Não là một trong những cơ quan lớn nhất và phức tạp nhất trong cơ thể, được tạo thành từ hơn 100 tỷ dây thần kinh có nhiệm vụ truyền thông tin đến hàng nghìn tỷ kết nối khác được gọi là khớp thần kinh.
Bộ não kiểm soát mọi hoạt động của cơ thể từ đi, đứng, nghe, nhìn, nói, suy nghĩ, ăn, uống, hít thở… Vì vậy, khi não bị tổn thương, cần phải bồi bổ và phục hồi.

Canh cháo tốt cho người bệnh não
Cháo củ cải: Củ cải trắng 60g, gạo tẻ 60g, ý dĩ 30g, bạch biển đậu 30g, hoài sơn 30g. Củ cải trắng rửa sạch, cắt miếng đem nấu với ý dĩ, bạch biển đậu, hoài sơn và gạo tẻ thành cháo, chế đủ gia vị chia ăn vài lần trong ngày, 7 ngày là một liệu trình. Công dụng kiện tỳ, trừ thấp.
Món này dùng thích hợp cho người bệnh não thể tỳ hư đàm trệ bị liệt mềm nửa người, hình thể béo trệ, mệt mỏi như mất sức, ăn kém, chậm tiêu, sắc mặt vàng nhợt, nói khó, thường có hội chứng rối loạn lipid máu, miệng nhạt, chất lưỡi nhợt bệu…
Thịt thỏ hầm xuyên khung: Thịt thỏ 250g, hoàng kỳ 60g, xuyên khung 10g, gừng tươi 4 lát. Thịt thỏ rửa sạch, loại bỏ mỡ, thái miếng, xuyên khung và hoàng kỳ rửa sạch. Tất cả cho vào nồi hầm chừng 2 giờ cho thật nhừ, chế đủ gia vị chia ăn vài lần trong ngày. Thường 2 ngày làm 1 lần. Công dụng ích khí hoạt huyết, thông kinh lạc.
Món này thích hợp với người bị bệnh não thể khí hư huyết ứ có biểu hiện bị bệnh lâu ngày, liệt hoặc tê bì nửa người, cơ thể mỏi mệt, ăn uống kém, nhiều lúc có cảm giác như thiếu không khí để thở, sắc mặt trắng nhợt, hay vã mồ hôi, chất lưỡi nhợt tối, có những điểm ứ huyết, tĩnh mạch dưới lưới giãn to.

Thịt lợn hầm đại táo: Thịt lợn nạc 100g, hoàng kỳ 30g, đại táo 10 quả, đương quy 10g, kỷ tử 10g. Thịt lợn rửa sạch thái miếng. Các vị thuốc rửa sạch cho vào nồi hầm cùng với thịt lợn cho thật nhừ, bỏ bã hoàng kỳ và đương quy chế đủ gia vị, chia ăn vài lần trong ngày, có thể dùng liên tục trong 1 tháng. Công dụng tư bổ can thận, ích khí khởi nuy.
Món này thích hợp với thể can thận suy hư với các biểu hiện: Liệt nửa người, gân mạch co quắp, duỗi khớp khó khăn, lưng đau gối mỏi, đầu choáng mắt hoa, tai ù tai điếc, tinh thần trì trệ, quên nhiều, chất lưỡi đỏ, rêu mỏng, đại tiện không thông thoáng.
Canh hầm phục hồi thần kinh sau chấn thương sọ não
Thông thường sau 3 tháng, những người bị chấn thương sọ não (bao gồm cả chấn động não, dập não và tụ máu nội sọ) đều lâm vào tình trạng suy nhược thần kinh, với các biểu hiện như đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, mất ngủ, trí nhớ giảm sút… Sử dụng thực phẩm hầm với thuốc sẽ có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh.
Tim dê hầm hoa hồng: Hoa hồng 15g sắc kỹ lấy nước bỏ bã. Tim dê 500g rửa sạch thái miếng đem hầm nhừ với nước sắc hoa hồng, chế đủ gia vị, chia ăn vài lần. Công dụng: Hoạt huyết, dưỡng tâm, an thần dùng cho người hay bị đau đầu, mất ngủ sau chấn thương.

Chim hầm hạt sen: Chim bồ câu một con làm sạch, bỏ ruột, long nhãn 10g, long vải 10g, hạt sen 10g, kỷ tử 5g, đường phèn 15g, rượu vang 10g. Tất cả đem hầm thật nhừ, chế thêm gia vị, chia ăn vài lần. Công dụng: Bổ ngũ tạng, an thần, ích trí, dùng cho người suy nhược cơ thể, hay đau đầu, mất ngủ trí nhớ giảm sút sau chấn thương sọ não.
Cá chép hầm bạch chỉ: Đầu cá chép 1 cái, bạch chỉ 6g, đường đỏ 20g. Tất cả đem hầm nhừ lấy nước uống. Dùng cho người tâm thần bất an, hay đau đầu, chóng mặt sau chấn thương sọ não.
Não lợn hầm tỏi: Não lợn 100g, tỏi 20g bỏ vỏ thái vụn, gia vị vừa đủ. Tất cả đem hầm cách thủy, khi chín cho thêm một chút dầu thực vật, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng an thần, ích trí dùng cho người sau chấn thương bị mất ngủ, hoa mắt, chóng mặt, hay quên, hay mộng mị.
Gà hầm đông trùng hạ thảo: Gà nhỏ (chừng 750g) 1 con, đông trùng hạ thảo 9g, ngũ vị tử 9g, kỷ tử 15g, long nhãn 15g, hoài sơn 30g, biển đậu 30g. Tất cả làm sạch đem hầm nhừ, chế đủ gia vị, chia ăn vài lần trong ngày. Dùng cho những người cơ thể quá suy nhược, chậm phục hồi sức khỏe sau chấn thương.
Để não bộ hoạt động tốt, cần bổ sung những thực phẩm tốt cho não như: Óc lợn, trứng chim bồ câu, quả dâu chín, long nhãn, bá tử nhân, hạt sen, nấm linh chi, hà thủ ô...
Người bệnh nên tránh các chất kích thích như cà phê, trà đặc, rượu, bia, thuốc lá và thức ăn khó tiêu. Chú ý tập luyện hợp lý, giữ vệ sinh và tinh thần chủ động, thoải mái.
ThS.BS Hoàng Khánh Toàn (Nguyên chủ nhiệm khoa Đông y, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108)