Đại đế Cyrus tự xưng là " Vua của các vị vua" trị vì đế quốc Ba Tư cổ đại rộng lớn từ năm 559 TCN cho đến khi qua đời vào năm 530 TCN. Ông là vị vua nổi tiếng thuộc triều đại Achaemenid (690 TCN - 328 TCN).
Theo truyền thuyết, Đại đế Cyrus là con của vua Cambyses I và là cháu ngoại của vua Astyages xứ Media. Khi Đại đế Cyrus chào đời, vua Astyages nằm mơ thấy người cháu Cyrus cướp ngai vàng của mình. Sau khi tỉnh giấc mơ đó, vua Astyages hạ lệnh giết người cháu ngoại bằng cách vứt cậu bé lên trên núi.
Tuy nhiên, một viên tướng triều đình Media thương sót Cyrus nên đã đưa cậu vé cho một người chăn cừu nuôi nấng. Khi Cyrus lên 10 tuổi, vua Astyages phát giác việc người cháu ngoại vẫn còn sống. Sau đó, vua Astyages cho người đưa Cyrus trở về ở với cha mẹ trong cung nhưng lại phải sống trong cảnh gần như biệt giam.
Đến năm 21 tuổi, Cyrus lên ngôi vua Anshan. Vào thời điểm đó, Anshan là chư hầu của xứ Media. Từ năm 554 TCN, Cyrus phát động nhiều cuộc khởi nghĩa chống lại triều đình xứ Media. Đến năm 550 TCN, Cyrus tiến vào kinh đô Ecbatana (nay là Hamadan thuộc Iran) và xóa sổ vương triều Media hùng mạnh một thời.
Kế đến Cyrus thành lập Đế quốc Hakhamanishian (Ba Tư) và tiếp tục các cuộc chinh chiến mở rộng lãnh thổ quanh khu vực Địa Trung Hải, Tiểu Á. Những cuộc chinh phạt lừng lẫy của Đại đế Cyrus khiến nhiều quốc gia láng giềng như Ai Cập, Lydia và Babylonia, Syria và Judea phải quy hàng. Sau khi thực hiện cuộc chinh phạt đế quốc Babylonia (539 TCN) thành công, Đại đế Cyrus tự xưng là Vua của các vị vua.
Trong thời gian nắm quyền, Đại đế Cyrus đã thành lập đạo quân "bất tử" khi đội quân luôn đủ quân số 10.000 người. Nếu một người lính nào tử trận sẽ được thay thế bằng binh sĩ tinh nhuệ khác. Đội quân này là lực lượng chủ đạo trong các cuộc chinh phạt của Đại đế Cyrus khi chiến đấu vô cùng dũng mãnh, thiện chiến.
Đại đế Cyrus được đánh giá là vị vua có tài, có đức. Tại những vùng đất mà ông chinh phục, người dân được đối xử bình đẳng không phân biệt tôn giáo, sắc tộc miễn là họ không thực hiện những cuộc nổi loạn và nộp thuế đầy đủ.
Người dân ở những vùng đất bị Đại đế Cyrus chinh phục vẫn duy trì tôn giáo, tập tục truyền thống. Nhiều người dân bị lưu đày được trở về quê nhà.
Đại đế Cyrus qua đời năm 530 TCN. Cái chết của Đại đế Cyrus cho đến nay vẫn là một bí ẩn. Có tài liệu cho rằng Đại đế Cyrus qua đời do tuổi già hay chết trên chiến trường do trúng tên và lao của kẻ địch. Tuy nhiên, một truyền thuyết kể rằng Đại đế Cyrus bị Nữ vương Tomyris chặt đầu.
Con trai Đại đế Cyrus là Cambyses II lên nối ngôi cha và cho người xây dựng lăng tẩm cho vua cha tại kinh thành Pasargadae.
