Đến với vùng đất Cà Mau, du khách không chỉ được hòa mình vào thiên nhiên rừng ngập mặn trù phú mà còn có cơ hội trải nghiệm những món ăn đặc sản độc nhất vô nhị. Trong số đó, đuông chà là – loài côn trùng béo mũm mĩm sống trong thân cây chà là dại là món ăn vừa khiến người ta sợ hãi vừa gây tò mò.
Đuông chà là có vẻ ngoài khiến ai nhìn thấy cũng e ngại
Đuông chà là là ấu trùng của các loài bọ như kiến dương, bọ rầy, sinh sống trong phần củ hũ non của cây chà là tự nhiên – loài cây có hình dáng thân giống dừa, cau, mọc hoang trong rừng ngập mặn. Mùa sinh sản của chúng thường rơi vào khoảng tháng 10 đến tháng 2 âm lịch. Những con bọ trưởng thành tìm đến ngọn cây chà là để đẻ trứng, trứng nở thành ấu trùng và lớn lên thành đuông, chính là món đặc sản gây tranh cãi này.
Về hình dáng, đuông chà là khá giống đuông dừa hay tằm non, nhưng to, béo và trắng hơn. Không có lông tơ, không có phần ruột đen như nhiều loại đuông khác, chúng nhìn vừa "mướt mắt" vừa khiến không ít người “nổi da gà”. Người dân địa phương cho biết, phải là những cây chà là hoang dại, sống sâu trong rừng ngập mặn mới có đuông, nên chúng cực kỳ hiếm. Người đi bắt phải lội rừng, vạch từng bụi cây đầy gai góc để tìm kiếm, dựa vào kinh nghiệm nhận biết cây nào có đuông ẩn náu.
Dù trông có phần "đáng sợ", đuông chà là lại được đánh giá là béo ngậy, thơm bùi và giàu dinh dưỡng. Đây là loài gây hại cho cây chà là vì hút hết dưỡng chất từ ngọn cây, nhưng cũng chính nhờ đặc điểm đó mà thịt đuông trở nên đậm đà, nhiều người say mê. Giá đuông chà là khá cao, khoảng 40-60.000 đồng/con, thậm chí có thời điểm hiếm hàng có thể đạt mức 100.000 đồng/con mà vẫn "cháy hàng". Tính ra 1kg đuông chà là có giá rẻ nhất từ 600.000 đồng/kg.
Đuông chà là rất hiếm nên không phải ai cũng có cơ hội được thưởng thức
Có 2 cách chế biến đuông chà là phổ biến nhất là "tắm mắm" và chiên bơ. Món "tắm mắm" là cách ăn sống độc đáo, khi đuông còn sống được thả vào bát nước mắm nguyên chất cho ngấm đều rồi đưa thẳng vào miệng – một trải nghiệm mà không phải ai cũng đủ can đảm thử. Còn với đuông chiên bơ, sau khi được ngâm nước mắm cho thơm, đuông sẽ được chiên trên lửa nhỏ đến khi vàng giòn, tỏa mùi thơm béo ngậy lan khắp gian bếp.
Ngày nay, đuông chà là không chỉ là món ăn dân dã của người Cà Mau mà còn được đưa vào thực đơn của các nhà hàng đặc sản, trở thành một trải nghiệm thú vị cho thực khách phương xa. Tuy không phải ai cũng dám thử, nhưng một khi đã vượt qua nỗi sợ ban đầu, nhiều người phải gật gù công nhận: đuông chà là ngon khó cưỡng.
Nhiều người vượt qua nỗi sợ hãi để thử đuông chà là đều công nhận loài này ngon khó cưỡng
Chà là dại có nhiều gai, sống thành từng khóm nên phải thật cẩn thận vạch tìm nhánh có đuông. Tìm được, họ dùng dao đốn cả bắp thân cây mang về. Khi nào ăn thì họ rạch thân lấy đuông đem chế biến. Cũng vì cách khai thác kỹ càng nên đuông chà là Cà Mau luôn tươi ngon, đảm bảo giá trị dinh dưỡng.
