Trong hành trình phòng chống ung thư, dinh dưỡng được xem là lá chắn quan trọng giúp tăng sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh. Tuy nhiên, không ít người vì tin vào những lời truyền miệng thiếu căn cứ mà vô tình rơi vào bẫy ngộ nhận, khiến việc chăm sóc sức khỏe phản tác dụng.

Thực phẩm có thể góp phần giảm nguy cơ ung thư, nhưng không có loại thần dược nào giúp ngăn bệnh tuyệt đối. Phân biệt rõ đâu là kiến thức khoa học và đâu là tin đồn là bước đầu tiên để xây dựng lối sống lành mạnh, phòng ngừa bệnh tật hiệu quả.

Vai trò của dinh dưỡng trong phòng chống ung thư

Nhiều nghiên cứu cho thấy, chế độ ăn uống chiếm đến 30–40% nguyên nhân liên quan đến bệnh ung thư. Dinh dưỡng hợp lý giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt, hỗ trợ cơ thể chống lại các tế bào bất thường. Một thực đơn giàu rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm ít chất béo bão hòa và đường tinh luyện được xem là nền tảng của lối sống phòng ngừa ung thư.

Các chuyên gia khuyến nghị nên đa dạng hóa thực đơn hằng ngày, ăn nhiều thực phẩm chứa chất chống oxy hóa như vitamin C, E, beta-caroten, lycopene… có trong rau củ quả tươi. Những chất này giúp ngăn chặn quá trình oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương DNA, một trong những nguyên nhân dẫn đến ung thư.

Những ngộ nhận phổ biến về thực phẩm chống ung thư

Ngộ nhận 1: Uống nước ép hoặc ăn chay hoàn toàn có thể chữa ung thư

Sự thật là không có loại thực phẩm hay chế độ ăn nào có thể diệt tế bào ung thư như một số lời quảng cáo. Ăn chay hoặc chỉ uống nước ép trong thời gian dài có thể khiến cơ thể thiếu protein, vitamin nhóm B và khoáng chất làm giảm sức đề kháng, gây sụt cân và mệt mỏi, ảnh hưởng ngược đến quá trình điều trị.

Ngộ nhận 2: Ăn đường nuôi tế bào ung thư, nên kiêng tuyệt đối

Thực tế, mọi tế bào trong cơ thể kể cả tế bào khỏe mạnh đều cần glucose để hoạt động. Việc cắt đường hoàn toàn không khiến tế bào ung thư chết đi mà chỉ khiến người bệnh suy kiệt. Điều cần thiết là giảm đường tinh luyện, bánh kẹo, nước ngọt, chứ không phải loại bỏ toàn bộ carbohydrate trong chế độ ăn.

Ngộ nhận 3: Uống thực phẩm chức năng hoặc thuốc nam gia truyền có thể phòng ung thư

Các sản phẩm được quảng cáo là chống ung thư”, “thanh lọc tế bào”, “tăng miễn dịch” thường không được kiểm chứng lâm sàng. Một số loại còn chứa kim loại nặng hoặc chất cấm gây hại gan, thận. Phòng bệnh bằng dinh dưỡng phải dựa trên khoa học và thói quen sống lành mạnh, không nên tin tuyệt đối vào những lời truyền miệng.

Chế độ ăn lành mạnh giúp giảm nguy cơ ung thư

Ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi: Đặc biệt là các loại rau họ cải (bông cải xanh, cải xoăn, cải bắp) và trái cây chứa nhiều vitamin C, polyphenol, flavonoid như cam, táo, việt quất.

Ưu tiên ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm giàu chất xơ: Chất xơ giúp cải thiện hệ tiêu hóa, giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng và hỗ trợ kiểm soát cân nặng.

Hạn chế thịt đỏ và thịt chế biến sẵn: Thịt xông khói, xúc xích, thịt nướng ở nhiệt độ cao có thể sinh ra các hợp chất gây ung thư (HCA, PAH). Nên thay thế bằng thịt trắng, cá hoặc đậu phụ.

Duy trì cân nặng hợp lý và vận động thường xuyên: Béo phì liên quan đến nguy cơ cao mắc nhiều loại ung thư như vú, đại trực tràng, gan, tụy… Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường miễn dịch và cải thiện tinh thần.

Hạn chế rượu bia, thuốc lá: Đây là hai yếu tố nguy cơ hàng đầu. Không có ngưỡng “an toàn tuyệt đối” khi uống rượu bia nếu mục tiêu là phòng ngừa ung thư.

Chuyên gia khuyến nghị

Theo các bác sĩ chuyên khoa: Nhiều bệnh nhân đến bệnh viện trong tình trạng suy dinh dưỡng do tự ý kiêng khem quá mức, tin vào các phương pháp ăn thanh lọc. Thực tế, dinh dưỡng đúng là yếu tố hỗ trợ, không thể thay thế điều trị y khoa. Ăn uống cân đối, đủ năng lượng, kết hợp luyện tập và tầm soát định kỳ mới là vaccine tự nhiên hữu hiệu nhất chống lại ung thư.

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư, nhưng không có công thức thần kỳ nào có thể ngăn bệnh hoàn toàn. Giữa vô vàn thông tin tràn lan, điều quan trọng nhất là chọn lọc kiến thức từ nguồn tin cậy, lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến chuyên gia.

Phòng ung thư không bắt đầu từ một loại thực phẩm đặc biệt, mà từ lối sống khoa học, ăn uống lành mạnh và tâm thế chủ động bảo vệ sức khỏe mỗi ngày.