Từ 1/7, nhiều quy định quan trọng về quản lý thuế và thuế giá trị gia tăng (VAT), mã số thuế, thuế thu nhập với hộ, cá nhân kinh doanh sẽ có hiệu lực theo Thông tư 86/2024, Luật Thuế GTGT 2024 và Luật Quản lý thuế sửa đổi, bổ sung.

Thay đổi điều kiện khấu trừ thuế VAT đầu vào

Luật Thuế giá trị gia tăng 2024 hiệu lực từ 1/7 có một trong những thay đổi đáng chú ý là quy định bắt buộc phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với cả những giao dịch mua hàng hóa, dịch vụ có giá trị dưới 20 triệu đồng để đủ điều kiện khấu trừ thuế VAT đầu vào.

Trước đó, chỉ các giao dịch trên 20 triệu đồng mới cần đáp ứng quy định này. Mục tiêu là để bịt kín những kẽ hở trong việc hợp thức hóa hóa đơn khống cho các giao dịch nhỏ lẻ.

Ngoài ra, cơ sở kinh doanh chỉ sản xuất hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế suất 5% sẽ được hoàn thuế nếu có số thuế VAT đầu vào chưa khấu trừ hết từ 300 triệu đồng trở lên sau 12 tháng hoặc 4 quý liên tiếp.

Điều chỉnh thuế suất thuế VAT của một số hàng hóa, dịch vụ

Từ 1/7, Luật mới cũng tiến hành rà soát, điều chỉnh lại danh mục đối tượng không chịu thuế, sửa đổi quy định về giá tính thuế với hàng nhập khẩu và thay đổi biểu thuế suất của nhiều nhóm hàng hóa.

Trong đó bãi bỏ một số nhóm đối tượng không chịu thuế VAT hiện nay như: phân bón; máy móc thiết bị phục vụ sản xuất nông nghiệp; tàu đánh bắt xa bờ; lưu ký chứng khoán; dịch vụ tổ chức thị trường của sở giao dịch chứng khoán, trung tâm giao dịch chứng khoán; hoạt động kinh doanh chứng khoán khác.

Sản phẩm xuất khẩu từ tài nguyên, khoáng sản sau chế biến chỉ được miễn thuế nếu thuộc danh mục do Chính phủ quy định. Ngoài ra, Luật bổ sung miễn thuế với hàng hóa nhập khẩu dùng để tài trợ, ủng hộ phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh.

Áp dụng thuế suất VAT 0% cho vận tải quốc tế; công trình xây dựng, lắp đặt ở nước ngoài, trong khu phi thuế quan; hàng hóa tại khu cách ly, cửa hàng miễn thuế; dịch vụ hàng không, hàng hải phục vụ vận tải quốc tế.

Áp dụng thuế suất 5% cho các mặt hàng trước đây không chịu thuế như phân bón, tàu khai thác thủy sản vùng biển.

Áp dụng thuế suất 10% cho các mặt hàng trước đây thuộc diện 5%, gồm lâm sản chưa qua chế biến; đường và phụ phẩm sản xuất đường; thiết bị, dụng cụ chuyên dùng cho giảng dạy, nghiên cứu, thí nghiệm; các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, điện ảnh.

Giá tính thuế VAT là 0 đối với hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại theo đúng quy định của pháp luật thương mại. Đây là điểm mới nhằm đồng bộ chính sách thuế với các quy định về xúc tiến thương mại.

Số định danh cá nhân thành mã số thuế

Để thực thi hiệu quả việc quản lý thuế với cá nhân, một cuộc "cách mạng" về định danh người nộp thuế sẽ diễn ra. Thông tư 86/2024 sẽ thay đổi khái niệm "mã số thuế cá nhân".

Theo đó, từ 1/7, số định danh cá nhân trên thẻ căn cước công dân sẽ trở thành mã số thuế duy nhất được sử dụng trong mọi giao dịch thuế. Khi thực hiện kê khai thuế, người nộp thuế sẽ ghi số định danh cá nhân vào chỉ tiêu "Mã số thuế" trên các hồ sơ, chứng từ như tờ khai thuế, giấy nộp tiền, hóa đơn, hồ sơ khấu trừ thuế thu nhập cá nhân và các loại giấy tờ có yêu cầu kê khai mã số thuế.

Để chuẩn bị cho việc triển khai từ ngày 1/7, ngành thuế đã và đang thực hiện nhiều giải pháp như phối hợp với Bộ Công an và chính quyền địa phương để rà soát, chuẩn hóa dữ liệu; tập huấn cho cán bộ thuế các cấp; nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin và kết nối liên thông dữ liệu với các cơ quan liên quan nhằm đảm bảo việc chuyển đổi được thực hiện đồng bộ, hiệu quả, không làm gián đoạn các hoạt động kê khai và nộp thuế của người dân và doanh nghiệp.

Sàn TMĐT phải kê khai, nộp thuế thay người bán

Từ 1/7, cơ quan thuế cũng sẽ siết chặt quản lý trong lĩnh vực thương mại điện tử (TMĐT), vốn bị xem là có thất thu thuế lớn, thông qua Nghị định 117/2025 đưa ra giải pháp khấu trừ thuế tại nguồn.

Cơ chế này chuyển trách nhiệm kê khai và nộp thuế từ hàng triệu cá nhân bán hàng nhỏ lẻ trên sàn TMĐT sang tổ chức quản lý sàn (như Shopee, Lazada, Tiki, Tiktok Shop…) và các nền tảng số có chức năng thanh toán.

Ngay khi một giao dịch mua hàng được xác nhận thành công và khách hàng thanh toán, nền tảng sẽ tự động tính toán, khấu trừ thuế VAT và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) phải nộp của người bán trước khi chuyển số tiền còn lại cho người bán.

Tỷ lệ khấu trừ được quy định chi tiết như 1% thuế VAT và 0,5% thuế TNCN (với cá nhân cư trú) cho hoạt động bán hàng hóa; 5% thuế VAT và 2% thuế TNCN cho dịch vụ.

Trong trường hợp sàn TMĐT không có chức năng thanh toán thì các cá nhân kinh doanh và hộ kinh doanh vẫn phải tự kê khai và nộp thuế.

Thẩm quyền xóa nợ thuế từ 15 tỷ đồng trở lên

Hiện tại, quy định đối với khoản nợ tiền thuế từ 15 tỷ đồng trở lên thì Thủ tướng là người có thẩm quyền xóa nợ thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt đối với doanh nghiệp, hợp tác xã được quy định tại khoản 3 Điều 85 Luật Quản lý thuế 2019.

Tuy nhiên, căn cứ khoản 1 Điều 5 Nghị định 122/2025 ban hành ngày 11/6 thì từ ngày 1/7, Bộ trưởng Tài chính sẽ thực hiện thẩm quyền quyết định xóa nợ thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt từ 15 tỷ đồng trở lên đối với doanh nghiệp, hợp tác xã được quy định tại khoản 3 Điều 85 Luật Quản lý thuế 2019.

*Tiêu đề đã được Vietnamdaily thay đổi.