Không ít bậc cha mẹ than phiền con ăn tốt, không kén ăn, thậm chí ăn nhiều hơn các bạn cùng trang lứa, nhưng lại chậm lớn, thấp còi, không đạt chuẩn chiều cao và cân nặng. Vậy nguyên nhân do đâu? Phải làm gì để cải thiện tình trạng này?

Ăn khỏe chưa chắc hấp thu tốt

Trẻ ăn khỏe chưa chắc đồng nghĩa với việc cơ thể trẻ đang được cung cấp đủ chất dinh dưỡng. Nhiều trường hợp, trẻ ăn nhiều nhưng là ăn lệch, nhiều tinh bột, nhiều đồ ngọt, ít rau xanh, thiếu đạm và các vi chất quan trọng như kẽm, sắt, canxi, vitamin D… Điều này khiến trẻ dễ rơi vào tình trạng “no bụng đói dinh dưỡng” – tức là năng lượng thì nhiều nhưng chất cần cho phát triển chiều cao, tầm vóc lại thiếu.

Những nguyên nhân thường gặp khiến trẻ ăn khỏe vẫn thấp còi

Thiếu vi chất dinh dưỡng quan trọng: Canxi, vitamin D, kẽm, sắt, i-ốt… là những thành phần quan trọng giúp phát triển chiều cao và thể chất. Việc thiếu hụt các vi chất này do khẩu phần ăn nghèo nàn, ít đa dạng sẽ khiến trẻ chậm lớn.

Rối loạn tiêu hóa hoặc nhiễm ký sinh trùng: Đây là lý do phổ biến khiến trẻ ăn tốt nhưng không hấp thu được. Trẻ có thể bị táo bón, tiêu chảy kéo dài hoặc nhiễm giun khiến lượng dưỡng chất bị “rút” đi đáng kể.

Thiếu vận động: Vận động, đặc biệt là các bài tập kéo dài cơ thể như bơi, nhảy dây, đạp xe… có vai trò kích thích tuyến yên tiết ra hormone tăng trưởng – yếu tố then chốt trong việc phát triển chiều cao.

Ngủ không đủ, ngủ muộn: Hormone tăng trưởng chủ yếu được tiết ra vào ban đêm, đặc biệt trong giai đoạn từ 22h – 2h sáng. Nếu trẻ ngủ muộn, thức khuya hoặc thiếu ngủ kéo dài, khả năng phát triển chiều cao sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Cha mẹ cần làm gì để cải thiện tình trạng thấp còi dù trẻ ăn khỏe?

Xem lại khẩu phần ăn hàng ngày: Thay vì chỉ nhìn vào lượng ăn, hãy chú trọng đến chất lượng bữa ăn. Cần đảm bảo khẩu phần đầy đủ các nhóm chất: đạm (thịt, cá, trứng, sữa…), tinh bột, chất béo, rau xanh và trái cây. Nên bổ sung các thực phẩm giàu canxi, vitamin D, kẽm.

Đa dạng hóa thực đơn: Tránh cho trẻ ăn lặp đi lặp lại một vài món quen thuộc. Hãy đổi món thường xuyên để kích thích vị giác, đồng thời đảm bảo trẻ nhận đủ các dưỡng chất từ nhiều nguồn thực phẩm khác nhau.

Bổ sung vi chất theo chỉ dẫn: Trong một số trường hợp, trẻ cần bổ sung vitamin D3, kẽm, canxi hoặc men vi sinh để hỗ trợ hệ tiêu hóa và cải thiện khả năng hấp thu. Tuy nhiên, không nên tự ý dùng mà cần có sự hướng dẫn của bác sĩ.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Nếu nghi ngờ trẻ có vấn đề hấp thu, rối loạn tiêu hóa hay bệnh lý khác, nên đưa trẻ đi khám để xác định nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.

Khuyến khích trẻ vận động và ngủ đúng giờ: Hạn chế cho trẻ dùng điện thoại, xem tivi trước giờ đi ngủ. Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời ít nhất 1 tiếng mỗi ngày và đi ngủ trước 21h30 để đảm bảo cơ thể tiết đủ hormone tăng trưởng.

Khi nào nên đưa trẻ đi khám?

Nếu trẻ có những dấu hiệu như:

Ăn nhiều nhưng cân nặng, chiều cao không tăng trong nhiều tháng liên tục

Thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa

Chậm phát triển so với bạn bè cùng lứa

Có dấu hiệu thiếu máu, da xanh, mệt mỏi, biếng vận động… cha mẹ không nên chủ quan mà cần đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín để kiểm tra. Việc phát hiện và can thiệp sớm sẽ giúp trẻ có cơ hội phát triển thể chất tốt hơn, tránh tình trạng suy dinh dưỡng thể thấp còi kéo dài.