phân hóa theo các mức: Nhận biết – Thông hiểu – Vận dụng. Tuy nhiên, số lượng câu hỏi thuộc mức độ hiểu và vận dụng chiếm tỷ lệ lớn, đặc biệt nhiều câu được xếp vào nhóm vận dụng cao như câu 19, 29, 31 và 38. Các câu hỏi này chủ yếu tập trung vào từ vựng, cụm động từ, suy luận và tóm tắt nội dung bài đọc – đòi hỏi học sinh phải có vốn kiến thức ngữ nghĩa sâu và nắm vững ngữ pháp nâng cao. Nhiều câu trong số đó vượt quá phạm vi luyện tập thông thường trong chương trình học.

Theo dự đoán của nhóm giáo viên, học sinh có học lực trung bình có thể đạt khoảng 3,5 đến 4,5 điểm; học sinh khá đạt mức 5 đến 6 điểm. Để đạt từ 8 điểm trở lên, thí sinh cần nắm chắc kiến thức ngôn ngữ và kỹ năng đọc hiểu, bên cạnh một quá trình ôn luyện bài bản, dài hơi và có định hướng rõ ràng.

Khó có “mưa điểm 10”

Tổ tiếng Anh của Hệ thống giáo dục HOCMAI cho biết, Về cấu trúc đề thi: Đề thi có cấu trúc tương tự so với đề tham khảo mà Bộ đã công bố trước đó vào ngày 18/10/2024, gồm 40 câu hỏi làm trong 50 phút với 4 dạng bài nổi bật: đọc điền thông báo/quảng cáo/tờ rơi; sắp xếp hội thoại/bức thư/đoạn văn; đọc điền khuyết thông tin; đọc hiểu trả lời câu hỏi.

Về nội dung đề thi:

Đề thi không nằm ngoài chương trình, cấp độ tư duy theo đúng tỷ lệ mà Bộ đã công bố là 40% ở mức độ biết tập trung vào ngữ pháp, từ vựng cơ bản và đọc hiểu thông tin trực tiếp, phù hợp với yêu cầu xét tốt nghiệp; 30% mức hiểu và 30% mức vận dụng tập trung vào kỹ năng đọc hiểu nâng cao, từ vựng học thuật, paraphrasing, inference, summarizing ; sắp xếp đoạn hội thoại và hoàn chỉnh đoạn văn; điển hình như câu hỏi 28, 29, 32, 33, 35, 39 (mã 1107). Đáng chú ý, không có câu hỏi nào chỉ đơn thuần kiểm tra ghi nhớ, mà tất cả đều yêu cầu thí sinh hiểu và vận dụng trong ngữ cảnh cụ thể.

Đề thi đánh giá đúng và khá đầy đủ các năng lực đặc thù của môn Tiếng Anh, đặc biệt là năng lực đọc hiểu, suy luận ngôn ngữ, và sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp hàng ngày. Các năng lực này được cụ thể hoá phục vụ cho nghề nghiệp trong tương lai của các em liên quan đến kĩ năng đọc hiểu tài liệu, xử lý thông tin bằng tiếng Anh, suy luận logic từ văn bản, và lựa chọn ngôn ngữ phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp cụ thể – đều là những kỹ năng thiết yếu cho học sinh trong môi trường học tập, làm việc và hội nhập quốc tế. Dù các em chọn học nghề, học cao đẳng hay đại học, việc nắm được cách sử dụng tiếng Anh trong tình huống thực tế sẽ giúp ích trực tiếp cho các lĩnh vực như du lịch, công nghệ, truyền thông, logistics, chăm sóc khách hàng hoặc làm việc trong môi trường đa văn hóa.

Theo tổ chuyên môn HOCMAI, đề thi Tốt nghiệp THPT môn Tiếng Anh năm 2025 đã cho thấy sự tiệm cận rõ nét với mục tiêu phát triển năng lực sử dụng ngoại ngữ trong chương trình GDPT 2018. Thay vì kiểm tra kiến thức rời rạc, đề tập trung khai thác khả năng đọc hiểu, tư duy ngữ nghĩa và ứng dụng ngôn ngữ trong các tình huống gần gũi với đời sống học tập và nghề nghiệp. Cách tiếp cận này không chỉ khuyến khích học sinh học hiểu – học để sử dụng được tiếng Anh mà còn tạo ra độ phân hóa hợp lý giữa học sinh trung bình - khá - giỏi, và vì vậy hạn chế số lượng điểm tối đa và điểm cao sẽ không nhiều.

Đối với học sinh sinh năm 2008, việc chuẩn bị cho kỳ thi năm 2026 cần bắt đầu từ việc xây dựng thói quen học tiếng Anh theo định hướng năng lực. Học sinh cần tăng cường luyện đọc, mở rộng vốn từ vựng học thuật, và đặc biệt chú trọng kỹ năng phân tích thông tin, xử lý văn bản và lựa chọn ngôn ngữ phù hợp với bối cảnh giao tiếp. Đây sẽ là hành trang quan trọng để các em không chỉ vượt qua kỳ thi, mà còn tự tin sử dụng tiếng Anh trong tương lai học tập và nghề nghiệp.