Trong bối cảnh dịch COVID-19 vẫn đang hoành hành, các hãng công nghệ sinh học liên tục chạy đua để cho ra đời những loại thuốc điều trị COVID-19 hiệu quả. Mới đây, phòng thí nghiệm công nghệ sinh học của Công ty Xenothera (Pháp) đã phát triển một loại thuốc chống lại sự lây nhiễm của SARS-CoV-2.
Loại thuốc này được gọi là XAV-19. Đây là loại thuốc được đánh giá là có tiềm năng hứa hẹn trong điều trị an toàn và hiệu quả, giảm tình trạng tăng nặng của bệnh.
Vậy thuốc XAV-19 là gì? là loại thuốc dựa trên các kháng thể đa dòng được tạo ra bởi lợn đã được biến đổi gene, chuyên điều trị bệnh nhân SARS-CoV-2 thể trung bình, được Xenothera phát triển dựa trên công nghệ sản xuất kháng thể bản quyền của hãng, kết hợp giữa bí quyết trong các lĩnh vực di truyền học và miễn dịch học.
Phản ứng miễn dịch của chúng tương tự của con người với 3 tác động. Thứ nhất ngăn chặn virus xâm nhập vào tế bào, thứ hai tác động trực tiếp để tiêu diệt virus và thứ ba là chống viêm nhờ khả năng miễn dịch ngay lập tức. Từ đó, thuốc giúp vô hiệu hóa rộng rãi các biến thể của COVID-19.
Loại thuốc này được đánh giá trong thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 và 2 cho trường hợp thử nghiệm là bệnh nhân có những tiêu chí như nhập viện do COVID-19 mức độ vừa, SpO2>90%, viêm phổi, trong vòng 10 ngày kể từ khi khởi phát triệu chứng đầu tiên với độ tuổi từ 18 đến 85.
Kết quả nghiên cứu lâm sàng giai đoạn 1 và 2 cho thấy thuốc đảm bảo tính an toàn và có hiệu quả tốt trong việc ngăn bệnh tiến triển xấu hơn, có tác dụng trung hoà virus và giảm viêm ở bệnh nhân.
Tháng 8 vừa qua, XAV-19 cũng được báo cáo có khả năng vô hiệu hóa hoàn toàn các chủng Alpha, Beta, Gamma và cả Delta từ kết quả trong phòng thí nghiệm. Giai đoạn lâm sàng 2a thử nghiệm lần đầu trên người cho thấy XAV-19 đủ tính an toàn và có thể chỉ định hoạt động điều trị trên cơ thể sống.
Ngoài ra, một nghiên cứu gần đây nhất kết luận XAV-19 được dung nạp tốt ở những bệnh nhân nhiễm Covid-19 nhập viện vì viêm phổi mức độ vừa và cần bổ sung oxy lưu lượng thấp. Chúng có khả năng ngăn chặn thành công sự khuếch tán của virus ở người, chưa có tác dụng phụ nghiêm trọng liên quan đến thuốc nghiên cứu, hỗ trợ việc lựa chọn phác đồ cho các bệnh nhân.
Nói cách khác, XAV-19 có khả năng tạo miễn dịch tức thời và ngăn chặn virus xâm nhập vào các tế bào. Đây là khác biệt quan trọng so với các kháng thể đơn dòng đang được sử dụng để điều trị cho các bệnh nhân ở giai đoạn mới nhiễm.
Ở giai đoạn thử nghiệm lâm sàng 2, thuốc không được sử dụng trên các đối tượng sau: bệnh nhân dương tính với SARS-CoV-2 trên 10 ngày, suy đa cơ quan, yêu cầu nhập viện ngay lập tức, phụ nữ có thai và cho con bú. Vì vậy, thuốc không được dùng trên những trường hợp trên. Đàn ông sử dụng thuốc cần lưu ý các biện pháp tránh thai cho vợ/bạn gái.
Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 của XAV-19 hiện đang được thực hiện tại Pháp và một số quốc gia châu Âu (Hi Lạp, Bulgaria, Romania, Tây Ban Nha…). Đại diện Xenothera cho biết hãng sẵn sàng hợp tác thử nghiệm giai đoạn 3 tại Việt Nam và bày tỏ thiện chí trong việc trao đổi sâu hơn về việc chuyển giao công nghệ để Việt Nam có thể chủ động sản xuất trong tương lai.
Thứ trưởng Trần Văn Thuấn đánh giá cao những kết quả mà XAV-19 đã đạt được sau thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 và 2, đồng thời khẳng định Việt Nam sẵn sàng hợp tác thử nghiệm giai đoạn 3 và tiếp nhận chuyển giao công nghệ với mong muốn sớm bổ sung được nguồn thuốc điều trị cho các bệnh nhân COVID-19 trong nước nếu thử nghiệm cho kết quả khả quan.
