Tập thể dục mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng khi lạm dụng hoặc thực hiện với cường độ quá cao, người tập có thể đối mặt với nhiều nguy cơ tiềm ẩn. Không ít người đã nhập viện vì suy tim, chấn thương cơ, thậm chí đột quỵ khi cố gắng vượt ngưỡng.

Không phải càng tập nhiều, càng mạnh thì càng tốt. Tập thể dục cường độ cao nếu không phù hợp với thể trạng, không có thời gian hồi phục đầy đủ hoặc không theo hướng dẫn khoa học có thể gây tác dụng ngược, khiến sức khỏe tổn hại nghiêm trọng.

Khi tập luyện trở thành gánh nặng cho cơ thể

Rất nhiều người, đặc biệt là giới trẻ và dân văn phòng, theo đuổi các xu hướng tập luyện như HIIT, crossfit, chạy bền dài hoặc nâng tạ nặng với kỳ vọng giảm cân nhanh, cải thiện vóc dáng, tăng sức bền. Tuy nhiên, tập luyện với cường độ quá cao có thể khiến hệ tim mạch và cơ xương khớp phải chịu áp lực quá lớn, dễ dẫn đến tổn thương.

Theo các chuyên gia y tế, khi tập thể dục ở mức độ vượt quá khả năng chịu đựng, cơ thể không kịp thích nghi và hồi phục, người tập có thể gặp phải các tình trạng như:

Chấn thương cơ, xương, khớp

Rối loạn nhịp tim

Suy tim cấp

Tiêu cơ vân – tổn thương mô cơ nghiêm trọng có thể gây suy thận cấp

Suy giảm miễn dịch, dễ nhiễm trùng

Rối loạn nội tiết, mất ngủ, lo âu

Những dấu hiệu cảnh báo bạn đang tập quá sức

Tập luyện đúng cách phải giúp cơ thể khỏe hơn, không phải khiến người tập kiệt sức mỗi ngày. Nếu bạn thấy mình thường xuyên có các dấu hiệu sau, hãy cân nhắc giảm cường độ hoặc tạm ngưng để hồi phục:

Mệt mỏi kéo dài, không cải thiện sau khi nghỉ ngơi

Rối loạn giấc ngủ, khó ngủ, hay tỉnh giấc giữa đêm

Đau cơ, khớp liên tục và không dứt

Nhịp tim khi nghỉ ngơi cao bất thường

Giảm hiệu suất tập dù tập nhiều hơn

Dễ cáu gắt, tâm trạng thất thường

Không phải ai cũng phù hợp với cường độ cao

Một trong những sai lầm phổ biến là chạy theo giáo án tập luyện của người khác, bất chấp tình trạng sức khỏe cá nhân. Những người có tiền sử tim mạch, huyết áp, tiểu đường, hoặc ít vận động trước đó khi tập đột ngột cường độ cao dễ gặp tai biến nghiêm trọng.

Theo các bác sĩ, tập thể dục cường độ cao cần được xây dựng dựa trên nền tảng sức khỏe của từng người. Không nên bắt chước các bài tập trên mạng một cách máy móc. Trước khi bắt đầu chương trình luyện tập nặng, đặc biệt với người trung niên hoặc có bệnh nền, cần kiểm tra sức khỏe tổng quát và có huấn luyện viên chuyên môn hướng dẫn.

Luyện tập thông minh, không luyện tập cực đoan

Để đạt hiệu quả và tránh rủi ro, người tập cần nắm những nguyên tắc cơ bản sau:

Bắt đầu từ cường độ thấp và tăng dần theo thời gian

Có ngày nghỉ hoặc tập nhẹ để cơ thể hồi phục

Ngủ đủ giấc, ăn uống đủ chất để hỗ trợ tái tạo cơ bắp

Luôn khởi động kỹ trước và giãn cơ sau khi tập

Lắng nghe cơ thể – nếu thấy mệt bất thường, hãy tạm dừng

Tập thể dục là cần thiết cho sức khỏe, nhưng cần vừa sức, phù hợp và khoa học. Đừng để mong muốn cải thiện vóc dáng hay thành tích thể thao biến thành áp lực gây hại cho chính cơ thể bạn. Hãy luyện tập thông minh và an toàn bởi cơ thể khỏe mạnh là quá trình bền bỉ, không phải là cuộc đua tốc độ.