SSI Research quyết định điều chỉnh dự báo cho năm 2023 thành 231 nghìn tỷ đồng (tăng 10% so với cùng kỳ, giảm từ mức tăng 17% so với cùng kỳ trong báo cáo trước đây). Các ngân hàng có tăng trưởng lợi nhuận mạnh nhất bao gồm 3 NHTMNN, Sacombank và ACB.
Trong kịch bản cơ sở, SSI Research giả định rằng các ngân hàng sẽ gia hạn/cho phép cơ cấu lại các khoản vay/trái phiếu được phát hành bởi các chủ đầu tư bất động sản lớn và duy trì phân loại khoản vay hiện tại của những chủ đầu tư này cho đến năm 2023.
Các khoản vay bị chuyển sang nhóm nợ cao hơn sẽ bao gồm các khoản vay của các chủ đầu tư bất động sản quy mô nhỏ hơn và chưa niêm yết trên thị trường.
Tuy nhiên, do khả năng hồi phục sau thời gian được cơ cấu/gia hạn nợ cũng chưa rõ ràng, SSI Research vẫn tiến hành chiết khấu những rủi ro liên quan đến bất động sản đối với giá trị sổ sách của các ngân hàng và do đó, giá mục tiêu được điều chỉnh giảm đối với các ngân hàng.
Cụ thể, SSI Research điều chỉnh giảm ước tính tăng trưởng tín dụng xuống 13,3% (từ 14,3%).
Áp lực lạm phát vẫn hiện hữu, ít nhất là trong nửa đầu năm 2023. Do đó, SSI Research cho rằng NHNN có thể tiếp tục thắt chặt tiền tệ trong thời gian tới.
Tín dụng cấp cho lĩnh vực bất động sản có thể vẫn sẽ chịu sự giám sát chặt chẽ. Hoạt động cho vay mua nhà cũng sẽ giảm tốc do nguồn cung nhà ở mới hạn chế và lãi suất cho vay mua nhà không còn ở mức hấp dẫn. Trong khi đó, xuất khẩu được dự đoán sẽ giảm tốc từ quý 4 năm 2022. Những ngân hàng có tốc độ tăng trưởng tín dụng cao hơn so với các ngân hàng khác bao gồm Vietcombank, MBB, HDBank và VPBank.
NIM giảm 21 điểm cơ bản đối với các NHTMCP và 10 điểm cơ bản đối với các NHTMNN
SSI Research dự báo NIM giảm 21 điểm cơ bản đối với các NHTMCP và 10 điểm cơ bản đối với các NHTMNN (so với mức giảm lần lượt 18 điểm cơ bản và 5 điểm cơ bản trong ước tính trước đó).
Thứ nhất do áp lực đối với tỷ giá USD/VND vẫn còn, mặc dù NHNN đã thực hiện 2 lần tăng lãi suất điều hành với biên độ lớn trong thời gian qua. SSI Research không loại trừ khả năng NHNN sẽ phải có thêm một đợt tăng lãi suất nữa nhằm duy trì môi trường tỷ giá ổn định.
Với quan điểm đó, mặt bằng lãi suất huy động sẽ tăng lên, và lãi suất cho vay sẽ điều chỉnh theo trong khoảng 3~6 tháng sau đó.
Thứ hai, tỷ lệ hình thành nợ xấu cao hơn ở mức 1,39% so với 1,00% vào năm 2022 và 1,10% vào năm 2021. Đây là mức cao nhất kể từ năm 2015. SSI Research không cho rằng tỷ lệ xóa nợ và tỷ lệ hình thành nợ xấu sẽ ở mức tương tự như giai đoạn 2011-2012. Thay vào đó, SSI Research giả định rằng các ngân hàng và các chủ đầu tư bất động sản lớn sẽ đưa ra lịch trả nợ mới. SSI Research ước tính tỷ lệ bao phủ nợ xấu sẽ giảm từ 156% vào năm 2022 xuống còn 126% vào cuối 2023 và tỷ lệ nợ xấu sẽ tăng lên 1,76% (so với 1,46% năm 2022 và 1,26% năm 2021).
Thứ ba, tăng trưởng huy động nhanh hơn (13,8%) sẽ cho phép các tỷ lệ thanh khoản trở nên lành mạnh hơn. Trong khi đó, mức trần quy định của tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn nhiều khả năng sẽ giảm xuống 30% kể từ ngày 1/10/2023.
Thứ tư, SSI Research cũng dự báo lợi suất trái phiếu chính phủ sẽ tăng lên trong năm 2023 và vượt qua mức 5% và các ngân hàng có thể sẽ tích lũy dần trái phiếu này.
Khuyến nghị đối với ngành ngân hàng từ Trung lập xuống Giảm tỷ trọng
Tóm lại, theo SSI Research, thị trường bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp đã và đang có những dấu hiệu xấu đi trong thời gian gần đây với khối lượng và giá trị giao dịch đều ở mức thấp. Bên cạnh đó, trong bối cảnh hoạt động tín dụng bị thắt chặt và lãi suất cho vay tiếp tục tăng lên, một số chủ đầu tư bất động sản đang gặp những hạn chế về thanh khoản do rào cản trong việc huy động vốn/phát hành trái phiếu.
Những lo ngại về rủi ro tín dụng đã thành hiện thực sớm hơn dự kiến, do đó SSI Research hạ khuyến nghị đối với ngành ngân hàng từ Trung lập xuống Giảm tỷ trọng. Các nhà đầu tư dài hạn có thể bắt đầu cân nhắc mua vào cổ phiếu ngân hàng khi những rủi ro này được phản ảnh phần lớn vào giá và đà tăng của lãi suất bắt đầu chậm lại.
Tuy nhiên, SSI Research cũng đưa ra các giả định có thể làm thay đổi khuyến nghị trên theo hướng tiêu cực như các chủ đầu tư không đàm phán được việc gia hạn nợ với ngân hàng. Thanh khoản tiếp tục bị siết chặt tại các ngân hàng nhỏ, đẩy lãi suất lên cao hơn và có thể làm ảnh hưởng đến sự ổn định của hệ thống. Tâm lý tiêu cực kéo giá cổ phiếu của các ngân hàng đi xuống, từ đó có thể dẫn đến việc nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu sử dụng vốn vay buộc phải bán ra và khiến diễn biến giá cổ phiếu kém khả quan trong thời gian dài hơn
Ngoài ra, nhà đầu tư trái phiếu cá nhân tiếp tục yêu cầu các ngân hàng có bảo lãnh thanh toán trái phiếu mua lại trước hạn. Hay giá bất động sản giảm sâu trên 20% trong hai tháng tới.
Còn theo hướng tích cực, hạn mức tăng trưởng tín dụng cao hơn dự kiến, mặc dù điều này phụ thuộc vào việc các ngân hàng có thể đáp ứng một số điều kiện tiên quyết của NHNN hay không. NHNN có thể xem xét nới lỏng một số tỷ lệ đảm bảo an toàn hoạt động đối với các ngân hàng. Đồng VND giảm giá so với USD thấp hơn dự kiến; và lãi suất tăng nhẹ hơn dự kiến. Phát hành cổ phiếu mới thành công tại một số ngân hàng.