Nằm ở làng Lý Hoà, xã Hải Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, chùa Vĩnh Phước (còn gọi là chùa Lý Hòa) là ngôi chùa có kiến trúc độc đáo hiếm có ở Việt Nam.
Theo các sử liệu, chùa được xây dựng từ năm 1738 dưới thời vua Lê Ý Tông, lúc đầu được làm bằng gỗ lợp tranh khá đơn sơ. Đến năm 1802, thời vua Gia Long, chùa được xây lại với quy mô lớn trên diện tích khoảng 10.000m2.
Năm 1965 chùa bị máy bay Mỹ phá hủy gần như hoàn toàn. Những thập niên sau đó chùa bị bỏ hoang, một phần lớn diện tích khuôn viên cũ chuyển thành đất thổ cư.
Đến những năm 2000, vợ chồng Ông Phan Hải và bà Phạm Thị Dung là người gốc Lý Hòa làm ăn ở TP HCM đã đầu tư tái thiết lại chùa theo lối kiến trúc hiện đại trên khuôn viên 1.400m2. Tháng 11/2011, chùa Vĩnh Phước mới khành thành.
Theo đồ án thiết kế, tư tưởng chủ đạo trong kiến trúc của chùa Vĩnh Phước là sự hòa hợp Thiên, Địa, Nhân (Trời, Đất, Người) theo quan niệm Á Đông, đồng thời cũng thể hiện tư tưởng Tam giáo đồng nguyên (Nho, Lão, Phật) của người Việt.
Tòa chùa chính có hai tầng mái, phần mái trên tạo thành bằng bốn chữ Nhân (人) khép kín, cũng là biểu tượng cho “Đất, Nước, Lửa, Gió” là bốn yếu tố hòa hợp thành mọi sự vật hữu hình. Mỗi mặt có một cửa kính hình tròn, biểu tượng cho tính Không của đạo Phật.
Bốn mặt của tầng mái dưới gốm bốn nét gạch ngang thể hiện chữ Nhất (一), là số một thuần dương biểu tượng cho Trời (Thiên) theo quan niệm Lão giáo.
Yếu tố Địa của chùa thể hiện ở ba cấp nền, cũng là biểu tượng cho ba tinh hoa Bi, Trí, Dũng của người quân tử theo quan niệm Nho giáo.
Mái chùa được chống đỡ trên nền chùa bởi tám trụ cột tròn, tượng trưng cho Bát Chính Đạo, một yếu lý của đạo Phật, đồng thời cũng là yếu tố liên kết Thiên, Địa, Nhân.
Chùa có bốn lối lên ở bốn mặt biểu tượng cho Tứ Vô Lượng Tâm: Từ, Bi, Hỷ, Xả của đạo Phật. Phía trên lối đi có bóng đèn tròn biểu tượng cho cái tâm viên giác của các vị Phật Tổ ở bốn phương, tám hướng soi đường cho các nhân sanh bước đi đến chỗ an vui, hạnh phúc.
Cửa chính của chùa có hình vuông biểu tượng cho Đất, trong là hình tròn biểu tượng cho Trời, ở giữa là tay nắm tròn biểu tượng cái tâm trống Không của Người, ngụ ý rằng làng Lý Hòa là sự hòa hiệp của Thiên, Địa, Nhân.
Hai bên cửa chính có hai ô cửa hình hoa sen mang một mắt và một tai nằm trong bánh xe Phật pháp, mang hàm ý "Nhất tâm nghe, thấy, ngay đấy thấy Phật".
Các gian thờ trong chùa được bài trí trang nhã và tôn nghiêm.
Ngoài chùa chính, trong khuôn viên chùa Vĩnh Phước còn có đài Quan thế âm, đài A di đà, nhà bia, nhà đặt chuông, tượng La Hán... là các tiểu cảnh được bài trí hài hòa với kiến trúc tổng thể của ngôi chùa.
Tất cả các công trình đều có màu trắng, tượng trưng cho sự thanh khiết của đạo Phật.
Khuôn viên chùa ngập tràn màu xanh của cây cối.
Một số hình ảnh khác về chùa Vĩnh Phước.
